Μεγάλη συζήτηση γίνεται, κυρίως στο Διαδίκτυο, για τη φύση της δράσης των Κροατών χούλιγκαν, με αφορμή ένα κείμενο του Στάθη Καλύβα. Σε αυτή τη συζήτηση παρενέβη με δύο εύστοχα –κατά τη γνώμη μου– άρθρα, από αυτή την εφημερίδα, και ο Πάσχος Μανδραβέλης. Στο μέτρο των ικανοτήτων μου, καταθέτω και τη δική μου γνώμη.
Πρωτίστως, ας κάνουμε μια παραδοχή. Οι Κροάτες χούλιγκαν δεν ήταν απλώς χούλιγκαν, ήταν συγχρόνως και νεοναζιστές. Αυτό δεν είναι μια εκτίμηση, καθώς υπάρχουν σχετικές φωτογραφίες που το αποδεικνύουν, αλλά κυρίως το παραδέχονται και οι ίδιοι και μάλιστα περηφανεύονται γι’ αυτό. Αυτό το γεγονός αρκεί για να προσδώσει στην εγκληματική δράση τους ιδεολογικά και πολιτικά χαρακτηριστικά; Για να απαντήσουμε σε αυτό το καίριο ερώτημα, θα πρέπει να εξετάσουμε τα κίνητρά τους και τον στόχο τους, δηλαδή ποια ήταν τα θύματα της επίθεσής τους.
Το κίνητρό τους ήταν να αποδείξουν στους αντιπάλους τους πως είναι ικανοί να διανύσουν 1.500 χιλιόμετρα, να έρθουν στην έδρα τους και να τους δείρουν. Ηταν η πράξη τους μια επίδειξη δύναμης, μια επίδειξη τσαμπουκά. Ηταν μήπως τυφλή βία; Απεναντίας, ήταν απολύτως στοχευμένη βία. Και ο στόχος τους; Σε αυτή την απάντηση νομίζω βρίσκεται και η ουσία του διαλόγου. Αυτοί οι νεοναζιστές χούλιγκαν δεν επιτέθηκαν στα γραφεία κάποιας αριστερής οργάνωσης ούτε σε συγκέντρωση κάποιας αντιεξουσιαστικής συλλογικότητας. Επιτέθηκαν στους οπαδούς της ομάδας με την οποία η δική τους ομάδα θα βρισκόταν αντίπαλη στο γήπεδο. Δηλαδή, ο στόχος τους δεν έφερε κάποια ιδεολογικά χαρακτηριστικά, δεν ήταν πολιτικά κάπου ταξινομημένος. Συνεπώς, όλα τα παραπάνω συγκλίνουν στο να πούμε πως τα όσα τραγικά συνέβησαν στη Νέα Φιλαδέλφεια είχαν όλα τα γνωρίσματα της οπαδικής βίας. Η δεδομένη ιδεολογική ταυτότητα των Κροατών χούλιγκαν δεν αρκεί για να τεκμηριώσει την άποψη πως η πράξη τους ήταν πολιτική, με πολιτικά κίνητρα και με πολιτικοποιημένο στόχο.
Αλλωστε, στο εξωτερικό όλοι οι χούλιγκαν των γηπέδων ανήκουν στα δύο άκρα: είναι είτε νεοναζιστές είτε αντιεξουσιαστές. Δεν υπάρχει φιλελεύθερος ή σοσιαλδημοκράτης χούλιγκαν. Πολλές φορές, τα επεισόδια γίνονται από οπαδούς που, ενώ ταυτίζονται ιδεολογικά, εν τούτοις αλληλοδέρνονται γιατί υποστηρίζουν αντίπαλες ομάδες. Ουδείς μιλάει για νεοναζιστικό ή αντιεξουσιαστικό εμφύλιο, αλλά για συμπλοκές μεταξύ οπαδών αντιπάλων ομάδων. Το ιδεολογικό στοιχείο έχει απορροφηθεί από το οπαδικό. Αν την άλλη μέρα, όμως, οι ίδιοι χούλιγκαν επιτεθούν σε μια πολιτική συγκέντρωση, τότε η πράξη τους αυτή προσλαμβάνει πολιτικό χαρακτήρα.
Παρατηρούμε πως η φύση των γεγονότων δεν είναι μονοσήμαντη, έχει πολλές διαστάσεις, αλλά κάθε φορά μία είναι η κυρίαρχη, ασχέτως αν τα δρώντα υποκείμενα έχουν κοινά χαρακτηριστικά ή είναι τα ίδια. Ο διάλογος, χωρίς αφορισμούς και ειρωνείες, πάντα κάτι προσθέτει, ιδίως αν είναι απαλλαγμένος από προσωπικές προκαταλήψεις και από το πνεύμα μιας στείρας, εξυπνακίστικης αντιλογίας.
