Στις πρόσφατες εκλογές της 21ης Μαΐου και 25ης Ιουνίου 2023 έγινε μια προσπάθεια για να ψηφίσουν οι Ελληνες του εξωτερικού. Το αποτέλεσμα είναι απογοητευτικό. Στις εκλογές του Μαΐου είχαν εγγραφεί 22.858 και ψήφισαν 18.032, ενώ στις εκλογές του Ιουνίου τα αποτελέσματα είναι ακόμη χειρότερα: Εγγεγραμμένοι 25.610, ψηφίσαντες 17.258. Παταγώδης αποτυχία. Δεν χρειαζόταν να είναι κάποιος προφήτης για να προβλέψει το πενιχρό αποτέλεσμα. Το είχα προβλέψει πολύ νωρίς και ιδού το σχετικό απόσπασμα από το κείμενό μου της 20/6/2021:
«Ψήφος Αποδήμων. Σήμερα θα ξεκινήσω το κείμενό μου με μια νεκρολογία. Την 26η Μαΐου του 2021 κηδεύσαμε για δεύτερη φορά τη διευκόλυνση των αποδήμων Ελλήνων ώστε να ψηφίζουν στις εκλογές. Νεκροθάφτες και πάλι ο Σύριζα, το ΚΚΕ και το απρόβλεπτο ΜέΡΑ25, οι οποίοι με την αποχή και καταψήφιση στη Βουλή της πρότασης του υπουργείου Εσωτερικών, δεν συγκεντρώθηκαν οι απαιτούμενες 200 ψήφοι. Ο Σύριζα και το ΚΚΕ παρά τις διακηρύξεις τους ότι ενδιαφέρονται για την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή στις εκλογές, απέδειξαν εμπράκτως ότι ουδόλως τους ενδιαφέρει η αντιπροσωπευτική δημοκρατία, αλλά μόνον (πιθανά) κομματικά οφέλη. Ο Σύριζα, ο οποίος συνεχώς “υπερασπίζεται” τα πάσης φύσεως δικαιώματα, θέλει να διευκολύνουμε τους αποδήμους, αλλά η ψήφος τους να μην επηρεάζει το αποτέλεσμα της Επικράτειας! Πιο αντιδημοκρατική θέση δεν υπάρχει. Ενας κάτοικος εξωτερικού μπορεί να πάρει το αεροπλάνο και να ψηφίσει στην Ελλάδα, οπότε η ψήφος του θα μετράει στο σύνολο της Επικράτειας, ενώ ο ίδιος άνθρωπος αν ψηφίσει στο προξενείο της Ελλάδας σε μια ξένη χώρα, το οποίο θεωρείται ελληνικό έδαφος, η ψήφος του δεν θα προσμετράται στο σύνολο της Επικράτειας. Ομολογώ ότι δεν γνωρίζω αν η διάκριση αυτή είναι αντισυνταγματική, αλλά σίγουρα είναι εντελώς παράλογη. Δεν είναι δυνατόν η ψήφος να προσμετράται διαφορετικά ανάλογα με τον τόπο ψηφοφορίας. Δυστυχώς, στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας το είδαμε και αυτό. Αιωνία η μνήμη στην ψήφο των αποδήμων.
Η πρώτη κηδεία έγινε με την ανεπαρκή ρύθμιση που ψήφισε η Βουλή με τον Νόμο 4648/2019. Η πρώτη νεκρολογία μου για την ψήφο των αποδήμων παρουσιάστηκε σε μια ημερίδα του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, με θέμα: “Εκλογικός Νόμος – Επιλέγοντας κανόνες αντιπροσώπευσης” την 8η Φεβρουαρίου 2020, όπου έκλεισα τότε την ομιλία μου με την ακόλουθη εκτίμηση:
“Ψήφος Αποδήμων. Και στην περίπτωση αυτή η παρέμβαση που έγινε, πολύ φοβάμαι ότι δεν θα έχει αποτέλεσμα. Η εκτίμησή μου είναι ότι πολύ λίγοι θα μπουν στον κόπο και στη διαδικασία για να ψηφίσουν από το εξωτερικό. Στις πρόσφατες Ευρωεκλογές οι εγγεγραμμένοι ήταν περίπου 15.000 εκ των οποίων ψήφισαν μόνο 11.800 περίπου”. […]»
Αυτά είναι πλέον παρελθόν και ελάτε να δούμε τι μπορεί να γίνει σήμερα.
