Δεν είναι ώρα για εγκληματολογία. Οι προβληματισμοί για τις πηγές της βίας που εκβάλλουν στις κοινότητες των φανατικών είναι τόσο θεμιτοί όσο και παράκαιροι. Δεν χρειαζόταν να φτάσει κανείς μέχρι τις κοινωνικές και ορμονικές ρίζες κακού, για να εντοπίσει και να εμποδίσει εκατό μέλη μιας συμμορίας. Ναι, η συζήτηση για τη δολοφονία του Μιχάλη Κατσουρή δεν μπορεί να εξαντληθεί στην επιχειρησιακή ανεπάρκεια της αστυνομίας. Οφείλει, όμως, να ξεκινήσει από αυτή την –ομολογημένη από τον πολιτικό της προϊστάμενο– ανεπάρκεια.
Θυμάται κανείς παλαιότερους υπουργούς Δημόσιας Τάξης να παραπονιούνται, όταν αναλάμβαναν το εύφλεκτο χαρτοφυλάκιο, ότι βρήκαν υπηρεσίες ξεκούρδιστες, χωρίς πρωτόκολλα δράσης και με καταρρακωμένο ηθικό.
Σε ένα σύστημα χωρίς θεσμική μνήμη, τα πρόσωπα πάντα είχαν ασύμμετρη σημασία. Ενας «ακτιβιστής» υπουργός κατάφερνε να κινητοποιήσει τα υγιή κύτταρα που έμεναν καθηλωμένα στη γραφειοκρατία· κατάφερνε ενίοτε να εμπνεύσει μια ιδέα «πνεύματος του Σώματος» σε ένα Σώμα που, χωρίς άνωθεν καθοδήγηση, εύκολα ολισθαίνει προς τη δημοσιοϋπαλληλική νάρκη της ευθυνοφοβίας.
Τώρα, ο νέος υπουργός δεν μπορεί να επικαλεστεί αυτό το πολιτικό άλλοθι. Δεν πήρε τη σκυτάλη από ξένα χέρια. Και όμως. Φαίνεται ότι οι ασυνέχειες στον πυρήνα του κράτους δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της κυβερνητικής αλλαγής. Αρκεί να αλλάξουν οι πολιτικοί προϊστάμενοι –οι άμεσοι, στο υπουργείο, ή οι απώτεροι, στο επιτελείο της κυβέρνησης– για να αλλάξει και η συμπεριφορά του Σώματος.
Οταν το λάθος «διορθώνεται» με λάθος.
Πώς αλλιώς να εξηγήσει κάποιος τις μεγάλες μεταπτώσεις στην απόδοση της αστυνομίας – ει μη και της Πολιτικής Προστασίας; Πώς, στην περίπτωση της καθόδου των χούλιγκαν, μπορεί να εξηγηθεί ότι οι Αρχές είχαν κάνει το δύσκολο (τη συλλογή της πληροφορίας), αλλά απέτυχαν στο εύκολο (να αξιοποιήσουν την πληροφορία, σταματώντας το κομβόι κάπου, σε οποιοδήποτε σημείο, του εθνικού οδικού δικτύου ή και εντός της πρωτεύουσας);
Αν ξεχωρίζει κάτι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι ότι αναγνωρίζει αμέσως τα λάθη. Το έκανε σε όλες τις κρίσεις και στα ατυχήματα – από τις πυρκαγιές του 2021 μέχρι τα Τέμπη. Ομως, η αναγνώριση του λάθους δεν συνεπάγεται αυτομάτως και τη διόρθωσή του. Η αγωνία της διαχείρισης του πολιτικού κόστους οδηγεί σε «διόρθωση» του λάθους με λάθος.
Εξίσου ιδιαίτερη είναι γι’ αυτή την κυβέρνηση η συνθήκη του πολιτικού χρόνου. Εχει την ευχέρεια να δοκιμάσει συστημικές αλλαγές, χωρίς να έχει το άγχος του κόστους. Μπορεί όχι απλώς να επιλέξει νέα πρόσωπα για την ΕΛ.ΑΣ. Αλλά να δοκιμάσει να αλλάξει και τον τρόπο που εθιμικά επιλέγονται και (τρόπος του λέγειν) «αξιολογούνται» αυτά τα πρόσωπα.
Εκτός και αν η αντιπολίτευση προς εαυτούς σημαίνει και αυτό: Οτι χαλάμε ενίοτε οι ίδιοι αυτό που πηγαίναμε να φτιάξουμε.
