Τ ι συζητήθηκε πολύ σε αυτές τις εκλογές; Ο θρίαμβος της Ν.Δ. και προσωπικά του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ. Η μέτρια απόδοση του ΠΑΣΟΚ (έλαβε ελάχιστα απ’ όσα έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ). Η επάνοδος της Ζωής Κωνσταντοπούλου. Κυρίως, όμως, θέμα συζήτησης έχει γίνει η είσοδος τριών ακροδεξιών κομμάτων στο ελληνικό Κοινοβούλιο.
Νομίζαμε ότι είχαμε ξοφλήσει με τα φαινόμενα τύπου Χρυσής Αυγής, αλλά δεν είναι τόσο απλό, διότι υπάρχει άφθονο τέτοιο «υλικό» διαχυμένο στην ελληνική κοινωνία. Τώρα, στη βορειοελλαδίτικη Ελληνική Λύση του Βελόπουλου, προστέθηκαν η μετεξέλιξη του νεοναζιστικού μορφώματος, οι Σπαρτιάτες, και η επίσης βορειοελλαδίτικη, ρωσόφιλη και χριστιανορθόδοξη Νίκη.
Αυτό το δυσάρεστο φαινόμενο σχετίζεται με τη διάχυτη συνωμοσιολογία και την «ψεκασμένη» κουλτούρα που απογειώθηκε τον καιρό της κρίσης και της πανδημίας. Ετσι κι αλλιώς, η ελληνική κοινωνία πάντοτε είχε μια έντονη ροπή προς την καχυποψία και τη συνωμοσιολογία. Σε όλες τις χώρες, αυτές οι τάσεις σχετίζονται πάντοτε με μια σαφή τάση αμφισβήτησης των δημοκρατικών θεσμών έως και την ευθεία εχθρότητα προς αυτούς.
Εχω ωστόσο την αίσθηση πως τα τρία αυτά κόμματα περισσότερο δείχνουν τον κατακερματισμό ενός χώρου παρά την αναδυόμενη δυναμική του: στην ουσία, ο ένας ακροδεξιός εχθρεύεται τον άλλον ακροδεξιό, τον βλέπει ανταγωνιστικά και με την πρέπουσα καχυποψία.
Αλλη παλαιά καλή ελληνική παράδοση αυτή, η αδυναμία στοιχειώδους συνεργασίας και συνεννόησης, την οποία γνωρίζουμε καλά, ιδίως από το πόσο λατρεύουν να μισούν το ένα το άλλο τα μικρά κόμματα της άκρας Αριστεράς.
Ομως, ας μην έχουμε αυταπάτες: σύνδρομα και εμμονές που βαφτίζουμε εύκολα «ακροδεξιά» (από τον αντιεμβολιασμό, την τάση υπονόμευσης των δημοκρατικών θεσμών έως την μόνιμη επωδό περί των «κακών ξένων») απαντούν μια χαρά και στα μεγάλα κόμματα του λεγόμενου δημοκρατικού τόξου.
Μια χαρά συνεργάστηκαν με ακροδεξιούς, από την εποχή του ΛΑΟΣ μέχρι εκείνη των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Και αν υποθέσουμε στην πρώτη περίπτωση πως η χώρα βρισκόταν σε οριακό σημείο, στο δεύτερο ο ΣΥΡΙΖΑ είχε επιλογή: αντί για τους Ανεξάρτητους Ελληνες να συνεργαστεί με το Ποτάμι. Δεν το έκανε, βαφτίζοντας «κεντροδεξιούς» τους αντισημίτες, ομοφοβικούς Ανεξάρτητους Ελληνες και «ακραίο Κέντρο» το Ποτάμι (δηλαδή κρυπτοφασίστες). Η δε Ν.Δ., που κέρδισε το Κέντρο ακόμα μία φορά, έχει στους κόλπους της στελέχη που προέρχονται από τον ακροδεξιό χώρο, τα οποία κάποτε εξέφραζαν ακραίες απόψεις.
Αυτά ας τα έχουμε υπόψη μας για να μη σοκαριζόμαστε τόσο εύκολα με την ανάδυση της ακροδεξιάς γραφικότητας. Τα –υπερκομματικά– αρχαϊκά στοιχεία στην ελληνική κοινωνία καλά κρατούν και το 2023.
