Καλύτερα τώρα, παρά μετά. Ηταν καλύτερα για τον ίδιο τον Τσίπρα να κατέβει από τη σκηνή, όσο ακόμη του απομένει λίγο πολιτικό κεφάλαιο, προτού καταρρακωθεί κι αυτό από νέες ήττες που δεν έμοιαζε εφικτό να αποφευχθούν. Είναι όμως καλύτερα και για το κόμμα του που θα χάσει το μόνο πρόσωπο που μπορεί να εγγυηθεί την ενότητά του; Θα μπορέσουν να διατηρηθούν στην ίδια στέγη βετεράνοι της ανανεωτικής αριστεράς και βλαστοί της αντιμνημονιακής παραφοράς· Πολάκηδες και πασοκογενείς, πολλοί εκ των οποίων έχασαν τη βουλευτική τους έδρα και απομένουν τώρα και χωρίς άγκυρα στην «ξενιτιά» της Αριστεράς;
Η θεραπεία του σοκ ήταν μάλλον καλύτερη και για το κόμμα. Μπορεί κανείς να φανταστεί τον ΣΥΡΙΖΑ να κρατάει τις γραμμές του υπό τον Τσίπρα, τα πρωτεία του οποίου δεν επρόκειτο να αμφισβητηθούν. Αυτή η συντήρηση όμως δεν θα μπορούσε να οδηγήσει σε γνήσια πολιτική αλλαγή. Το κόμμα θα πορευόταν συντεταγμένα, αλλά αναπόδραστα προς το πεπρωμένο της εκλογικής του συρρίκνωσης. Χωρίς τον Τσίπρα, ρισκάρει τη διάλυση. Αλλά αποφεύγει την αργή αποσύνθεση και κερδίζει την τελευταία του ευκαιρία να αποτολμήσει την αναγέννησή του.
Γιατί όμως ο Τσίπρας δεν τα κατάφερε; Γιατί αυτό το αστέρι –ο νεότερος πρωθυπουργός στην πρόσφατη Ιστορία– μπήκε στον μονόδρομο της αποστρατείας προτού καν συμπληρώσει τα 50 του χρόνια;
Το μακρύ ταξίδι μέσα στη νύχτα του «όχι».
Την απάντηση έδωσε ασυναίσθητα ο ίδιος στην αποχαιρετιστήρια δήλωσή του. Επιχειρώντας να σχεδιάσει το ιστορικό του αποτύπωμα, αναφέρθηκε στη «μάχη» απέναντι «στην καχύποπτη και εχθρική Ευρώπη»· απέναντι σε ισχυρές πιέσεις και εκβιασμούς. Εμοιαζε έτσι όχι μόνο να κάνει έναν καθυστερημένο απολογισμό για τη στιγμή που διασταυρώθηκε με την Ιστορία· αλλά και να ξαναβιώνει θριαμβευτικά την οδυνηρή διάψευση, που αποτέλεσε ουσιαστικά και την πρώιμη αρχή του πολιτικού του τέλους.
Ο Τσίπρας στην εξουσία αναγκάστηκε να εγκαταλείψει όσα έλεγε ως αντιμνημονιακός διεκδικητής της. Αλλά τη διάψευση δεν την αφομοίωσε ποτέ. Δεν είπε στον εαυτό του ότι είχε άδικο. Αντιθέτως. Η μετέπειτα –μετά την κωλοτούμπα– πορεία του ήταν μια διαρκής αιχμαλωσία στην αντιμνημονιακή νοσταλγία. Αυτή η καθήλωση καθόρισε και την τετραετία του στην αντιπολίτευση (2019-2023), κατά την οποία πολιτεύθηκε ακόμη σαν να υπήρχε το ρεζερβουάρ του θυμού της χρεοκοπίας. Σαν να απευθυνόταν σε πλήθη που είχαν γεμίσει την πλατεία για να μουντζώσουν τη Βουλή.
Το 2015 ήταν η ηρωική του στιγμή. Το απόγειό του. Εφυγε εκείνο το καλοκαιρινό βράδυ, παραμονή του δημοψηφίσματος, από το Μαξίμου να πάει στο Σύνταγμα με τα πόδια και το πλήθος τον σήκωνε στα χέρια, με τη δισύλλαβη ιαχή. Ο-ΧΙ. Ο-ΧΙ.
Δεν βγήκε ποτέ από εκείνη τη νύχτα. Δεν χειραφετήθηκε ποτέ από τον απόηχο του «όχι». Εμεινε παιδί της άρνησης που τον επώασε και τον δόξασε. Φευγαλέα.
