Δεν είναι καινούργιο το στοιχείο. Ομως η τάση είναι αυξητική, κι αν είχαν κληθεί να απαντήσουν οι ερωτώμενοι μετά και τις πρόσφατες ιστορίες της Μυκόνου ίσως να μην είχε απομείνει ούτε ένας πολίτης σε αυτήν τη χώρα που να μην πίστευε ότι η διαφθορά είναι ευρεία και διαδεδομένη.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία ειδικού Ευρωβαρόμετρου η Ελλάδα αναδεικνύεται πρώτη μεταξύ των 27 χωρών στην Ε.Ε. σε σχέση με την αντίληψη των πολιτών της για την ύπαρξη διαφθοράς στη χώρα (το 98%, ενώ ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 68%).
Στην εικόνα που έχουμε για τη λειτουργία του κράτους προστέθηκε, τους τελευταίους μήνες, και η επίθεση κατά αρχαιολόγου που έγινε η αιτία για να έρθει στο φως η πολεοδομική ασυδοσία και ο νόμος «ασήμι ή μολύβι» της Μυκόνου. Το «τουριστικό μοντέλο» των πολεοδομικών «τακτοποιήσεων». Η κυβέρνηση ανέλαβε δράση: πάγωσε τις οικοδομικές άδειες, ενίσχυσε τον έλεγχο, άρχισε ξήλωμα αυθαιρέτων.
Αν γίνονται βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση, η ευθύνη και η δέσμευση των αρμοδίων πολλαπλασιάζονται. Γιατί σε περίπτωση που πρόκειται για προσωρινή αναστολή των κατά συρροήν παρανομιών, λόγω προεκλογικού εγχειριδίου καλής συμπεριφοράς, η επιστροφή στην εδραιωμένη εδώ και χρόνια πραγματικότητα θα σημάνει και την οριστική εγκατάλειψη του νησιού στις, πάσης φύσεως, μαφίες.
Εως εδώ, τίποτα άγνωστο. Αρα; Είναι αυτή η περίεργη σιωπή, δύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές, που επαναφέρει το θέμα. Μια κοινωνία οριακά απενεργοποιημένη, μάλλον αδιάφορη, ίσως, απλώς, πολύ κουρασμένη. Ομως ο χρόνος δεν σταματά, ούτε το σαράκι παύει να ροκανίζει θεμέλια, δομικά και ψυχικά. Η διαπλοκή που παράγει τη διαφθορά δεν είναι ορατή μόνο στη Μύκονο· εκεί βρίσκεται σε πύκνωση αλλά μικροποσότητες ανιχνεύονται σε δεκάδες «τσέπες».
Ολιστική θεραπεία δεν υπάρχει. Εκείνο όμως που βοηθάει δραστικά είναι η αλλαγή υποδείγματος, για την οποία πρέπει να εργαστεί συνολικά το πολιτικό σύστημα. Δεν βοηθάει να ξηλώνονται τα αυθαίρετα από τους αιγιαλούς και να μεταφέρονται στα πανεπιστήμια. Να χτίζονται αλλού οι παράγκες, με την κατάργηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής, για παράδειγμα. Τι σχέση έχει το ένα με το άλλο; Μα είναι η ίδια γραμμή παραγωγής απάτης. Στάδιο της εξαπάτησης που, μαθηματικά, οδηγεί στη διαφθορά. Κι αυτή στη μεγάλη σχολή της αβεβαιότητας. Κανείς δεν επενδύει πουθενά. Γιατί η εμπιστοσύνη διαρρηγνύεται. Οχι μόνο προς τους θεσμούς, αλλά και προς τον εαυτό.