«Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι ότι αυτών έστιν η βασιλεία των ουρανών» (Το κατά Ματθαίον, κεφ. ε΄). Φράση κακοποιημένη από αυθαίρετες, κατά το δοκούν, ερμηνείες. Ευτυχώς υπάρχουν οι διαπιστευμένοι μελετητές των ιερών κειμένων που μας νουθετούν. Μακάριοι εν προκειμένω δεν είναι οι κουφιοκέφαλοι, αλλά οι ανυπόκριτα ταπεινοί, οι αμόλυντοι από έπαρση, οι έχοντες επίγνωση της ασημαντότητας έναντι του μεγαλείου του Θεού· η συντριπτική πλειονότητα δηλαδή. Θα ήταν πάντως ψευδές να αρνηθούμε ότι μάλλον όλοι γνωρίζουμε και ηλιθίους με χρηστό χαρακτήρα.
Τέτοιες ημέρες, αρχές Νοεμβρίου, έτος 1901, η Αθήνα σείστηκε όταν η εφημερίδα «Ακρόπολις» του εμβληματικού Βλάση Γαβριηλίδη άρχισε να δημοσιεύει σε συνέχειες –προσφορά προς τους αναγνώστες– την απόδοση σε γλώσσα καθολικώς κατανοητή, αρχής γενομένης από το κατά Ματθαίον, του Ευαγγελίου. «Μεταφραστής» ήταν ο διανοούμενος βαμβακέμπορος Αλέξανδρος Πάλλης, συνεχίζοντας τη διερευνητική πρωτοβουλία της Ρωσίδας Ολγας, συζύγου του Γεωργίου Α΄ των Ελλήνων, που λίγα χρόνια νωρίτερα προώθησε την εκλαϊκευμένη έκδοση περιορισμένου αριθμού αντιτύπων προκαλώντας την οργή Πατριαρχείου και αρχαϊστών.
Ο Γαβριηλίδης πέρα από την ευχή της βασιλίσσης είχε διασφαλίσει και την αγαθή συγκατάθεση του Αρχιεπισκόπου Προκοπίου. Υπολόγιζαν όμως δίχως την οργή του ανθού της νεολαίας. Φοιτητές όλων των σχολών, επικουρούμενοι πνευματικώς από άτεγκτους περί το γλωσσικό ζήτημα καθηγητές τους, ανέλαβαν να περιφρουρήσουν ιερά και όσια απέναντι σε ξένο δάκτυλο και στους «μαλλιαρούς» που ξεφύτρωναν παντού. Βγήκαν στους δρόμους, κάποιοι κρατώντας (συμβολικά) καδρόνια και στειλιάρια, μπούκαραν στα γραφεία της εφημερίδας –Γαβριηλίδη απόντος– παραδίδοντας πηχυαίο τελεσίγραφο: Στοπ στις δημοσιεύσεις ή μπουρλότο θα γίνει. Μαζί τους συντάχθηκαν ιερείς, δάσκαλοι, πολιτευτές, βιοπαλαιστές, αγρότες, αναλφάβητοι κ.ά. Ακολούθησε απόπειρα εισβολής στη Βουλή και κατάληψης της Αρχιεπισκοπής χωρίς επιτυχία, έτσι κατευθύνθηκαν στους στύλους του Ολυμπίου Διός όπου δόθηκε η μητέρα των μαχών. Οι έτοιμοι για όλα φοιτητές βρέθηκαν απέναντι σε χωροφύλακες, οι οποίοι, παρότι κατά τεκμήριο θεοφοβούμενοι, άνοιξαν πυρ.
«Ευαγγελικά» – ο επίλογος: Η κυβέρνηση Γεωργίου Θεοτόκη παραιτείται, ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας ασφυκτικά πιεζόμενος παραδίδει τον θώκο, ενώ η «Ακρόπολις» προβαίνει σε δήλωση μετανοίας αιτούμενη άφεση, αποσύρει τα αιρετικά κείμενα και δηλώνει πολέμιος αμείλικτος «παντός φρονούντος αντεθνικώς και ατίμως…». Τα γεγονότα υπήρξαν αιτία να διαρραγούν και οι σχέσεις της Ολγας με την, εξίσου δημοφιλή, νύφη της Σοφία, Γερμανίδα αδελφή του Κάιζερ, σύζυγο του διαδόχου Κωνσταντίνου Α΄.
Ηταν τόσο ξέχειλο το πάθος και από τα βάθη της καρδιάς το μίσος, ώστε κατά κοινή ομολογία ο απολογισμός των θυμάτων στο πεδίο των δρόμων αποτιμήθηκε ως αμελητέος: Οχι πάνω από έντεκα νεκροί, μετά βίας εβδομήντα τραυματίες. Συνήγοροι διαβόλου εκείνης της εποχής το απέδωσαν περίλυποι σε θαύμα.
