Σε λίγους συμβαίνει να προκαλέσουν με τον θάνατό τους καθολικό πένθος. Η τελευταία πτήση των πιλότων του μοιραίου Καναντέρ σάρωσε τα πάντα στη φλεγόμενη χώρα μας. Τους είπαν ήρωες και αθάνατους, τους τίμησαν και τους δόξασαν, τους θαύμασαν και τους λάτρεψαν. Υποκλίθηκαν με δέος μπροστά στο μεγαλείο τους κόμματα και θεσμοί, Εκκλησία και social media – όλοι. Σε λίγο καιρό θα τους έχουν ξεχάσει, όπως συνέβη με τους προηγούμενους. Αποθεώθηκαν για λίγες μέρες και μετά θάφτηκαν στη λήθη για να τους πενθούν ακόμη μόνον οι λίγοι, ελάχιστοι, δικοί τους άνθρωποι.
Το αεροσκάφος τους ήταν παλιό και είχε καταπονηθεί σε υπερβολικά πολλές ώρες πτήσης. Οι ίδιοι ήταν εξουθενωμένοι από τα απάνθρωπα ωράρια. Σπουδαίος ο σκοπός, να σβήνεις φωτιές, μεγάλος ο κίνδυνος, καθημερινά και ασταμάτητα, αβάσταχτο το τίμημα σε μια οριακή στιγμή.
Δεν είχαν επιλογή. Αφού αποφάσισαν να γίνουν ίκαροι, γιατί τους το ζητούσε η μέσα τους φωνή, ήταν υποχρεωμένοι να εκπληρώνουν ένα καθήκον που ίσως δεν καταλάβαιναν ακριβώς. Το ένιωθαν όμως και αυτό αρκούσε για να πετάξουν πάνω από τις πυρκαγιές που, τελικά, τους έκαψαν.
Δεν θα μάθουμε ποτέ αν ο Χρήστος Μπουλάς, 34 ετών, και ο Περικλής Στεφανίδης, 27 ετών, ήξεραν πόσο άθλια είναι η πολιτική πυροπροστασίας, ότι δεν γίνεται διαχείριση δασών, ότι η αυθαίρετη δόμηση μέσα στα δάση είναι, διαχρονικά, κανονικότητα, ότι έχουμε μια τεράστια πυροσβεστική υπηρεσία χωρίς αποτέλεσμα, ότι οι εμπρησμοί μέχρι πρόσφατα ήταν πλημμέλημα, έγιναν κακούργημα και ακόμη υπάρχει αναστολή, ότι ο σταθμάρχης του ΟΣΕ έχει μεγαλύτερο μισθό από τον σμηναγό που έχασε τη ζωή του παλεύοντας με τις φλόγες.
Δεν θα μάθουμε ποτέ αν ο Χρήστος Μπουλάς και ο Περικλής Στεφανίδης ήξεραν πόσο άθλια είναι η πολιτική πυροπροστασίας, ότι οι εμπρησμοί πρόσφατα έγιναν κακούργημα.
Τα γνωστά και παλιά: ο φόβος του πολιτικού κόστους (που επιτρέπει τα αυθαίρετα), το χάος των συναρμοδιοτήτων, η έλλειψη εθνικού σχεδιασμού και η αλλαγή επιχειρησιακού πλάνου από υπουργό σε υπουργό και από αρχηγό σε αρχηγό, καταστολή αντί πρόληψης, παραλογισμοί στην κατανομή των πόρων.
Ο Ρομέν Ρολάν το είπε απλά: «Ηρωας είναι αυτός που κάνει ό,τι μπορεί». Ο Ναπολέων Βοναπάρτης το είχε σχολιάσει ειρωνικά: «Μακριά από την πρώτη γραμμή όλοι είναι ήρωες». Και ο Αρης Αλεξάνδρου το είδε μελαγχολικά: «Οποιος βρεθεί με άλογο / του μένει να τραβήξει για την ήττα / καβαλάρης».
Είχαν εννιά δευτερόλεπτα για να αντιδράσουν από τη στιγμή που ο πλωτήρας χτύπησε στο δέντρο. Τι προλαβαίνει να σκεφτεί κανείς μετρώντας γρήγορα από το δέκα έως το μηδέν; Μάλλον τα αγαπημένα του πρόσωπα που δεν θα ξαναδεί. Σίγουρα όχι, αν είχε νόημα η θυσία. Καλύτερα. Γιατί μπορεί να μην αξίζει να πεθάνει κανείς για κάτι μεγάλο, την προστασία της ζωής και της φύσης, που βρίσκεται στο έλεος της γύρω και πάνω μας μικρότητας.
*Η κ. Αγγελική Σπανού είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας
