«Οι μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια του πρόδιδαν την παρατεταμένη έλλειψη ύπνου, ένας έρπης είχε εμφανιστεί στο κάτω χείλος του, ενώ το πρόσωπό του ήταν χλωμό. “Θα προκηρύξω δημοψήφισμα για τις 5 Ιουλίου”», είπε με τόνο ήρεμο και αποφασιστικό. Μιλώντας κοφτά και καθαρά, συνέχισε: «Δεν μπορείτε να μου αλλάξετε γνώμη. Εχω πάρει την απόφασή μου».
Απόσπασμα από το βιβλίο της Ελένης Βαρβιτσιώτη και της Βικτωρίας Δενδρινού «Η τελευταία μπλόφα» (εκδόσεις Παπαδόπουλος), το βασικό δημοσιογραφικό τεκμήριο εστιασμένο στο πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ το 2015. Βρυξέλλες, Παρασκευή 26 Ιουνίου 2015, λίγο πριν από τις 9 η ώρα το πρωί. Ο Αλέξης Τσίπρας ανακοινώνει στους εμβρόντητους συνεργάτες του κάτι που μέχρι εκείνη τη στιγμή κανείς τους δεν μπορούσε να διανοηθεί. «Στο δωμάτιο απλώθηκε εκκωφαντική σιωπή. Η ανακοίνωση φάνηκε να δημιουργεί ανάμεικτα συναισθήματα σε όσους ήταν παρόντες. Ο Βαρουφάκης ήταν ενθουσιασμένος με την προοπτική της Ελλάδας να ενισχύσει το διαπραγματευτικό της οπλοστάσιο με μια λαϊκή εντολή. Οι υπόλοιποι ήταν σε κατάσταση σοκ».
Το πρωί της περασμένης Πέμπτης, στην πιο σύντομη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας στην ιστορία του ΣΥΡΙΖΑ, δεν υπήρχε Βαρουφάκης στο δωμάτιο για να πανηγυρίσει. Το σοκ είχε διαπεράσει και την πιο ψύχραιμη ιδιοσυγκρασία. Αλλά ο Αλέξης Τσίπρας είχε διανθίσει τη σεισμική παρέμβασή του με τα ίδια σχεδόν λόγια: «Δεν μπορείτε να μου αλλάξετε γνώμη. Εχω πάρει την απόφασή μου».
Ενα από τα προβλήματα μιας κατά τ’ άλλα χαρισματικής πολιτικής προσωπικότητας (τουλάχιστον για τα δεδομένα της μνημονιακής εποχής) ήταν ακριβώς αυτό που υπονοούσε στην κατακλείδα των δύο πιο κρίσιμων αποφάσεων της έως τώρα πολιτικής του καριέρας: μετέβαλε εύκολα άποψη, ανάλογα με ποιον μίλαγε, ανάλογα σε ποιον μίλαγε. Ηταν μια διγλωσσία στα όρια του συνειδητού, γι’ αυτό και εσωτερικά νομιμοποιημένη. Το πρωί μπορούσε άνετα να συνομιλεί με έναν εξαγριωμένο νεολαίο της πιο ριζοσπαστικής συνιστώσας της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ και το απόγευμα να ακούει με προσοχή νουθεσίες ενός «ακροκεντρώου» αναλυτή.
Ο Αλέξης Τσίπρας δεν έφτιαξε ποτέ τη δική του γλώσσα γιατί ήταν ο ίδιος άνθρωπος με τις δύο γλώσσες· μια διγλωσσία που εγκλώβισε τον ίδιο και το κόμμα του. Και όποτε βρέθηκε σε εκείνη την οριακή στιγμή που θα έπρεπε πραγματικά να διαλέξει στρατόπεδο, να πει στον εαυτό του «με αυτούς ή με εκείνους», έριχνε την πιο εκκωφαντική πιστολιά απ’ όλες: δημοψήφισμα το 2015, παραίτηση το 2023. Δεν ήταν μπλόφες. Ηταν ο Αλέξης Τσίπρας.
