Μία εβδομάδα ακριβώς προτού το Qatargate σκάσει σαν βόμβα στα θεμέλιά του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες φιλοξενούσε μια πανηγυρική συζήτηση σχετικά με τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης. Εκπρόσωποι του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου Υπουργών και της Επιτροπής, μαζί με πάνω από 500 πολίτες, συναντήθηκαν για να αξιολογήσουν τη συνέχεια που δίνεται στις προτάσεις για τη Διάσκεψη μετά τις πολύμηνες διαβουλεύσεις σε τομείς όπως η κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον, η υγεία, η εκπαίδευση και ο πολιτισμός, η ψηφιακή μετάβαση, το μεταναστευτικό, απειλές για τις ευρωπαϊκές αξίες, η οικονομία και ο ρόλος των νέων σε όλα αυτά.
Τίποτα δεν τραβάει την προσοχή των πολιτών όσο η ανάγκη να αποδειχθεί ότι η Ευρώπη θέλει και μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό της από κάθε απειλή – εσωτερική και εξωτερική.
Με τα εκλεγμένα μέλη του, το Κοινοβούλιο βρίσκεται στο επίκεντρο της κοινής προσπάθειας της Ε.Ε. να πείσει τους λαούς της Ευρώπης ότι η Ενωση εξελίσσεται με βάση τη δική τους συμμετοχή. Η σύλληψη στις 9 Δεκεμβρίου μιας εκ των 14 αντιπροέδρων του, μαζί με άλλους που φέρονται μπλεγμένοι σε υπόθεση δωροδοκίας και ξεπλύματος «μαύρου» χρήματος, τράβηξε την προσοχή των πολιτών (Ευρωπαίων και μη), όλων των ηλικιών, πολύ περισσότερο απ’ ό,τι η συνάντηση στο Κοινοβούλιο στις 2 Δεκεμβρίου. Είναι σαφές ότι η υπόθεση μπορεί να βλάψει σοβαρά την εικόνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης γενικώς, και του Κοινοβουλίου συγκεκριμένα. Αν η «Ευρώπη» εξέπεμπε προβληματική εικόνα πριν, ο τελευταίος χρόνος έχει επιδεινώσει πολύ την κατάσταση, με την αμφισβήτηση αυθεντίας και θεσμών που φούντωσε την εποχή της πανδημίας, με τον πληθωρισμό και την πανάκριβη ενέργεια, με την ανασφάλεια που προκαλεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Σε αυτό το περιβάλλον, οι καταγγελίες ότι αιρετά μέλη της ευρωπαϊκής ελίτ εκμεταλλεύονταν τη θέση τους για να πλουτίσουν ακόμη περισσότερο, αφήνει βαριά σκιά πάνω στο Κοινοβούλιο και στους άλλους θεσμούς. «Μην τρέφεται καμία αυταπάτη, αγαπητοί συνάδελφοι, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δέχεται επίθεση, η ευρωπαϊκή δημοκρατία δέχεται επίθεση, και ο τρόπος ζωής μας –με ελεύθερες, δημοκρατικές κοινωνίες– δέχεται επίθεση», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωβουλής, Ρομπέρτα Μέτσολα. «Αυτή είναι δοκιμασία για τις αξίες και για τα συστήματά μας», πρόσθεσε, πριν κλείσει την οργισμένη και περίεργη δήλωσή της με τα λόγια: «Είμαστε Ευρωπαίοι, προτιμάμε να κρυώσουμε παρά να εξαγοραστούμε». Ενώ μιλάει για υπόθεση διαφθοράς που εμπλέκει τουλάχιστον ένα μέλος του Κοινοβουλίου, η Μέτσολα την παρουσιάζει ως απόπειρα «κακόβουλων» ξένων δυνάμεων να αλώσουν το Ευρωκοινοβούλιο και την Ευρώπη. Ενώ δεν κατονομάζει τις χώρες, χρησιμοποιεί λέξεις που παραπέμπουν ευθέως στη Ρωσία, συνδέοντάς την με την υπόθεση στην οποία εμπλέκεται το Κατάρ. Αυτό γεννάει ερωτήματα για το εάν αναμένονται αποκαλύψεις και για τις σχέσεις μελών του Ευρωκοινοβουλίου με τη Ρωσία, και εάν η Ευρώπη πιστεύει ότι θα διακοπεί η ροή φυσικού αερίου από το Κατάρ, μετά τη διακοπή προμηθειών από τη Ρωσία.
Σήμερα δεν γνωρίζουμε πού θα οδηγήσει η συγκεκριμένη υπόθεση και εάν θα αποκαλυφθούν και άλλες. Πρέπει, όμως, να ελπίζουμε ότι είναι μια ευκαιρία για ριζική αλλαγή της λειτουργίας του Ευρωκοινοβουλίου και του τρόπου με τον οποίο οι χώρες-μέλη επιλέγουν υποψηφίους ευρωβουλευτές και αντιμετωπίζουν την Ευρωβουλή. Επειδή, όσο σημαντικές και αν είναι οι 49 προτάσεις της Διάσκεψης για το Μέλλον, τίποτα δεν τραβάει την προσοχή των πολιτών όσο η ανάγκη να αποδειχθεί ότι η Ευρώπη θέλει και μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό της από κάθε απειλή – εσωτερική και εξωτερική. Για να ηττηθούν η διαφθορά, η αλαζονεία των λίγων και η απάθεια των πολλών, χρειάζεται κινητοποίηση σε κάθε χώρα-μέλος για την προβολή και προστασία της ιδέας της Ευρώπης.
