Τα καταλαβαίνουμε συνήθως σαν ζευγάρι αντιθέτων: Η θεσμική ορθότητα δεν συμβιβάζεται με την πολιτική σκοπιμότητα. Στην πολιτική, θα κάνεις ή το σωστό ή το συμφέρον. Κάπως έτσι είχε παρουσιαστεί το δίλημμα του εκλογικού νόμου για τον πρωθυπουργό: Ή θα διευκόλυνε τον εαυτό του, πειράζοντας τους κανόνες· ή θα θυσίαζε τον στρατηγικό του στόχο για αυτοδυναμία, προκειμένου να εμφανιστεί θεσμικώς καθωσπρέπει.
Ο χειρισμός –κατηγορηματική άρνηση αλατισμένη με παραπολιτική σλανγκ («δεν είμαι κωλοτούμπας»)– δείχνει ότι τέτοιο δίλημμα δεν υπήρχε. Η δημοκρατική δεοντολογία της διατήρησης του ισχύοντος εκλογικού συστήματος, που η ίδια η Ν.Δ. έχει ψηφίσει, εναρμονίζεται με την προεκλογική της στόχευση.
Πιστός στην αρχή της επικοινωνίας που ορίζει ότι το μήνυμα πρέπει να είναι αδρό και να επαναλαμβάνεται μονότονα μέχρι να χαραχθεί στο υποσυνείδητο του ακροατηρίου, ο Μητσοτάκης δεν κουράστηκε να λέει ότι οι επόμενες εκλογές θα πρέπει να κλίνονται στον ενικό. Θα είναι εκλογή – επιλογή μεταξύ του ιδίου προσωπικά και του προκατόχου του, ο οποίος δεν μπορεί ούτε καν αριθμητικά να εξηγήσει με ποια συμμαχία φιλοδοξεί να ξανακυβερνήσει.
Η μέθοδος των αδρών μηνυμάτων.
Το μήνυμα δεν ήταν γενικό. Ηταν συστημένο προς τους ψηφοφόρους που έχουν ήδη κουλτούρα τέτοιας, στρατηγικά ζυγισμένης, εκλογής. Ηταν μήνυμα αρθρωμένο για τους πολιτικά ενεργούς ψηφοφόρους του Κέντρου, έναντι των οποίων έχει τρωθεί το status του πρωθυπουργού, εξαιτίας των παρακολουθήσεων. Αν είχε παίξει με τον εκλογικό νόμο, ο Μητσοτάκης θα ήταν σαν να τους λέει ότι δεν τους χρειάζεται – ότι μπορεί να τους προσπεράσει για να φτάσει στην αυτοδυναμία. Δοκίμασε να κάνει το αντίθετο: να τους πείσει ότι οι λόγοι για τους οποίους τον εμπιστεύτηκαν το 2019 είναι ακόμη ισχυροί. Γι’ αυτό και οι αναφορές στην εναλλακτική τους –το ανδρουλακικό ΠΑΣΟΚ– ήταν τόσο πυκνές. Γι’ αυτό και άρχισε –και μάλλον θα συνεχιστεί– η προσπάθεια να στιγματιστεί ο Ανδρουλάκης ως φιλοσύριζα. Γι’ αυτό, βεβαίως, αναπέμφθηκαν και οι δημόσιες φιλοφρονήσεις προς τον Βενιζέλο.
Το δεύτερο κενό που δοκίμασε να καλύψει ο Μητσοτάκης ήταν η απουσία διλήμματος για την πρώτη κάλπη της απλής αναλογικής, που ο ίδιος από την αρχή περιέγραφε περίπου ως διαδικαστικό εμπόδιο. Σε αυτήν προέβαλε τώρα το άκομψο φόβητρο της «τερατογένεσης» (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, Βαρουφάκης, ΚΚΕ), ακολουθώντας την ίδια επικοινωνιακή μεθοδολογία: Οσο πιο χοντρό το μήνυμα, τόσο πιο αποδοτικό. Η πρεμιέρα της προεκλογικής του καμπάνιας βασίστηκε έτσι σε τρεις άξονες: Εδωσε λεφτά σε όσους ψηφίζουν με την τσέπη. Μοίρασε φρόνημα («νταηλίκια γιοκ») σε όσους ψηφίζουν με το φρόνημα. Και προσπάθησε να επουλώσει το θεσμικό του προφίλ στα μάτια των κεντρώων.
Ο Μητσοτάκης έχει κατασταλάξει ποιο(ς) είναι το ατού του. Και είναι τόσο αυτονόητο, που στα 60 λεπτά της ομιλίας του δεν χρειάστηκε να το(ν) πει με το όνομά του.
