H σύνοδος των ηγετών των Δυτικών Βαλκανίων στην Αθήνα, κατόπιν προσκλήσεως του Κυριάκου Μητσοτάκη, με αφορμή τη συμπλήρωση των είκοσι χρόνων από τη «Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης», επισκιάστηκε οπωσδήποτε από την παρουσία του προέδρου Ζελένσκι και ήταν λογικό.
Αν είχε ένα κέρδος για τους συνδαιτυμόνες το δείπνο των Αθηνών, αυτό δεν ξεπερνάει την αναζωογόνηση του οράματος των δυτικο-βαλκανικών χωρών (Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο, Σερβία, Κόσοβο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη), που περιμένουν στον προθάλαμο για ένταξή τους στο νεφελώδες μέλλον, στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Η αλήθεια είναι ότι όσο περνάει ο καιρός το όνειρο ξεθωριάζει και οι Ευρωπαίοι εταίροι προσπαθούν να το κρατήσουν ζωντανό, με συναντήσεις όπως αυτές, οικονομική βοήθεια, κονδύλια για μεταρρυθμίσεις, διαβεβαιώσεις σε επίπεδο ρητορικής, κ.ά. Οι άνεμοι για τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες δεν έχουν γυρίσει ούριοι, μολονότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία σπρώχνει τους πληθυσμούς της (νοτιο)βαλκανικής προς δυσμάς. Οι προτεραιότητες αλλάζουν για Ευρωπαίους και Αμερικανούς, με περιοχές όπως αυτές της Βαλτικής, την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τα παράλια της Μαύρης Θάλασσας να μπαίνουν πλέον στην εξίσωση της δυτικής προστατευτικής ασπίδας. Δεν μένουν φυσικά ανεπηρέαστες από τις δονήσεις της ουκρανικής κρίσης και οι σοβούσες επικίνδυνες, εθνοτικές και διακρατικές, εστίες έντασης στα Δυτικά Βαλκάνια, η διευθέτηση των οποίων αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξή τους στην Ε.Ε.
Για τους Ευρωπαίους είναι σαφές ότι κανένας από τους υποψηφίους δεν θα γίνει μέλος κουβαλώντας στο «σπίτι» τους προβλήματα και ιστορικές διενέξεις με τους γείτονές του ή άλλα έθνη. Οπερ σημαίνει ότι Κόσοβο και Σερβία θα παραμένουν στον προθάλαμο όσο δεν συμφωνούν για την εξομάλυνση των σχέσεων, Βοσνία-Ερζεγοβίνη όσο Σέρβοι, Κροάτες και Βόσνιοι μουσουλμάνοι δεν ομονοούν να ζήσουν ειρηνικά σε ένα κράτος. Οι Βορειο-Μακεδόνες θα συνεχίζουν να κάνουν βήματα σημειωτόν όσο δεν αναγνωρίζουν βουλγαρική μειονότητα στην επικράτειά τους, όπως αξιώνει η Σόφια, το ίδιο και η Αλβανία (αυτό προέκυψε πρόσφατα) όσο επιμένει να μη σέβεται τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας, όπως την κατηγορεί επ’ απειλή βέτο με αφορμή την υπόθεση της Χειμάρρας, η Αθήνα. Και μαζί με όλα αυτά, όσο οι ενδιαφερόμενοι δεν προχωρούν τις προβλεπόμενες από τις Βρυξέλλες επώδυνες μεταρρυθμίσεις στην οικονομία τους και το κράτος δικαίου, ώστε αν δεν κουμπώσουν, έστω να προσεγγίσουν το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Οσο για την Αθήνα, ας δεχθούμε την πρωτοβουλία της ως μια ευκαιρία «να επαναβεβαιώσει τον ηγετικό ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, με όχημα κυρίως τα ενεργειακά.
