Με έκπληξη οι Ελληνες πληροφορήθηκαν την κατάργηση της πανεπιστημιακής αστυνομίας. Κι αυτό διότι ισχύει το ευφυολόγημα του Αγγλου συγγραφέα Γκίλμπερτ Τσέστερτον, ότι «δημοσιογραφία είναι να πεις ότι “απεβίωσε ο λόρδος Τζόουνς” σε ανθρώπους που αγνοούσαν ότι ο λόρδος Τζόουνς ζούσε». Ετσι κι εμείς: μάθαμε ότι καταργείται η πανεπιστημιακή αστυνομία που όλοι –πλην ίσως του εκάστοτε υπουργού Προστασίας του Πολίτη– αγνοούσαμε ότι υπήρχε.
Η αλήθεια είναι ότι η εν λόγω «αστυνομία» καταργήθηκε εδώ και καιρό. Για την ακρίβεια, λίγες εβδομάδες μετά τη δημιουργία της. Εκανε κάποιες περιορισμένες εμφανίσεις (φυσικά εκτός πανεπιστημίων), θαυμάσαμε τα μοντέρνα χρώματα των στολών της κι έκτοτε χάθηκε από τα ραντάρ της επικαιρότητας. Τέτοια «αστυνομοκρατία» επικράτησε στα ΑΕΙ, κατά πώς έλεγαν οι αριστεροί προφήτες.
Φιάσκο; Αναμφισβήτητο. Από την άλλη μεριά, όμως, ήταν και η μόνη πρόταση που υπήρξε. Ηταν επί της ουσίας η αμήχανη απάντηση της πολιτείας σε μια χώρα με διάχυτη βία χαμηλής έντασης και πολλές προκαταλήψεις (όσο και ορισμούς) για το τι συνιστά βία. Οι νεοφιλελεύθεροι μπορούν να πανηγυρίζουν ότι επιτέλους η… φιλελεύθερη κυβέρνηση κατάργησε μια άχρηστη κρατική δομή, αλλά απομένει το ερώτημα: Και τώρα, τι;
Δεν ακούσαμε πολλές προτάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου της χαμηλής έντασης βίας στα ΑΕΙ. Οι κάρτες εισόδου που πρότεινε το ΠΑΣΟΚ είναι μία λύση, αλλά χωρίς αστυνομία τα μηχανήματα θα έχουν την τύχη των ακυρωτικών στο μετρό. Υπήρξε και «το ρωμαλέο φοιτητικό κίνημα», του υπουργού Κώστα Γαβρόγλου, ξεχνώντας ότι όποια ρώμη απέμεινε στο φοιτητικό κίνημα είναι στα καλογυμνασμένα μπράτσα των χουλιγκάνων που κάνουν τις ασχήμιες. Το πολιτικό σύστημα προτίμησε την τακτική του Καραγκιόζη: θα βαρέσει, θα βαρέσει, θα ιδρώσει, θα πάθει πνευμονία, θα πεθάνει και θα ησυχάσουμε.
Τώρα η ευθύνη διατήρησης της τάξης στα ΑΕΙ αφέθηκε στις πανεπιστημιακές αρχές, όπως γίνεται σε όλο τον δυτικό κόσμο. Ομως οι μεταξωτές υποχρεώσεις θέλουν και επιδέξιες αρμοδιότητες. Το Χάρβαρντ έχει τη δική του αστυνομία, αλλά δεν έχει τον βραχνά του άρθρου 16, διά του οποίου ακόμη και η ανάσα εντός των ΑΕΙ χρειάζεται την έγκριση του υπουργείου Παιδείας. Να σημειώσουμε ότι το κεντρικό κράτος συνηθίζει να μεταφέρει ευθύνες χωρίς αρμοδιότητες. Το έκανε με την Τοπική Αυτοδιοίκηση…
Εχουμε λοιπόν μαντάτα για όσους πιστεύουν ότι το πρόβλημα θα λύσει κάποιο «ρωμαλέο πρυτανικό κίνημα» – και δεν είναι τα πλέον ευοίωνα. Συνεπώς, μεσοπροθέσμως, μπορούμε να ελπίζουμε ότι «θα βαρέσουν, θα βαρέσουν, θα μεγαλώσουν, θα βάλουν μυαλό και θα ησυχάσουμε».