Η νέα κυβέρνηση δεσμεύτηκε να προσπαθήσει ξανά, ώστε οι απόδημοι Ελληνες να μπορούν να ψηφίσουν εύκολα στις προσεχείς εθνικές εκλογές. Καλή είναι η προσπάθεια, αλλά δεν είμαι βέβαιος για το αποτέλεσμα. Ακριβώς επειδή είναι δύσκολη η νέα αυτή προσπάθεια, θέλω να βάλω στο τραπέζι μια δική μου πρόταση, η οποία πιστεύω ότι είναι πολύ πιο εύκολο να υλοποιηθεί.
Οι Ευρωεκλογές είναι πολιτικά πολύ λιγότερο φορτισμένες σε σχέση με τις εθνικές εκλογές. Ακριβώς για τον λόγο αυτό είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν ευρύτερες κομματικές συναινέσεις για αλλαγές. Μάλιστα, μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι οι Ευρωεκλογές αποτελούν μια dress rehearsal για τυχόν αλλαγές στις εθνικές εκλογές.
Είναι, δηλαδή, μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να εξετάσουμε με σοβαρότητα τη δυνατότητα να ψηφίζουν οι συμπολίτες μας του εξωτερικού αλλά και του εσωτερικού με επιστολική ψήφο. Τεχνικά το εγχείρημα είναι ιδιαίτερα εύκολο για πολλούς λόγους. Το βασικότερο πλεονέκτημα είναι το γεγονός ότι στις Ευρωεκλογές τα κόμματα έχουν ενιαίο ψηφοδέλτιο για όλη την Επικράτεια που διευκολύνει σημαντικά την επιστολική ψήφο. Το δεύτερο σημαντικό πλεονέκτημα είναι το γεγονός ότι η ημερομηνία διεξαγωγής των Ευρωεκλογών είναι ήδη προκαθορισμένη και δεν υπάρχει ο κίνδυνος του αιφνιδιασμού με πρόωρες εκλογές.
Δεν έχει νόημα να κάνουμε τεχνική ανάλυση πώς θα υλοποιηθεί η επιστολική ψήφος τόσο για τους κατοίκους της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού. Πολιτική βούληση χρειάζεται και είμαι απολύτως βέβαιος ότι η ομάδα μελέτης που θα αναλάβει τον σχεδιασμό έχει πολλά παραδείγματα από άλλες χώρες για να αντιγράψει. Η μοναδική προϋπόθεση για να αποφευχθούν διπλοψηφίες είναι η εκ των προτέρων πιστοποίηση όσων ψηφοφόρων προτίθενται να ψηφίσουν επιστολικά, ώστε να διαγραφούν έγκαιρα από τους εκλογικούς καταλόγους οι οποίοι θα χρησιμοποιηθούν για τη φυσική παρουσία.
Στην επιστολική ψήφο το μυστικό της ψήφου εξασφαλίζεται με έναν εξαιρετικά απλό τρόπο. Το ψηφοδέλτιο με την επιλογή του ψηφοφόρου τοποθετείται σε ένα φάκελο ο οποίος δεν έχει εξωτερικά κανένα στοιχείο αναγνώρισης. Ο απρόσωπος αυτός φάκελος τοποθετείται μέσα σε έναν άλλο φάκελο ο οποίος φέρει εξωτερικά τα στοιχεία του ψηφοφόρου και ένα μοναδικό αριθμό αναγνώρισης. Κατά την καταμέτρηση πιστοποιείται ο ψηφοφόρος με τα εξωτερικά στοιχεία του φακέλου, ώστε να θεωρηθεί ότι ψήφισε και να διαγραφεί από τον κατάλογο, ανοίγεται ο φάκελος και ο εσωτερικός φάκελος τοποθετείται χωρίς να ανοιχθεί στην κάλπη μαζί με όλους τους υπόλοιπους. Η καταμέτρηση, καταγραφή και μετάδοση γίνεται όπως και στον παραδοσιακό τρόπο. Bingo! Και επιστολική και μυστική η ψήφος, ώστε να μην υπάρχουν αντιρρήσεις.
