Η παρουσία στην Αθήνα ηγετών από τις περισσότερες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, όπως και άλλων από την ευρύτερη περιοχή, επιβεβαίωσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ελλάδας. Σε μια δύσκολη συγκυρία, όπου μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, παραμένουν άλυτες περιφερειακές διενέξεις και αυξάνεται η απογοήτευση κάποιων χωρών για τις καθυστερήσεις και ασάφειες που σκιάζουν την ευρωπαϊκή τους προοπτική, η άτυπη πολυμερής αλλά και οι διμερείς συναντήσεις που έλαβαν χώρα στην Αθήνα, είχαν ουσία, αλλά και αξιοσημείωτο συμβολισμό.
Είκοσι χρόνια μετά τη διακήρυξη-ορόσημο της Ε.Ε. επί ελληνικής προεδρίας, στη Θεσσαλονίκη, η συνάντηση των Αθηνών ήρθε να αναδείξει και πάλι την ανάγκη ταχύτερης ενσωμάτωσης των χωρών αυτών στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, αλλά και τον κομβικό ρόλο της Αθήνας, που ενισχύθηκε πριν από πέντε χρόνια με τη συμφωνία των Πρεσπών, τόσο στο πολιτικό και οικονομικό πεδίο, όσο και σε αυτό της σταθερότητας και της ασφάλειας.
Παράλληλα, ιδιαίτερη αξία έχει η αξιοποίηση των προσωπικών σχέσεων τις οποίες κάποιοι υποτιμούν. Η πρωτοβουλία της συνάντησης των Αθηνών ήρθε λίγες μόλις μέρες μετά τη φιλοξενία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, από τον Ελληνα πρωθυπουργό στην Κρήτη.
Κατά τη διάρκεια του άτυπου δείπνου, οι ηγέτες της περιοχής, μαζί με τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εξέτασαν τα βήματα προς την ένταξη στην Ε.Ε., τα οποία η Ελλάδα στηρίζει, όχι μόνο σε ρητορικό επίπεδο αλλά με πράξεις, υπό τον όρο φυσικά ότι πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις.
Κάποιες χώρες έχουν ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουν σε ό,τι αφορά τις πολιτικές ελευθερίες, το κράτος δικαίου και τη διαφάνεια. Σε αυτό το πλαίσιο, η συνεχιζόμενη κράτηση στη φυλακή του πρόσφατα εκλεγμένου δημάρχου της Χειμάρρας, Φρέντι Μπελέρη, που έχει εξοργίσει την Αθήνα και έχει επικριθεί από Ευρωπαίους αξιωματούχους, δεν αποτελεί ενθαρρυντική ένδειξη συμπεριφοράς από τα Τίρανα. Είχε, δε, ως συνέπεια να μην προσκληθεί στην Αθήνα ο Αλβανός πρωθυπουργός Εντι Ράμα.
Η Ελλάδα δεν είναι μόνο το παλαιότερο μέλος τόσο του ΝΑΤΟ όσο και της Ε.Ε. στην περιοχή, αλλά στο σημερινό ασταθές ενεργειακό περιβάλλον εξελίσσεται και σε κρίσιμο κόμβο με ευρύτερες στρατηγικές προεκτάσεις, κάτι που επιβεβαιώνεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Σε κοινό βηματισμό με τις Βρυξέλλες αλλά και την Ουάσιγκτον, αλλά και προσεκτικές κινήσεις που να την καθιστούν μέρος λύσεων και όχι προβλημάτων, η χώρα μας αντιμετωπίζεται ως αξιόπιστος σύμμαχος σε μια ασταθή περιοχή.
Με τη συνάντηση των Αθηνών αναδείχθηκε η στρατηγική αξία της Ελλάδας ως υπερμάχου της σταθερότητας, της οικονομικής συνεργασίας, της ενεργειακής απεξάρτησης, αλλά και της προώθησης της δημοκρατίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Παράλληλα, η χώρα αξιοποίησε τη συγκυρία –μέσω και της παρουσίας του Ουκρανού προέδρου στην Αθήνα– για να αναδείξει διεθνώς και με ηχηρό τρόπο την αντίθεσή της σε λογικές αναθεωρητισμού, και σε κάθε αμφισβήτηση εδαφικής κυριαρχίας και αλλαγών συνόρων διά της βίας.
