Ο κ. Διονύσης Τεμπονέρας στην εισήγησή του στην πρόσφατη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε πως αυτός «θα εξαϋλωθεί αν συνεχίσει με τις συνταγές του παρελθόντος». Το σωστό ήταν να πει πως εξαϋλώθηκε, επειδή συνέχισε τις συνταγές του παρελθόντος. Διακρίνω «τρία και μισό» σενάρια για την Κεντροαριστερά. Το πρώτο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, αν αλλάξει κάποια πρόσωπα, αν μετριάσει τον τοξικό του λόγο και υπό την προϋπόθεση ότι θα μείνει ενωμένος, να παραμείνει αξιωματική αντιπολίτευση. Χωρίς όμως να προσχωρήσει σε μια κριτική για το πώς ήρθε στην εξουσία, το πώς κυβέρνησε και το πώς αντιπολιτεύτηκε, για το σε ποιους στηρίχθηκε, ποιους εγκατέλειψε, πώς και γιατί έγινε ένα βοναπαρτιστικό κόμμα, το μόνο που μπορεί να επιτύχει είναι να διατηρήσει, απλά, τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, χωρίς να απειλεί, για πολλά χρόνια, την κυβερνητική αυτοδυναμία της Ν.Δ.
Το δεύτερο σενάριο είναι το ΠΑΣΟΚ να επικρατήσει ολοκληρωτικά και να γίνει αυτό αξιωματική αντιπολίτευση. Μόνο που κι εδώ ισχύουν όλα όσα αναφέρθηκαν για τον ΣΥΡΙΖΑ. Αν αυτό παραμείνει νοσταλγός του 1981, των πράσινων ήλιων, των «γυρίστε στο πατρικό σας», αν δεν προχωρήσει σε σοβαρή μελέτη των αλλαγών που έχουν συμβεί στην ελληνική κοινωνία από το 1981 και τη μετάβαση από τους «μη προνομιούχους» στους σημερινούς ακροδεξιούς «αγανακτισμένους», αν η ηγεσία του συνεχίζει να κλείνει σ’ όλες τις πτώσεις τη λέξη σοσιαλδημοκρατία, χωρίς να εμβαθύνει στις αρχές της (ισότητα αντί αξιοκρατίας για παράδειγμα), δεν θα καταφέρει να γίνει εναλλακτικός κυβερνητικός πόλος.
Το τρίτο σενάριο είναι, αφού αποτύχουν και οι δυο ξεχωριστά να γίνουν εναλλακτικός κυβερνητικός πόλος, να επανέλθει ο κ. Τσίπρας εμφανιζόμενος ως «παράκλητος» (παρηγορητής δηλαδή) για να κάνει νέο κόμμα. Αυτό είναι ένα σενάριο που ανησυχεί πολλούς εκ των μηχανισμών, αλλά δεν φαίνεται να έχει πιθανότητες να συγκινήσει την ελληνική κοινωνία. Πάντως, αποχωρώντας ο κ. Τσίπρας αφόπλισε ένα από τα επιχειρήματα όλων όσοι υποστήριζαν πως όσο είναι αυτός στο τιμόνι του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα στέρξουν σε καμιά πρωτοβουλία ενοποίησης αυτού του χώρου.
Και ποιο είναι το μισό σενάριο, το οποίο θέλει πολλή δουλειά για να γίνει ολόκληρο; Αυτό αφορά την εκκίνηση μιας προσπάθειας ώσμωσης των δύο χώρων με κοινές ημερίδες, εκδηλώσεις και συζητήσεις για να μην εξαϋλωθεί, όπως είπε ο κ. Τεμπονέρας κατόπιν εορτής και πολλοί προειδοποιούσαν προ εορτής. Για να γίνει ξανά ανταγωνιστικός αυτός ο χώρος χρειάζεται να βρεθούν τρόποι και τόποι συνάντησης του μετριοπαθούς σοσιαλδημοκρατικού λόγου με το ριζοσπαστικό ενδιαφέρον για τις ταξικές ανισότητες, τρόποι και τόποι συνάντησης των σοσιαλδημοκρατικών αιτημάτων του πρωτείου της Δημοκρατίας και της Δίκαιης Κοινωνίας με την κριτική εκ μέρους της ριζοσπαστικής και της ανανεωτικής Αριστεράς του ανεξέλεγκτου καπιταλισμού-καζίνο. Αυτή είναι κι η μάχη της Σοσιαλδημοκρατίας και της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ευρώπη για τη διαμόρφωση κοινής εναλλακτικής κυβερνητικής πρότασης, αν δεν θέλουν να εξαϋλωθούν.
* Ο κ. Γιώργος Σιακαντάρης είναι δρ Κοινωνιολογίας.
