«Φτιάχνουν και μετά τα ξηλώνουν για να παίρνουν μίζες, και συ λαέ πλήρωνε! Μόνο ο Κασιδιάρης τα είπε καθαρά!» ξεσπά οδηγός ταξί για τα έργα σε πλατεία. «Αν δεν αντισταθούμε στους καραγκιόζηδες, τους προδότες, που τα ξεπουλάνε όλα, τη χάσαμε την Ελλάδα μας», υψώνει τη φωνή επιβάτης λεωφορείου. «Οι Αμερικανοί και τα τσιράκια τους κάνουν τα πάντα για να καταστρέψουν τον Πούτιν, αλλά θα το φάει το κεφάλι του ο Πριγκόζιν», λέει την άποψή του πελάτης μίνι μάρκετ. Σαν η είσοδος των ακροδεξιών στη Βουλή να ξεκλείδωσε στόματα. Θύματα και μη της λαϊκιστικής μισαλλοδοξίας, πουτινικοί, αντιευρωπαϊστές, αντιδυτικοί, υπερεθνικιστές, θρησκόληπτοι, ρατσιστές, κάθε είδους αρνητές έδειξαν να ανασυγκροτούν ένα ακραίο αντισυστημικό ρεύμα, εμπλουτισμένο με επιπλέον παραφυάδες κατά τις νέες απανωτές κρίσεις. Διόλου ξένες, όμως ανησυχητικές οι κοινωνικές διαφυγές στα παρακλάδια μιας Ακροδεξιάς που δύσκολα καλύπτει –όπως αποτυπώνεται στα κοινωνικά δίκτυα– τη φαιά ροπή στον τραμπουκισμό και στη βία.
Το προφανές –ιδεατό– ανάχωμα στη διόγκωση των ακροδεξιών τάσεων είναι η περισσότερη ευημερία, ό,τι στην πράξη αμβλύνει κάπως τις ανισότητες, περιορίζει με έναν τρόπο τη δυσπραγία. Διότι, ναι, η οικονομική ανασφάλεια κάνει τους λιγότερο ευνοημένους επιρρεπείς στον ανορθολογισμό και στην άρνηση της πραγματικότητας, στη δεισιδαιμονία και στις ταχύτατα διαδιδόμενες μέσω Διαδικτύου θεωρίες συνωμοσίας. Ωστόσο, η επανεμφάνιση της Ακροδεξιάς δεν οφείλεται μόνο στις επιπτώσεις των κρίσεων. Τα ακροδεξιά αφηγήματα ξεθάβουν τη ροπή στον απομονωτισμό, τον τοπικισμό, τον υπερεθνικισμό, την πατριαρχία που υπνώττει στα σπλάχνα μερίδας της ελληνικής κοινωνίας· φυτεύουν την αμφισβήτηση των θεσμοθετημένων υπηρεσιών, λιγοστεύοντας την πίστη στη δημοκρατία· σπέρνουν τον φόβο για την απώλεια του κόσμου μας, προκαλώντας βαθιά κοινωνικά χαρακώματα και εκρήξεις ρατσισμού και ξενοφοβίας.
Είναι ευθύνη της καθεστηκυίας δημοκρατικής τάξης να κάνει –με την έμπρακτη παρουσία της– λιγότερο πειστικούς, λιγότερο (ειδικά στους νέους) ελκυστικούς τους μαυροντυμένους με τους πυρσούς, τα αρχαιοπρεπή συνθήματα και τη νεοναζιστική ορμή, τους παραληρηματικούς διασπορείς της φυλετικής καθαρότητας, της μη ανοχής και του χάους. Περισσότερη παιδεία, που θα φωτίσει πολιτικά εκμεταλλεύσιμες χονδροειδείς παρανοήσεις, είναι μία από τις θεραπείες της μετατόπισης στο παρελθόν, που σπέρνει νάρκες σε θεμέλια χτισμένα με πικρή σοφία.
