Η μέθοδος αποδίδει. Από τη δημοσιοποίηση της παραθεριστικής εξόρμησης του Νότη Μηταράκη στην Πάτμο μέχρι την εκπαραθύρωσή του από την κυβέρνηση πέρασαν μόνο λίγες ώρες. Η ταχύτητα δεν αποφέρει καρπούς, όπως λέγεται, μόνο στον περιορισμό της πολιτικής ζημιάς. Αποδίδει και ως ευρύτερος αντιπερισπασμός.
Η αναβαπτισμένη κυβέρνηση δεν απέφυγε μόνο τον θόρυβο που θα προκαλούσε η εικόνα ενός «επιχειρησιακού» υπουργού της με βερμούδα και χαβαγιάνας, την ώρα που ελίτ μονάδες του στρατεύματος αποδεικνύονταν ευάλωτες στο «θερμικό κύμα». Με την καταδίκη-εξπρές των χαβαγιάνας, πετύχαινε και την παροχέτευση του πολιτικού κόστους από τη μείζονα αποτυχία, στην παραπολιτική ιλαροτραγωδία. Καλύτερα να συζητούν για τις καραμπόλες που προκάλεσες, παρά για τις εκρήξεις που δεν απέτρεψες.
Το γεγονός ότι αυτός ο ελεγχόμενος αυτοτραυματισμός συντελέστηκε χωρίς ίχνος πίεσης από την αντιπολίτευση –που δεν πρόλαβε καν να καταγγείλει τον αποπεμφθέντα υπουργό– επιβεβαιώνει τη βασική πρόβλεψη για την ιδιαιτερότητα των πολιτικών συσχετισμών που προέκυψαν από τις εκλογές της 25ης Ιουνίου: Η κυβέρνηση είναι τόσο ισχυρή, ώστε, αν θέλει να πετύχει, πρέπει να κάνει καλή αντιπολίτευση στον εαυτό της. Η κυβέρνηση είναι τόσο μόνη –και τα στελέχη της τόσο εμποτισμένα από το νέκταρ της εκλογικής επιτυχίας– που είναι αναγκασμένη να αντιπολιτεύεται τον εαυτό της από τον πρώτο μήνα.
Διαχείριση πολιτικής μικροζημιάς και μεγάλοι αντιπερισπασμοί.
Η υπόθεση Μηταράκη θα μπορούσε έτσι να εξαντληθεί στο μπανάλ ηθικολογικό της σκέλος. Το Μαξίμου σωφρονίζει εκείνους που πίστεψαν ότι το 41% τους καθιστά άτρωτους. Η ανάγκη όμως για έναν τόσο πρώιμο σωφρονισμό δικαιώνει και την κριτική που είχε ασκηθεί στα κριτήρια με τα οποία συγκροτήθηκε αρχικώς το κυβερνητικό σχήμα. Οταν αποπέμπεις «παραδειγματικά» αυτόν που ο ίδιος πανηγυρικά είχες πριν από ένα μήνα διορίσει, η χειρονομία ενέχει αντικειμενικά και χαρακτήρα οξείας αυτοκριτικής.
Από την αρχή, η χημεία της κυβέρνησης είχε δώσει την εντύπωση περισσότερο της ανακύκλωσης, και όχι μιας ανανέωσης αντίστοιχης με την εκλογική εντολή. Από τις νέες εισόδους στο σχήμα, ξεχώριζαν οι πρώην γενικοί γραμματείς που αναβαθμίζονταν σε υφυπουργούς. Το δεύτερο κύμα στελέχωσης της κυβερνητικής μηχανής, με τον ορισμό των γενικών γραμματέων, επιβεβαίωσε το αρχικό ίχνος. Επαναλαμβανόταν η ιδέα της προηγούμενης διακυβέρνησης: Ενα ισχυρό πρωθυπουργικό επιτελείο θα μπορούσε (πάλι) να κυβερνά, βασιζόμενο πρωτίστως στο τεχνοκρατικό σώμα που συγκροτούν οι υφυπουργοί και οι γενικοί γραμματείς· εκείνοι δηλαδή που έχουν επιλεγεί βάσει βιογραφικού, και όχι βάσει πολιτευτικού κεφαλαίου.
Με την αποπομπή Μηταράκη, λένε, το Μαξίμου «έστειλε μηνύματα». Αλλά ίσως το πιο βαρύ είναι το αθέλητο μήνυμα: Σε αυτή την κυβέρνηση, όπως έχει σχεδιαστεί, οι υπουργοί δεν έχουν και τόση σημασία.
