Εγιναν όλα πολύ γρήγορα για να τα μετρήσει κανείς. Από το τέλμα της πανδημίας, ο τουρισμός πέρασε πολύ γρήγορα στα «ρεκόρ». Και η παραφορά των «ρεκόρ» άρχισε να διαμορφώνει μια νέα γεωγραφία στο Αιγαίο. Πού πηγαίναμε; Ποιος ήταν ο αναδυόμενος τόπος των «ρεκόρ»; Δεν είχαμε τον χρόνο να το σταθμίσουμε.
Ο Μανώλης Ψαρρός προσέφερε με τη στάση του μια τομή στον χρόνο. Το δικό του παράδειγμα βοήθησε να αποκαλυφθεί η αθέατη μηχανή των «ρεκόρ», της οποίας ο ίδιος έπεσε θύμα. Βοήθησε επίσης να επανεκτιμήσουμε την προσφορά ορισμένων λειτουργών, που οι αυτοματισμοί των στερεοτύπων κατατάσσουν στην τάξη των αμετακίνητων και πλημμελώς απασχολούμενων «δημοσίων υπαλλήλων».
Ο όρος αυτός –«δημόσιοι υπάλληλοι»– τίθεται πάλι στην κυκλοφορία ως περιφρονητικός προσδιορισμός για τους συναδέλφους του Ψαρρού, με αφορμή τη διαμάχη για την έδρα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων. Το υπουργείο Πολιτισμού αποφάσισε να ανακαλέσει την παραχώρηση του κτιρίου που στεγάζει τον σύλλογο από το 1982. Γιατί; Επειδή η χρήση του κτιρίου από το σωματείο υπερβαίνει τους σκοπούς της παραχώρησης. Επειδή ο σύλλογος το παραχωρεί για εκδηλώσεις πολιτικού χαρακτήρα (βλέπε ναυάγιο της Πύλου) που δεν έχουν σχέση με την αρχαιολογία.
Τι δουλειά κάνουν τελικά οι αρχαιολόγοι;
Οι ισχυρισμοί που επιστρατεύονται υπέρ της ανάκλησης δεν μένουν βέβαια στην ουσία – τη χρήση του κτιρίου. Αντιθέτως, επικαλούνται την πολιτεία της νυν διοίκησης του συλλόγου: την αντι-επενδυτική της καθήλωση, που έχει καταφέρει να ξεπεράσει σε αρχαιοπληξία την παλαιά Δεξιά· την «τσιμεντωμένη» εμμονή της κατά της υπουργού· τον στρατευμένο ακτιβισμό της.
Αν όμως η συνδικαλιστική διοίκηση του ΣΕΑ έχει βεντέτα με τη Μενδώνη, τότε τι κάνει η Μενδώνη παίρνοντας το κτίριο από τον σύλλογο; Συνεχίζει τη βεντέτα; Αν οι αρχισυνδικαλιστές των αρχαιολόγων είναι όντως ιδεοληπτικοί και εχθροπαθείς, ο ρεβανσισμός δεν απειλεί να δικαιώσει –και να διαιωνίσει– την εχθροπάθεια;
Κόντρα στα αναθέματα αυτής της βεντέτας, επιμένει το ερώτημα που θέτει το υπόδειγμα του Ψαρρού: Είναι άραγε όλοι οι αρχαιολόγοι αριστεροί κηφήνες του Δημοσίου, που πουλάνε θεωρία και ευαισθησία εκ του ασφαλούς; Ή μήπως ανάμεσά τους βρίσκει κανείς μάχιμους δημόσιους λειτουργούς, χωρίς τους οποίους το πολιτιστικό κεφάλαιο της χώρας θα μετατρεπόταν χωρίς αντιστάσεις σε οικόπεδο των «ρεκόρ»;
Απαντώντας στο αν η αρχαιολογία είναι «επάγγελμα ή πάθος», ο έφορος Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Δημήτρης Αθανασούλης, είχε γράψει στην «Κ» ότι για τον αρχαιολόγο της υπηρεσίας εξακολουθεί να είναι πάθος. «Μόνο που [μετά κάποια χρόνια τριβής] το πάθος του αρχαιολόγου δεν είναι γι’ αυτό που ανακάλυψε, αλλά γι’ αυτό που έσωσε από την καταστροφή». Αυτή τη δουλειά έκανε ο Ψαρρός. Και λέει ότι δεν νιώθει ασφαλής να επιστρέψει στη Μύκονο για να τη συνεχίσει. Αυτή η ανασφάλεια δεν έχει απασχολήσει το υπουργείο.
