Εχουμε μία πολύ κακή συνήθεια σε αυτόν τον τόπο. Μπερδεύουμε το εσωτερικό με το εξωτερικό «παιχνίδι». Θέλουμε πρωθυπουργούς οι οποίοι στις συναντήσεις ή στις ομιλίες τους στο εξωτερικό θα αναφερθούν με πάθος μόνο στις ελληνικές θέσεις για θέματα που αφορούν μόνον εμάς. Είναι λάθος. Είναι αναποτελεσματικό. Προφανώς κερδίζει χειροκροτήματα και ψήφους εντός της χώρας. Από ένα σημείο και μετά, η εξωτερική πολιτική άρχισε, άλλωστε, να καθορίζεται από το τι πουλάει και τι προκαλεί πολιτικό κόστος.
Δεν κερδίζουμε, όμως, έτσι φίλους και συμμάχους. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ή όποιος άλλος σημαντικός ηγέτης στον κόσμο, έχει δεκάδες ανοικτά μέτωπα στο μυαλό του. Μπορεί να ξέρει την Ελλάδα, να γνωρίζει τα ελληνικά ζητήματα. Είναι, όμως, στο τέλος της ημέρας, μία «κουκκίδα» σε ένα πολύ μεγάλο παζλ. Ενας Ελληνας ηγέτης πρέπει να καταλήξει στα θέματα άμεσου ενδιαφέροντος, αφού πείσει ότι καταλαβαίνει το παζλ και εξηγήσει ότι η χώρα μας έχει κάτι να προσφέρει στην επίλυσή του. Κανείς, άλλωστε, δεν θα πάρει το μέρος μας επειδή είναι απλώς φιλέλληνας. Η διπλωματία είναι ένα αέναο πάρε-δώσε.
Το ζήτημα είναι να πείσουμε ότι το δικό μας «πρόβλημα» είναι θέμα ευρύτερης σημασίας, ότι συνδέεται με όσα διακυβεύονται διεθνώς και πως η Ελλάδα έχει τρόπο να συμβάλει στη λύση τους.
Οι μεγάλοι ηγέτες του παρελθόντος, με πρώτο τον Ελευθέριο Βενιζέλο, μας δίδαξαν πώς ασκείται η εξωτερική πολιτική. Μέσα στη χώρα έβαζαν φιλόδοξους στόχους, αλλά συγκρατούσαν πάντοτε το ανεύθυνο πάθος που οδηγεί σε περιπέτειες. Εξω μιλούσαν «στα ίσα» με τους ξένους ηγέτες για τα πάντα και τους έπειθαν ότι η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει τα δικά τους συμφέροντα εξυπηρετώντας ταυτόχρονα τη δική της εθνική στρατηγική.
Καταλαβαίνω ότι στην εποχή μας το πάθος και οι φωνές πουλάνε περισσότερο από την ψυχρή λογική. Μια σημαντική μερίδα της κοινής γνώμης ενθουσιάζεται και λέει «πω πω, τους τα ‘πε, επιτέλους!», όταν ακούει έναν πολιτικό σε ένα κλασικό ρεπερτόριο σε κάποια περιοδεία στο εξωτερικό. Εχουμε πολλά δίκια και το δικαίωμα να νιώθουμε θυμό για τα διπλά στάνταρντ της Δύσης σε ορισμένα θέματα. Το ζήτημα, βέβαια, δεν είναι να «νιώσουμε καλά», να αισθανθούμε ότι «τα είπαμε». Το ζήτημα είναι να πείσουμε ότι το δικό μας «πρόβλημα» είναι ένα ζήτημα ευρύτερης και μεγαλύτερης σημασίας, ότι συνδέεται με όσα διακυβεύονται διεθνώς και πως η Ελλάδα έχει τρόπο να συμβάλει στη λύση τους στη γειτονιά της.
