«Η αστυνομία έχει μεγάλη δύναμη και τεράστιες δυνατότητες, αρκεί να αξιοποιηθεί σωστά», έλεγε χθες το πρωί προσκεκλημένος σε τηλεοπτική εκπομπή ο απόστρατος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. Γιάννης Ραχωβίτσας. Αυτό το «να αξιοποιηθεί σωστά» ψάχνουμε.
Η δολοφονία του Μιχάλη Κατσουρή στη Νέα Φιλαδέλφεια και οι αποκαλύψεις που ακολούθησαν για λάθη, αδυναμίες, αδράνεια, τραγική επιχειρησιακή παράλυση είναι σαν να τράβηξαν ένα παραπέτασμα και να αποκάλυψαν δομικές αδυναμίες και χρόνιες παθογένειες στη λειτουργία της ΕΛ.ΑΣ.
Από την πλευρά της κυβέρνησης διαμηνύεται σε όλους τους τόνους ότι η έρευνα θα είναι σε βάθος και ότι οι καρατομήσεις θα συνεχιστούν. Αρκεί όμως αυτό; Είναι τόσο απλή η απάντηση; Με την αντικατάσταση μερικών ανθρώπων θα αλλάξει η λειτουργία της αστυνομίας;
Αν κάτι αναδείχθηκε μέσα από όσα αποσβολωμένοι μαθαίνουμε για την αστυνομία «που έβλεπε τους χούλιγκαν να περνούν» είναι ότι, προφανώς, έχει χαθεί ο υπηρεσιακός αυτοματισμός. Θεωρητικά, για κάθε σοβαρή απειλή ασφάλειας (και η προειδοποίηση για οργανωμένη είσοδο εκατοντάδων ακροδεξιών χούλιγκαν στη χώρα είναι σοβαρή απειλή ασφάλειας) πρέπει να υπάρχει ένα μοντέλο αντίδρασης, που ενεργοποιείται αυτόματα. Οι υπεύθυνοι δεν αυτοσχεδιάζουν εκείνη τη στιγμή, δεν περιμένουν να δουν και να αξιολογήσουν. Δρουν προληπτικά, βάσει συγκεκριμένου μοντέλου επιχειρησιακής δράσης, για να αποτρέψουν το χειρότερο ενδεχόμενο. Αυτό δεν έγινε. Και αν δεν έγινε στη συγκεκριμένη περίπτωση, υπάρχει η υπόνοια ότι δεν γίνεται και σε άλλες περιπτώσεις.
Τα παράπονα των πολιτών για απουσία αστυνόμευσης στους δρόμους και στις γειτονιές είναι πολλά και καθημερινά. Πόσο καιρό έχουμε να ακούσουμε να οργανώνεται κάποιο σχέδιο αστυνόμευσης; Παλαιότερα δοκιμάστηκαν μια σειρά από δράσεις: ο αστυνόμος της γειτονιάς, οι πεζές περιπολίες, οι εποχούμενες περιπολίες με χαμηλού κυβισμού δίκυκλα, κ.λπ. Εχει γίνει αξιολόγηση, ώστε να δούμε ποιες αξίζει να διατηρηθούν και ποιες όχι; Γιατί αυτή τη στιγμή δείχνει να μην εφαρμόζεται τίποτα. Λίγο σαν να έχει μπει η λειτουργία της αστυνομίας στον αυτόματο πιλότο.
Το ζήτημα της ασφάλειας είναι ένα από εκείνα στα οποία η σημερινή κυβέρνηση επένδυσε ζητώντας την ψήφο των πολιτών, ένα πεδίο που θεωρεί ότι διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των πολιτικών αντιπάλων. Αυτό όμως δεν είναι θεωρητικό σχήμα. Δοκιμάζεται καθημερινά στην πράξη. Και οι επιδόσεις δεν δείχνουν λαμπρές.
Είναι καλό και χρήσιμο με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας που γίνεται στην ΕΛ.ΑΣ. για τη δολοφονία Κατσουρή να αποδοθούν ευθύνες σε όσους ολιγώρησαν ή έκαναν επιχειρησιακά λάθη. Είναι πολύ πιο αναγκαίο να διερευνηθούν τυχόν δομικές αδυναμίες και να διορθωθούν. Είναι επίσης αναγκαίο να δοθεί ένα σήμα επανεκκίνησης και αναπροσανατολισμού της αστυνομίας στα πραγματικά καθήκοντά της: στην αστυνόμευση και στην ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών. Και στα μικρά καθημερινά, και στα μεγάλα. Και αυτό δεν είναι θεωρητικό σχήμα. Είναι μετρήσιμη καθημερινότητα.
