Η συμπλήρωση 26 ετών από την κρίση των Ιμίων έφερε ξανά στην επιφάνεια τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η συλλογική μνήμη. Η απώλεια των στελεχών του Πολεμικού Ναυτικού Χριστόδουλου Καραθανάση, Παναγιώτη Βλαχάκου και Εκτορα Γιαλοψού συνιστά μια ανοιχτή πληγή, η οποία δεν επιτρέπει την αποπομπή της υπόθεσης των Ιμίων στο βαθύ ασυνείδητο. Ωστόσο, με εξαίρεση τη χυδαία εκμετάλλευση της απώλειας των τριών ανδρών σε καιρό καθήκοντος και τη λαϊκίστικη υποβάθμιση της υπόθεσης των Ιμίων, λίγες προσπάθειες έχουν γίνει προκειμένου να ενταχθεί το συγκεκριμένο ιστορικό επεισόδιο στη μακρά πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Ο κατακερματισμός και η στεγανοποίηση της ιστορικής μνήμης δεν είναι ελληνική πατέντα, ούτε και η χρήση της κατά το δοκούν προκειμένου να ταιριάζει σε κάποια αφήγηση, οποιασδήποτε μορφής, συνήθως γραμμικής ή ντετερμινιστικής. Στην ελληνική περίπτωση, η υπόθεση των Ιμίων χρωματίζεται είτε ως ήττα είτε ως μια καμπή που οδήγησε, στη συνέχεια, στην εξομάλυνση των σχέσεων. Στα περισσότερα από τα 26 χρόνια που παρήλθαν, οι ραγδαίες κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις στην Τουρκία, αρχικά με την κρίση του κεμαλικού συστήματος και την άνοδο και πτώση του ισλαμιστή Νετσμετίν Ερμπακάν, εν συνεχεία με τη μετεωρική άνοδο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τη συνακόλουθη μεταμόρφωσή του σε εκφραστή ενός επιθετικού αναθεωρητισμού, αναγνώσθηκαν μέσα από το, εκ των πραγμάτων παραμορφωτικό, ευρωκεντρικό – δυτικοκεντρικό πρίσμα.
Η τοποθέτηση των Ιμίων στον μακρύ ιστορικό χρόνο των ελληνοτουρκικών σχέσεων μάλλον οφείλει να επαναπροσδιοριστεί. Σε ένα χρόνο, ανάμεσα στον Νοέμβριο του 2019 και τον Νοέμβριο του 2020, αρχικά με το τουρκολιβυκό μνημόνιο και στη συνέχεια με τη δίδυμη κρίση του Εβρου και της Ανατολικής Μεσογείου, οι δύο χώρες αναμετρήθηκαν πολλαπλώς σε όλο το εύρος των χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων τους. Εκείνη η τάση που ξεκίνησε στα Ιμια από μια κεμαλική κυβέρνηση ως έργω επιβολή του θεωρήματος των γκρίζων ζωνών, ξεδιπλώθηκε το ’19-20 με τρόπο ο οποίος δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας.
Η κρίση των Ιμίων έδωσε το 1996 αφορμή για ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα δισεκατομμυρίων, που πράγματι ενίσχυσε τις αποτρεπτικές δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάμεων. Η κρίση του 2020 ωθεί ξανά στην ίδια κατεύθυνση. Δεν υπάρχει απολύτως καμία αμφιβολία ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις πρέπει να ενισχυθούν και μάλιστα παντοιοτρόπως. Πρέπει όμως να ακολουθήσει και ο εκσυγχρονισμός μιας οικονομίας πάνω στην οποία στηρίζονται τα πάντα και αυτήν τη στιγμή είναι αμιγώς καταναλωτική, δίχως εγχώριες παραγωγικές δυνατότητες και ελάχιστη καινοτομία. Η αποτροπή χωρίς οικονομία, δίχως διπλωματική βαρύτητα και, λόγω δημογραφικού, χωρίς πληθυσμό είναι μια χίμαιρα.
