«Ο πολιτισμός δεν είναι ιδιοκτησία κανενός. Ούτε ενός υπουργείου, ούτε μιας τάξης, ακόμη και της άρχουσας τάξης, ούτε μιας πόλης, ακόμη και αν είναι η πρωτεύουσά μας, ούτε ενός μόνο τομέα, ακόμη κι αν είναι ο δημόσιος τομέας».
Με την παραπάνω φράση του Τζακ Λανγκ ολοκλήρωσε την ομιλία της στη Βουλή η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στην ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης. Το απόσπασμα προέρχεται από την πρώτη ομιλία του Λανγκ ως υπουργού Πολιτισμού το 1981 με την κυβέρνηση του σοσιαλιστή Φρανσουά Μιτεράν. Τα λόγια του, σημείωσε η υπουργός, «υπερβαίνουν κομματικά στεγανά» και συνοψίζουν το όραμά της για τη δημόσια πολιτική Πολιτισμού.
Αν δεχθούμε ότι στην πολιτική τίποτα δεν λέγεται τυχαία, έχει ενδιαφέρον να σταθούμε τόσο στο απόσπασμα και στο νόημά του όσο και στην επιλογή του Τζακ Λανγκ για το κλείσιμο της πρώτης ομιλίας της στη νέα Βουλή.
Μέσα στην απλότητά τους, τα λόγια του 40χρονου τότε Λανγκ κρύβουν πληθώρα συνδηλώσεων. Ο πολιτισμός «δεν είναι ιδιοκτησία κανενός», που μπορεί να διαβαστεί και ότι δεν είναι «κτήμα κανενός». Οσοι εργάζονται σε αυτόν μπορεί να τον θεωρούν «σπίτι» τους και να θεωρούν ότι με τις ενέργειές τους τον προστατεύουν από πιθανούς «εισβολείς», αλλά δεν τους ανήκει όπως το σπίτι τους. Το ότι ο πολιτισμός δεν ανήκει σε ένα υπουργείο, μια τάξη ή μια πόλη είναι πια φανερό, καθώς λίγοι μπορούν να ισχυριστούν ότι η τέχνη σήμερα είναι μόνο για τις ελίτ ή ότι δεν υπάρχει αποκέντρωση – όχι όσο θα θέλαμε, αλλά γίνονται πράγματα και εκτός των τειχών. Δεν είναι ούτε του δημόσιου τομέα, έλεγε ο Λανγκ, υπονοώντας κάτι που έχει κάνει ξεκάθαρο η υπουργός και στην προηγούμενη θητεία της, τη συμμετοχή ιδιωτών και επενδύσεων στον πολιτισμό.
Ολα αυτά τα έλεγε το 1981 ένας νέος, σοσιαλιστής, πολιτικός, με δεδηλωμένη την αγάπη του στην Ελλάδα, τη φιλία του με τη Μελίνα Μερκούρη, ο οποίος αργότερα συντάχθηκε με τη δεξιά κυβέρνηση του Σαρκοζί. «Γεννήθηκα στην Αριστερά και θα πεθάνω στην Αριστερά. Παράλληλα είμαι ένας ελεύθερος άνθρωπος. Και αν πιστεύω ότι μια κυβέρνηση κάνει κάτι σωστό, δεν έχω κανένα λόγο να μην το υποστηρίξω», είχε πει το 2008 για την ένταξή του στην ομάδα Σαρκοζί.
Με τον τρόπο της, λοιπόν, η υπουργός Πολιτισμού έστειλε τα δικά της μηνύματα στο ακροατήριο για τη διευρυμένη πολιτική χρωματική παλέτα της κυβέρνησης. Την ίδια στιγμή έδειξε όμως πού βρίσκεται και ο πήχυς. Ο Τζακ Λανγκ, στα συνολικά 10 χρόνια της θητείας του, προώθησε τομές στον σύγχρονο πολιτισμό και στις ποικίλες εκφάνσεις του, στον κινηματογράφο, στο βιβλίο, στη μουσική, έμεινε γνωστός για την ώθηση που έδωσε στη σύγχρονη δημόσια αρχιτεκτονική και για την καθιέρωση θεσμών, όπως η δημιουργία, μαζί με τη Μερκούρη, της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.
