Πριν από μερικές μέρες έκανα κάτι που δεν το συνηθίζω. Ξύπνησα πολύ –μα πολύ– νωρίς το πρωί και πήγα στη θάλασσα παρέα με ένα φίλο που, ευτυχώς, έχει τη συνήθεια αυτή και φέτος με τράβηξε και εμένα μαζί του. Είδα τη μικρή ακρογιαλιά λίγο έξω από την Αθήνα σχεδόν άδεια από κόσμο. Η θάλασσα ήρεμη, με ένα απαλό βοριαδάκι που καθάριζε το νερό. Εμοιαζε να μας περιμένει. Αφήσαμε τα πράγματα κάτω από ένα αρμυρίκι και βουτήξαμε. Μισή ώρα μετά στεγνώναμε στον πρωινό ήλιο μαζί με τους καθημερινούς θαμώνες. Παρέες ηλικιωμένων που παραθερίζουν κάθε καλοκαίρι και συναντιούνται για μια πρωινή βουτιά και κουτσομπολιό.
Η αμμουδερή παραλία είναι πολύ μικρή, όπως πολλές στα νότια της Αττικής. Οι φράχτες των σπιτιών του κοντινού οικισμού φθάνουν σχεδόν μέχρι τη θάλασσα. Χτίστηκαν επί χούντας, μου είπε ο φίλος μου, για να μου εξηγήσει με ποιον τρόπο βρέθηκαν τόσο κοντά στο κύμα και έκλεισαν τη μισή παραλία. Η άλλη μισή γεμίζει για πλάκα τα Σαββατοκύριακα μετά τις 10 το πρωί. Οικογένειες με παιδιά, ζευγάρια, παρέες, με ψυγειάκια και ομπρέλες –οι ρακέτες δεν χωράνε, είναι τόσο στριμωχτά–, που περνάνε εκεί όλη τη μέρα τους.
Κάποτε, όχι πολύ παλιά, ένας επιχειρηματίας είχε την ιδέα να βάλει ξαπλώστρες με μια καντίνα και να τις χρεώνει, μου είπε ο φίλος μου. Οι θαμώνες συνασπίστηκαν –ήταν και νεότεροι τότε– και χωρίς πολλή φασαρία οι ξαπλώστρες έφυγαν από την αμμουδιά. Δεν ήθελαν να πουν ότι η παραλία είναι κτήμα τους, εξηγεί ο φίλος μου, αλλά ότι τη θεωρούσαν σπίτι τους. Μια διαφυγή στο τέλος μιας κουραστικής εβδομάδας. Μια δροσερή βουτιά σε μια ζεστή ημέρα. Οι αναμνήσεις από τα παιδικά τους χρόνια και αυτές που έφτιαχναν για τα παιδιά τους. Κάτι που δεν κοστίζει αλλά δίνει τόση χαρά και ευεξία.
Γι’ αυτό, πιστεύω, πετυχαίνουν όσοι ζητούν οι παραλίες να μείνουν ανοιχτές και προσβάσιμες για όλους. Δεν είναι μόνο θέμα νομιμότητας και τετραγωνικών μέτρων. Υπάρχει ένας δεσμός μεταξύ τόπων και ανθρώπων, αλλά και κάτι ακόμη. Φαίνεται να υπάρχει μια συλλογική μετατόπιση της κοινωνίας και των κοινωνικών διεκδικήσεων στον δημόσιο χώρο που όχι τυχαία –νομίζω– παρατηρείται μετά την πανδημία. Σημειώνεται μια μεγάλη αντίθεση και αντίδραση του κόσμου σε ό,τι θυμίζει την πανδημική «κλεισούρα» και «ασφυξία». Η κοινωνία διεκδικεί την ελεύθερη πρόσβαση στον δημόσιο χώρο, είτε αυτό σημαίνει το «άνοιγμα» μιας κλειστής από ξαπλώστρες και ομπρέλες παραλίας, ένα πεζοδρόμιο απρόσιτο από τραπεζοκαθίσματα, ένα δρόμο που φτιάχνεται και ξαναφτιάχνεται, ένα πάρκο που κλείνει στον καύσωνα. Οσο αυτό γίνεται ειρηνικά και με γνώμονα την κοινή λογική, τόσο θα πετυχαίνει.
Εκεί είναι και το στοίχημα. Η κοινή λογική δεν ζητάει ακρότητες τύπου «καμία ξαπλώστρα σε καμία παραλία» και άλλα παρόμοια. Ούτε είναι θέμα δεξιάς ή αριστερής πετσέτας. Μπορούν να συνυπάρξουν και τα δύο. Αλλωστε, λίγο μετά τη μικρή αμμουδερή παραλία της πρωινής βουτιάς μας, υπάρχει μια άλλη με ομπρέλες και ξαπλώστρες που σφύζει από ζωή.
