Η έρευνα της ευρωπαϊκής εισαγγελίας, που κατέληξε σε κατηγορητήριο και που περιγράφει σειρά παρανομιών στην εκτέλεση της σύμβασης 717 για την εγκατάσταση συστήματος τηλεδιοίκησης στο σιδηροδρομικό δίκτυο, προκαλεί θλίψη και οργή, καθώς επιβεβαιώνει ακόμη μία φορά πόσο προβλέψιμος και άδικος ήταν ο θάνατος 57 ανθρώπων και ο τραυματισμός πολλών άλλων στα Τέμπη στις 28 Φεβρουαρίου.
Το πόρισμα και το κατηγορητήριο βασίστηκαν στην αναφορά ανώνυμου πληροφοριοδότη, που καταγράφηκε 10 μήνες πριν από την τραγωδία. Ομως, το ρεπορτάζ του Γιάννη Σουλιώτη στην «Κ» της Κυριακής (6/8/2023) αφήνει ελπίδα πως αυτή τη φορά, ίσως απ’ εδώ κι εμπρός, οι ευθύνες όσων ασκούν εξουσία θα γίνονται γνωστές και θα υπάρξει δικαιοσύνη. Οχι μόνο για να υπάρξει λογοδοσία και ο αναγκαίος παραδειγματισμός, αλλά και για να προχωρήσει η Ελλάδα εκεί που όλοι λέμε ότι επιθυμούμε, να προστατεύει και να διευκολύνει την εξέλιξη των παιδιών της, φροντίζοντας για την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια όλων.
Η έρευνα για τις ευθύνες ατόμων που εμπλέκονται στις απανωτές καθυστερήσεις της σύμβασης για το σύστημα που θα είχε αποτρέψει την τραγωδία των Τεμπών, είναι σημαντικό βήμα προς την απόδοση δικαιοσύνης. Είναι αποτέλεσμα της απόφασης ανώνυμου γνώστη της κατάστασης να σπάσει τη σιωπή που ενθαρρύνει την ασυδοσία, της ύπαρξης ευρωπαϊκών δομών, που ξεφεύγουν από εθνικές αγκυλώσεις, και της έρευνας Ελληνίδας εισαγγελέως. Πιθανώς να δούμε και άλλες σοβαρές υποθέσεις να αποκαλύπτονται με αυτό τον συνδυασμό ευρωπαϊκών και ελληνικών θεσμών. Ετσι θα αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε ότι με την ανοχή στη διαφθορά και στην ανικανότητα, χωρίς την απόδοση ευθυνών εκεί όπου αναλογούν, καταστροφές έπονται.
Βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι σε θέση να αλλάξει τη χώρα. Κληρονόμησε πολλές κακές πρακτικές και αμαρτίες, όμως, ο πρωθυπουργός έχει δηλώσει (και αποδείξει αρκετές φορές) ότι αυτή η κατάσταση δεν πάει άλλο. Ενώ η απουσία αξιόλογης αντιπολίτευσης προκαλεί εύλογη ανησυχία για κυβερνητική παντοδυναμία και ασυδοσία, ο Κυρ. Μητσοτάκης δείχνει να ανταποκρίνεται σε μια ανώτερη ανάγκη λογοδοσίας, στον αυτοέλεγχο και στην αυτοπειθαρχία. Εδώ, πιθανώς να είναι θετική η απουσία αντιπάλου, καθώς κάνοντας το σωστό ίσως να μη θεωρηθεί συνθηκολόγηση υπό πίεση αλλά υπέρβαση.
Η διερεύνηση κάποιων υποθέσεων –όπως των υποκλοπών και του ναυαγίου ανοικτά της Πύλου– μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην κυβέρνηση. Αποτελούν δοκιμασία που θα δείξει εάν αυτή κι εμείς, ως κοινωνία, αντέχουμε το πέρασμα σε μια νέα εποχή όπου η αρχή του νόμου υπερισχύει των συναλλαγών και των διευθετήσεων της εξουσίας. Είναι δύσκολο εγχείρημα και λίγες κοινωνίες το έχουν αποτολμήσει. Τελευταίως, και στα πιο εξελιγμένα πολιτικά συστήματα (ΗΠΑ, Βρετανία, Ισραήλ, Ολλανδία κ.ά.) είναι εμφανές το σημείο τριβής μεταξύ πολιτικής εξουσίας, δικαιοσύνης και των συγκρουόμενων κοινωνικών πιέσεων που γεννάει ο διχασμός. Γι’ αυτό, ο Μητσοτάκης, παίζοντας χωρίς αντίπαλο, ίσως μπορέσει να κάνει το «απίθανο» άλμα.
