Σίγουρα έχετε και εσείς τα δικά σας, τις προάλλες όμως στη δική μου καθημερινότητα προέκυψε και το εξής «δύσκολο» εγχείρημα: να ξεσκαρτάρω από το γραφείο, λόγω χωροταξικών ανακατατάξεων, τα βιβλία που καταλαμβάνουν πολύτιμο χώρο και τα οποία δεν μπορώ πια να κρατάω αδιάβαστα.
Τι ήταν να ξεκινήσω; Τα βιβλία που παρεπιδημούν στο πολιτιστικό τμήμα μιας εφημερίδας είναι απελπιστικά πολλά και, συνήθως, ενδιαφέροντα. Δημιουργούν μάλιστα, πέραν της όποιας επαγγελματικής αξιοποίησής τους, μεγάλες προσδοκίες: ένα κενό να διαπιστώσεις στα αναγνώσματά σου, και η εμφάνιση της επανέκδοσης ενός διάσημου μυθιστορήματος της Βιρτζίνια Γουλφ ενεργοποιεί τη σκέψη «ωραία, επιτέλους θα το διαβάσω»· λίγο να σε τρώει η περιέργεια, και το ξεφύλλισμα μιας νέας ανάλυσης της κλιματικής αλλαγής σε κάνει να πιστεύεις ότι «τέλεια, σύντομα θα λύσω τις απορίες μου».
Ερχεται όμως η ημέρα που πολλά βιβλία πρέπει απλώς να τα αποχωριστείς – από γραφεία ή σπίτια. Να τα χαρίσεις σε κάποιο κοινωνικό βιβλιοπωλείο, σε έναν ενδιαφερόμενο φίλο. Και μαζί τους αποχωρίζεσαι και λίγη από την ψευδαίσθηση ότι όλα τα λογοτεχνικά κενά και οι επιστημονικές απορίες σου μπορούν τάχα και πρέπει να καλυφθούν. Κάπως έτσι, το ξεσκαρτάρισμα προσφέρεται και σαν άσκηση μετριοφροσύνης: Ισως τελικά, για λόγους αντικειμενικούς, σχετικούς με τον χώρο και τον χρόνο που διαθέτεις μέσα στην ημέρα (και στη ζωή, για να γίνουμε λίγο μακάβριοι), δεν γίνεται να διαβάσεις, να μάθεις όλα όσα θες.
Δράματα πολυτελείας, θα πείτε. Κάπως όμως πρέπει να απασχοληθεί το μυαλό τις στιγμές που κανείς «αποσύρει» (τι ευγενική λέξη) τόσα βιβλία. Κάποιο συμπέρασμα πρέπει να προκύψει. Και ξέρετε πού αλλού προκύπτει το συμπέρασμα αυτό; Στο «αντίθετο» του γραφείου: στις καλοκαιρινές διακοπές. Οπου κάποια βιβλία μένουν επίσης αδιάβαστα ή μισοδιαβασμένα, κόντρα στην ψευδαίσθηση που λέγαμε πριν. Η τελευταία, ειδικά σε μια παραλία, συντροφιά με αγαπημένα πρόσωπα, συχνά εξαερώνεται. Οχι ότι το διάβασμα σε αμμουδιά είναι χαμένη υπόθεση – κάθε άλλο. Φέτος όμως, αν στις διακοπές δεν ολοκληρώσω κάθε βιβλίο που θα πειστώ να κουβαλήσω μαζί μου, δεν θα απογοητευτώ. Θα θυμηθώ εκείνο το ξεσκαρτάρισμα και, αντί για αναγνωστικά κενά, θα επιχειρήσω να καλύψω κι άλλα, όχι λιγότερο σημαντικά.
