Συχνά, σχεδόν καθημερινά, εκατομμύρια άνθρωποι γεννούν ιδέες που φευγαλέα έστω τους ενθουσιάζουν και τους κάνουν να σκεφτούν πως μπορούν να κάνουν πράγματα σημαντικά που θα αλλάξουν τη ζωή τους. Ο ενθουσιασμός είναι τις περισσότερες φορές βραχύβιος και αυτό γιατί είτε ξεθωριάζει είτε σαρώνεται από άλλες ιδέες εξίσου ορμητικές και ικανές να γεννήσουν σπινθήρες.
Γιατί όμως τόσο λίγοι άνθρωποι καταφέρνουν να δημιουργήσουν έναν αυτόνομο κόσμο και να τον κοινωνήσουν προς τα έξω προς όφελος του συνόλου; Ως επιστήμονες, καλλιτέχνες, εφευρέτες, πολιτικοί, ερευνητές, συγγραφείς. Το ποσοστό στον γενικό πληθυσμό είναι μικρό, ελάχιστοι έχουν την πειθαρχία και την εργατικότητα να βγουν έξω από το προβλεπόμενο κάδρο.
Ο Γιώργος Θεοτοκάς (1905-1966), που από πολύ νεαρή ηλικία προβληματιζόταν πάνω στις δυνάμεις της δημιουργίας, είχε γράψει μερικές σκέψεις πάνω στο ζήτημα και τις είχε εντάξει στο μυθιστόρημά του «Αργώ», όπου ιδέες και πράξεις αρμολογούν έναν ποταμό καταστάσεων. Εγραφε ο Θεοτοκάς: «Πολλοί άνθρωποι έχουν συχνά εξάρσεις και υπέροχες εμπνεύσεις. Το δημιουργικό σκίρτημα δεν είναι τόσο σπάνιο όσο μας αρέσει να λέμε. Είναι ίσως πολύ συνηθισμένο κ’ εκεί που δεν το περιμένεις καθόλου. Αλλα πράγματα είναι σπάνια, η συγκέντρωση των δυνάμεων, η αυστηρή αυτοπειθαρχία, η ικανότητα της χρησιμοποίησης των συγκινήσεων, η τέχνη κ’ η τεχνική της έκφρασης. Για τούτο λίγοι, τρομερά λίγοι είναι εκείνοι που κατορθώνουνε να εκμεταλλευτούνε τα άφθονα δώρα των θεών. Οι περισσότεροι τα αφήνουνε να διαλυθούνε σαν καπνός, από ανικανότητα, αβουλία, ατολμία, ανία, τεμπελιά, κ’ ύστερα ψευτοπαρηγοριούνται κατηγορώντας το περιβάλλον τους, το έθνος τους ή τον αιώνα τους για την ατομική τους αποτυχία. Ο αληθινός δημιουργός μετατρέπει την ιερή φωτιά σε έργο χειροπιαστό και στερεό, με το πνεύμα της τάξης και της οικονομίας, με την ψυχραιμία, την εργατικότητα, την οξυδέρκεια και την υπομονή, που χαρακτηρίζουν τους συνετούς, τους πεζούς επαγγελματίες».
Τα λόγια αυτά, γραμμένα πριν από 90 χρόνια, είναι διαχρονικά επίκαιρα. Στην εποχή μας, με τα εκατομμύρια των πληκτρολογούντων καθημερινά διαμαρτυρίες, κατηγορίες, λασπολογίες και δηλητηριώδη σχόλια, από την άνεση μιας ακύμαντης ζωής, οι σκέψεις του Γιώργου Θεοτοκά δείχνουν τη δύναμή τους.