Επίσης πρέπει να καταργηθούν και οι απαράδεκτοι περιορισμοί που μπήκαν. Μοναδική προϋπόθεση για την επιστολική ψήφο τόσο των αποδήμων όσο και των κατοίκων είναι η ύπαρξη του ψηφοφόρου στους εκλογικούς καταλόγους βάσει των οποίων θα διεξαχθούν οι εκλογές. Ηδη οργανώσεις της Ομογένειας έχουν αποστείλει επιστολές προς τους 300 βουλευτές και ζητούν τα αυτονόητα. Σας παραθέτω μία από αυτές. Παρόμοιες έχουν στείλει και άλλες οργανώσεις.
«ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΑΠΟΔΗΜΩΝ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
Αξιότιμες/οι, κυρίες/οι, Βουλευτές όλων των κομμάτων,
Εκπροσωπώντας δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων του εξωτερικού, σας απευθύνουμε την παρούσα ανοικτή επιστολή ώστε να ακουστεί παντού η φωνή της Ομογένειας.
Οι απόδημοι Ελληνες είναι η ψυχή και η φωνή της Ελλάδας στο εξωτερικό.
Λατρεύουμε την πατρίδα μας, προβάλλουμε την Ελλάδα στο εξωτερικό σε κάθε ευκαιρία, στηρίζουμε τα εθνικά της θέματα και είμαστε οι καλύτεροι πρεσβευτές της στα κράτη που μας φιλοξενούν.
Δικαιούμαστε και θέλουμε να συμμετέχουμε στη διαμόρφωση του μέλλοντος της χώρας μας, όπως ορίζει το Σύνταγμα. Αλλωστε το μέλλον της Ελλάδας είναι και δικό μας μέλλον.
Ζητάμε να δώσετε δικαίωμα ψήφου για όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Ελληνες του εξωτερικού από τον τόπο διαμονής τους. Χωρίς δικαιολογίες, χωρίς καθυστερήσεις, χωρίς αποκλεισμούς.
Ζητάμε να αρθούν άμεσα όλοι οι περιορισμοί του Νόμου 4648/2019:
• Κατάργηση της διαμονής συνολικά 2 έτη εντός της Ελληνικής Επικράτειας κατά το χρονικό διάστημα των τελευταίων 35 ετών.
• Κατάργηση της υποχρέωσης υποβολής φορολογικής δήλωσης κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος.
• Καθιέρωση επιστολικής ψήφου.
Κρατήστε ζωντανό το ενδιαφέρον των αποδήμων Ελλήνων για όσα συμβαίνουν στην Πατρίδα και διατηρήστε ζωντανούς τους δυνατούς δεσμούς μας με την Ελλάδα.
Αναμένουμε και οι 300 βουλευτές να στηρίξετε την άρση των άδικων περιορισμών.
Πρόκειται για δημοκρατικό χρέος και ιστορική ευκαιρία, γι’ αυτό και είναι μεγάλη η ευθύνη που βαραίνει κάθε Ελληνίδα και Ελληνα βουλευτή.
Είναι ζήτημα δικαιοσύνης και δημοκρατίας, πέρα και πάνω από κόμματα».
«Ιδού, λοιπόν, η Ρόδος, ιδού και το πήδημα»! Ας κάνουμε άμεσα το αίτημά τους δεκτό για τις Ευρωεκλογές, και θα έχουμε αρκετό χρόνο για να διερευνήσουμε το εγχείρημα και να κάνουμε τυχόν αναγκαίες διορθωτικές παρεμβάσεις.
Η ψήφος των αποδήμων όπως θεσμοθετήθηκε αποτελεί το «όνειδος του πολιτικού κόσμου» και πρέπει οπωσδήποτε να αλλάξει με την ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Τα κόμματα καλούνται για άλλη μια φορά να υπερβούν τα στενά κομματικά κριτήρια και να εκσυγχρονίσουν τη διαδικασία ώστε να διευκολύνεται η ψήφος των αποδήμων και όχι να δυσκολεύεται.
Αμεσα. Επιστολική ψήφος στις Ευρωεκλογές 2024!
Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
