Μερικά φαινόμενα είναι πολύ σύνθετα για να επιδέχονται πολιτική διαχείριση. Ιδίως όταν καλείται κανείς να εξηγήσει, σε μια στιγμή πάνδημης συναισθηματικής φόρτισης, επιστημονικά δεδομένα. Ιδίως όταν η αιτία της καταστροφής δεν είναι μία.
Ποιος φταίει για το φετινό καταστροφικό καλοκαίρι; Ο μεταλλαγμένος καιρός; Η παγκόσμια κλιματική κρίση; Οι τοπικές αστοχίες της Πολιτικής Προστασίας; Τα πρόσωπα που τη διευθύνουν; Ή οι αόρατες «υβριδικές» απειλές;
Ο αρμόδιος υπουργός εμφανίστηκε την ώρα των πυρκαγιών όχι τόσο για να γνωστοποιήσει τις λεπτομέρειες της επιχείρησης και τις ενέργειές του, αλλά για κάτι πολύ πιο μεγαλεπήβολο: Για να εξηγήσει την καταστροφή, προτού καν αυτή ολοκληρωθεί. Στην προληπτική απολογία του για το αποτέλεσμα που και ο ίδιος είχε προδικάσει, έφταιγαν όλα – η παγκόσμια κλιματική κρίση· ο πρωτοφανής κακός καιρός· ο ακατανόμαστος παράγων που υποδείχθηκε υπαινικτικά με την αναφορά στην ΕΥΠ και τη «νοητή γραμμή» στην οποία εκδηλώθηκαν οι φωτιές στον Εβρο. Την επομένη δεν του χρειάστηκαν οι υπαινιγμοί. Εφταιγαν οι «αλιτήριοι». Το φαινόμενο που είχε εξηγηθεί ως σύνθετο, παρουσιαζόταν μία ημέρα μετά σαν απλό, εύληπτο έγκλημα του κοινού ποινικού δικαίου. Φταίνε, απλώς, οι κακοί.
Θα ήταν βολικό να έφταιγαν τα πρόσωπα και όχι η κλιματική κρίση.
Καμία δικαιολογία πάντως δεν αποκλείει την άλλη. Μπορεί να φταίνε και ο καιρός και η διαχείριση. Μπορεί να πρέπει να συζητήσουμε και για την ανάγκη επανίδρυσης του κράτους, ούτως ώστε να είναι σε θέση να αντέχει σε συνθήκες διαρκούς κλιματικής κρίσης· και για την ανάγκη καλύτερης φύλαξης των δασών και των συνόρων· και ταυτόχρονα να ρωτάμε και για τα κριτήρια με τα οποία επιλέγονται τα πρόσωπα στα οποία εμπιστευόμαστε αυτές τις ζωτικές αποστολές.
Τα κριτήρια επιλογής του στελεχικού δυναμικού της κυβέρνησης ομολογούνται από την αξιολόγηση που κατέληξε στο rotation. Οι περισσότεροι υπουργοί κρίθηκαν άξιοι να παραμείνουν, έστω κι αν άλλαξαν χαρτοφυλάκια. Ο κανόνας ίσχυσε και για τον μετατεθέντα υπουργό Πολιτικής Προστασίας, του οποίου η επίδοση είχε μετρηθεί στην υγειονομική κρίση.
Η μικροπολιτική συζήτηση όμως απειλεί να συσκοτίσει το μεγάλο ζητούμενο. Θα ήταν βολικό να έφταιγαν (μόνο) τα πρόσωπα. Θα ήταν εύκολο να μπορούσε να αντιμετωπιστεί η κλιματική απειλή μόνο με έναν ανασχηματισμό στην κυβέρνηση ή στην Πυροσβεστική.
Δυστυχώς, κανένα «κάστινγκ» δεν μπορεί να μας σώσει από τον νέο κόσμο που ορίζει η δυστοπική ρουτίνα των φυσικών καταστροφών σε όλο τον πλανήτη. Οπως όλες οι παγκόσμιες κρίσεις, έτσι και η κλιματική: Συντελείται οικουμενικά, αλλά βιώνεται –και καταλογίζεται– τοπικά. Μέσα σε αυτή τη διαλεκτική πρέπει και η κυβέρνηση να υπερασπιστεί και να εμβαθύνει τις κρατικές δομές που λέει ότι έχτισε. Και που θα έπρεπε να λειτουργούν χωρίς χρεία άνωθεν χαρίσματος.
