Από αύριο και για μερικές ημέρες, η Ελλάδα θα βρίσκεται στο «κόκκινο». Για όσους τυχερούς βρίσκονται ήδη σε βουνά και θάλασσες (θα εξαιρέσω τους κάμπους, γιατί δεν διακρίνονται για τις ευχάριστες κλιματικές τους συνθήκες), το πέρασμα του καύσωνα θα είναι κάπως πιο ανώδυνο. Για εμάς τους υπόλοιπους, στην Αθήνα ή στις άλλες πόλεις, οι επιλογές είναι σαφώς πιο περιορισμένες.
Αλήθεια, τι εναλλακτική έχει κάποιος που κατοικεί στην Αχαρνών, στην Κολιάτσου, σε τόσες άλλες γειτονιές, στο κέντρο του Πειραιά και στις γειτονιές του; Ουσιαστικά καμία. Οι λιγοστοί αξιοπρεπείς (από πλευράς έκτασης) χώροι πρασίνου, όπως το άλσος Βεΐκου, το πάρκο Τρίτση, το Κέντρο Πολιτισμού, το Πεδίον του Αρεως, δεν επαρκούν.
Ομως οι συνθήκες στις πόλεις μας αλλάζουν – όχι προς το καλύτερο. Την ώρα που στις… εξωτικές χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά (λ.χ. Δανία, Γερμανία) επανασχεδιάζουν τους δημόσιους χώρους για να τους εντάξουν μέσα σε συστήματα αστικής ανθεκτικότητας, εμείς επιμένουμε στα αντιπλημμυρικά… τσιμεντώματα ρεμάτων και χειμάρρων (βλ. Ερασίνο, Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας κ.ά.) και στους καλλωπισμούς των πλατειών.
Ας μη συζητήσουμε γιατί οι πόλεις μας δεν έχουν επαρκείς ελεύθερους χώρους. Ας συζητήσουμε για το πώς θα εξασφαλίσουμε κατ’ αρχάς και το τελευταίο τετραγωνικό που έχει απομείνει ελεύθερο, από τύχη ή συγκυρία. Είτε πρόκειται για κάποιο αδόμητο οικόπεδο, είτε για τις εγκαταστάσεις κάποιου παλιού εργοστασίου, είτε για κάποια έκταση που «δεσμεύτηκε» από ένα γενικό πολεοδομικό σχέδιο και δεν απαλλοτριώθηκε ποτέ, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να χαθεί. Οι χώροι αυτοί είναι η υποθήκη μας για το μέλλον. Ακόμη κι αν είναι σκόρπιοι, κατακερματισμένοι. Ακόμη κι αν είναι δύσκολο να «ενωθούν» σε ένα δίκτυο και να ενταχθούν σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική. Ενας ελεύθερος χώρος δεν είναι ποτέ «χαμένος».
Καιρός επίσης να ξαναθυμηθούμε το Πράσινο Ταμείο. Με αποθεματικό μεγαλύτερο των 3 δισ. ευρώ, θα μπορούσε να είναι ο «ανάδοχος» της απόκτησης ελεύθερων χώρων. Θα άξιζε να αρθεί –μόνο για την περίπτωση αυτή– ο «κόφτης» του 2,5% και με όχημα τα προγράμματα καταγραφής και ιεράρχησης ελεύθερων χώρων να γίνει μια «Επιχείρηση: Απαλλοτρίωση». Ας μη σπαταλάμε τους πόρους μας σε καλλωπισμούς και μπαλώματα.
