Το πρόβλημα ξεκίνησε όταν τα ΤΕΙ έγιναν ΑΕΙ, με μια ψηφοθηρικού χαρακτήρα απόφαση της κυβέρνησης Τσίπρα. Τότε οι καλλιτεχνικές σπουδές, που θεωρούνταν ανώτερες, έμειναν μετέωρες ως προς την ισοτιμία των πτυχίων τους. Υπάρχει ένα πραγματικό χάος στον χώρο. Για παράδειγμα, μετράμε 25 δραματικές σχολές που αναγνωρίζονται από το υπουργείο Πολιτισμού, οι περισσότερες ιδιωτικές. Εννοείται πως δεν αξιολογούνται οι διδάσκοντες και δεν υπάρχουν κριτήρια ποιότητας σπουδών, αφού άλλωστε δεν χρειάζεται άδεια ασκήσεως επαγγέλματος για να ανέβει κάποιος στη σκηνή. Ομως, οι σπουδές είναι συνήθως σκληρές και υψηλού επιπέδου με βάση τους διεθνείς κανόνες, ενώ αυτή η μπερδεμένη εικόνα δεν εμποδίζει σπουδαίους ηθοποιούς να λάμπουν και μαγικά πράγματα να συμβαίνουν στο θέατρο.
Οι κυβερνήσεις αποφεύγουν, διαχρονικά, να πλησιάσουν τη φωτιά των καλλιτεχνικών σπουδών για να μην μπλέξουν. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη πλησίασε και έμπλεξε.
Οι καλλιτέχνες δεν ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας διορισμό στο Δημόσιο με καλύτερο μισθολόγιο, όπως προπαγανδίστηκε για να απαξιωθούν. Ούτε επειδή τους υποκίνησε η αντιπολίτευση, παρόλο που πράγματι δεν αποτελούν προνομιακό για τη Ν.Δ. κοινό.
Το παιχνίδι παίχτηκε (και χάθηκε για την κυβέρνηση) στο φαντασιακό. Η ηγεσία του ΥΠΠΟ προσπάθησε να βάλει τάξη στο χάος για διαδικαστικούς λόγους (ενόψει του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ) χωρίς να καταλάβει ότι ηθοποιοί, σκηνοθέτες, μουσικοί, χορευτές, εικαστικοί –οι άνθρωποι της τέχνης– αισθάνθηκαν ότι το σύστημα εξουσίας τούς προσβάλλει, γιατί δεν τους σέβεται.
Εύθικτοι; Πολύ. Εχοντας περάσει δυσκολότερα από τους περισσότερους τα τελευταία χρόνια λόγω της πανδημίας, είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένοι, κουρασμένοι και καχύποπτοι, ενώ σκάβουν συνεχώς μέσα τους για να βρουν κάτι που μπορεί να συγκινήσει. Δεν είναι καθόλου απλό. Της μεγάλης κινητοποίησης των καλλιτεχνών ηγήθηκαν οι σπουδαστές που ξέρουν ότι όταν βρουν δουλειά θα πάρουν, στην καλύτερη περίπτωση, τον κατώτατο μισθό των 714 ευρώ με την αύξηση του Απριλίου. Τους στήριξαν οι καθηγητές τους, που ξέρουν πόσο δύσκολος είναι ο δρόμος που επέλεξαν και πόσο αβέβαιος είναι ο προορισμός.
Να παλεύεις με τον εαυτό σου για να γίνεις ένα πλάσμα του Σαίξπηρ, του Τενεσί Ουίλιαμς ή του Αρθουρ Μίλερ και να μαθαίνεις ότι η υπουργός Πολιτισμού είπε πως είσαι σε σύγχυση και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ότι σε χειραγωγεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Και στο μεταξύ, κανείς να μην ασχολείται με τις προϋποθέσεις σπουδών για να γίνει κανείς δημοσιογράφος, πολιτικός ή εναλλακτικός θεραπευτής. Ηταν τόσο λάθος. Η κυβέρνηση δεν κατάλαβε ότι οι καλλιτέχνες, τουλάχιστον όχι όλοι, δεν βγήκαν στον δρόμο επειδή παρεξήγησαν το προεδρικό διάταγμα, αλλά επειδή ένιωσαν ταπεινωμένοι. Και δεν έχει σημασία το γράμμα του Π.Δ. ή η κομματική στράτευση της Τσανακλίδου, αλλά η αδυναμία της κυβέρνησης να αντιληφθεί ότι τα τεχνοκρατικά επιχειρήματα δεν πείθουν όταν απευθύνονται σε ανθρώπους που φλέγονται, εκθέτοντας το σώμα και την ψυχή τους, ακροβατώντας σε ένα πολύ λεπτό και συχνά φθαρμένο σχοινί.
Η κ. Αγγελική Σπανού είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας.
