Το πικρό κλίμα αυτού του αβάσταχτου καλοκαιριού έχει επικαθήσει βαρύ πάνω στους πολίτες. Η αίσθηση μιας εθνικής ήττας επικρέμαται πάνω από τα κεφάλια μας και ασχέτως αν η εντύπωση αυτή είναι υπερβολική, συγκυριακή ή εν θερμώ, παραμένει ισχυρή η διάχυτη εντύπωση πως ένα συντριπτικό ποσοστό αισθάνεται πως κάτι δεν πάει καλά στη χώρα. Οχι αδίκως. Και ασχέτως πολιτικής τοποθέτησης. Η δυσφορία διαπερνάει καθέτως το κοινωνικό σώμα.
Είναι πλέον σαφές πως η προστασία του οικοσυστήματος και της ποιότητας ζωής πρέπει να ανέβουν στην κορυφή των προτεραιοτήτων. Δεν είναι μόνο θέμα οικονομίας. Είναι και θέμα ηθικού. Καμία χώρα δεν μπορεί να χτίσει το μέλλον της με πολίτες αποκαμωμένους, ψυχικά εξουθενωμένους και χωρίς κεφάλαιο ηθικό και υλικό να επενδύσουν στο αύριο.
Είναι κρίμα γιατί η Ελλάδα γενικά ανακάμπτει, με χίλιες-δυο δυσκολίες μεν, και με άλλα τόσα λάθη, αλλά η διεθνής εικόνα της είναι πολύ καλύτερη όπως και η προοπτική της οικονομίας. Το πλήγμα (αλλά και το βάρος) που δέχτηκε αυτό το καλοκαίρι ο κρατικός μηχανισμός ήταν μεγάλο και παρότι το μέγεθος των καταστροφών ήταν αδύνατο να προληφθεί και να ελεγχθεί με επιτυχία, η γενικευμένη εντύπωση στην κοινωνία είναι πως η χώρα απώλεσε εθνικό κεφάλαιο. Η πιο σημαντική επίπτωση των καταστροφών είναι ο κλονισμός στην πίστη.
Η απώλεια της πίστης, της εμπιστοσύνης, της προσδοκίας μιας καλύτερης μέρας, διαρρηγνύει τον βασικό σύνδεσμο ανάμεσα στον πολίτη και το θεσμικό πλαίσιο. Είναι απολύτως επιβεβλημένη η ανόρθωση του ηθικού και απορεί κανείς πώς αυτή η διάσταση, η ψυχολογική, έχει τόσο πολύ υποτιμηθεί στην ανάγκη θωράκισης ενός κοινού αισθήματος όσο και στις απαιτήσεις ανάπτυξης της χώρας.
Και αυτή η αμέλεια δείχνει επίσης την αδυναμία αντιμετώπισης τόσο πολλών και διαφορετικών εστιών. Η εντύπωση της καιόμενης χώρας συνοδεύεται, και είναι κατανοητό, από την εικόνα ενός ασυντόνιστου κρατικού μηχανισμού. Είναι βέβαιον πως εκατοντάδες πυροσβέστες και επιτελικά στελέχη έδωσαν μεγάλη μάχη, τους είμαστε ευγνώμονες, αλλά η γενική εικόνα πλήττει το ψυχικό υπόβαθρο της χώρας. Το σοκ από την απειλή στον Οσιο Λουκά έχει τεράστια συμβολική δύναμη.
Το θέμα της Αθήνας και του περιαστικού ορεινού όγκου συζητιέται από τη δεκαετία του ’30. Ας καθίσει επιτέλους η κυβέρνηση να παρουσιάσει ένα πρόγραμμα ανάταξης του φυσικού περιβάλλοντος σε βάθος δεκαετιών. Είναι το ελάχιστο.
