Η ανακοίνωση του Βρετανικού Μουσείου στα μέσα της εβδομάδας για την κλοπή αρχαιοτήτων από τις συλλογές του ξάφνιασε δυσάρεστα. Είναι ένα θλιβερό και εξαιρετικά σοβαρό γεγονός, για το οποίο ουδείς επιχαίρει.
Μέχρι στιγμής, ξέρουμε ότι εξαφανίστηκαν αρχαιότητες. Δεν ξέρουμε, όμως, ούτε ποιες ούτε πόσες. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Μουσείου, πρόκειται για χρυσά κοσμήματα, πολύτιμους και ημιπολύτιμους λίθους που χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα π.Χ. έως τον 19ο αιώνα, και βρίσκονταν στις αποθήκες του. Τρέχα γύρευε. Χάθηκαν, εκλάπησαν ή υπέστησαν φθορές, κατά την ανακοίνωση του Μουσείου. Δεν υπάρχουν φωτογραφίες τους ούτε πιο συγκεκριμένες περιγραφές. Οι Αρχές δεν έχουν κάνει συλλήψεις και μόνο ένας υπάλληλος του Μουσείου απομακρύνθηκε από τη θέση του, ένας 56χρονος επιμελητής με 30 χρόνια προϋπηρεσία, ειδικός μάλιστα στις ελληνικές αρχαιότητες.
Οπως μεταδίδεται από βρετανικά Μέσα, ο εν λόγω υπάλληλος φέρεται να είχε στα χέρια του κάποιες από τις αρχαιότητες και να τις πουλάει στο eBay. Το χειρότερο είναι ότι πριν από λίγα χρόνια το Βρετανικό Μουσείο είχε ειδοποιηθεί για την υπόθεση από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, πως αντικείμενα της συλλογής του βγαίνουν για πούλημα στην πλατφόρμα δημοπρασιών από το 2016. Ο επίδοξος επιμελητής φέρεται να χρησιμοποιούσε το ίδιο ψευδώνυμο που είχε και στο Twitter. Αλλά αυτό δεν φαίνεται να έγινε μία ή δύο φορές.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Daily Telegraph, το ίδιο πρόσωπο φέρεται αρχικά να πουλούσε μικροαντικείμενα που δεν ήταν καταχωρισμένα στους καταλόγους του μουσείου. Αργότερα όμως –μάλλον επειδή δεν ασχολήθηκε κανείς μαζί του– άρχισε να «σπρώχνει» και άλλα που βρίσκονταν σε καταλόγους. Κάπως έτσι τον εντόπισαν οι εμπειρογνώμονες το 2020, αλλά τελικά απολύθηκε πριν από ένα μήνα. Στο ενδιάμεσο, το 2021, ο εν λόγω επιμελητής πρόλαβε να διοργανώσει μια μεγάλη έκθεση για την αρχαία Ελλάδα. Ο ίδιος και η οικογένειά του επιμένουν στην αθωότητά του.
Η υπόθεση φαίνεται να είχε διάρκεια και επανάληψη μέσα στα χρόνια και ακόμη δεν έχουν γίνει όλα γνωστά. Επόμενο είναι να δημιουργούνται πολλά ερωτήματα για το επίπεδο της ασφάλειας του Μουσείου και της προστασίας των συλλογών που στεγάζει, ανάμεσά τους και τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Η υπόθεση καταρρίπτει το επιχείρημα της ασφάλειας, που, χρόνια τώρα, ήταν ένα από τα πιο ισχυρά επιχειρήματα του Βρετανικού Μουσείου στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών.
Η υπόθεση νομίζω φωτίζει ακόμη δύο πράγματα. Το πρώτο είναι το προφανές: τα μουσεία παλιώνουν, χρειάζονται συντήρηση και συνεχή ανανέωση. Καμία επένδυση στις υποδομές τους δεν πάει χαμένη και είναι σημαντική ακόμη κι αν δεν προσφέρεται για δημόσιες σχέσεις. Καλό είναι να το έχουμε και εδώ υπόψη μας. Το δεύτερο είναι το μέγεθος. Μουσεία, όπως το Βρετανικό, που λειτουργούσαν με τη λογική της «κιβωτού», φαίνεται να μην μπορούν πια να ελέγξουν τις συλλογές τους. Είναι τόσο μεγάλα και ογκώδη, που πια δεν ξέρουν τι έχουν. Κοντεύουν να «σκάσουν». Είναι καιρός να ξανασκεφτούν τη διαχείριση των συλλογών τους.
