Ζέστη. Αφόρητη πυκνή ζέστη. Τα παράθυρα ανοιχτά, αλλά δεν μπαίνει ίχνος αέρα. Ή έτσι τουλάχιστον νομίζω. Θάλαμος νοσοκομείου με τρία μόνο κρεβάτια (ευτυχώς).
Αριστερά, μια ηλικιωμένη κυρία έχει συνήθως κλειστά τα μάτια. Σπάνια ανοίγουν τα βλέφαρά της – με κοιτάζει; Εκεί που είμαι σίγουρη ότι δεν με βλέπει, σηκώνει το χέρι και με χαιρετάει. Επειτα παραδίνεται ξανά στην εγκατάλειψη. Δυο μέρες τώρα άλλος άνθρωπος εκτός από τις νοσοκόμες δεν έχει πλησιάσει στο κρεβάτι της. Οι τραπεζοκόμοι έρχονται, αφήνουν φαγητό και το παίρνουν πίσω ανέγγιχτο. «Πόσο αντέχει κανείς χωρίς φαγητό;», πιάνω τον εαυτό μου να σκέφτεται.
Δεξιά, άλλη μια ηλικιωμένη δίνει την εντύπωση ότι δεν ξέρει καν πού βρίσκεται. Φωνάζει πολλές φορές τη μέρα τη μητέρα της, την καλεί να τη φροντίσει. Επειτα, σαν απογοητεύεται, σωπαίνει ξαφνικά. Η νοσοκόμα κατάφερε χθες να της δώσει δυο μπουκιές κρέμα, αλλά για περισσότερο δεν προλαβαίνει. Κάποιος χρειάζεται κάτι, συνέχεια.
Στη μέση, ο δικός μου άνθρωπος. Εχει τουλάχιστον εμένα. Αναλογίζομαι πώς θα τα καταφέρω να είμαι εκεί και αλλού ταυτόχρονα. Δεν γίνεται να φύγω, αλλά δεν γίνεται και να μείνω. Η δουλειά, το παιδί, η ζωή εκεί έξω χρειάζεται τη συμμετοχή μου.
Οι σκηνές είναι πραγματικές.
Παντού σε κάθε –δημόσιο τουλάχιστον– νοσοκομείο, όταν κάποιος χρειαστεί να νοσηλευθεί, αν δεν είναι νέος και αρκετά καλά ώστε να αυτοεξυπηρετείται (δύσκολος συνδυασμός για κάποιον που νοσηλεύεται σε νοσοκομείο), η τύχη του σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από τον συνοδό του. Αν δεν έχει, η πιθανότητα να βγει από το νοσοκομείο ζωντανός μειώνεται δραματικά. Ολόκληρο το τριτοβάθμιο σύστημα υγείας βασίζεται στο δίκτυο οικείων και συγγενών που υποστηρίζουν με σθένος, κόπο και θυσίες τον άνθρωπό τους. Η πιο συχνή φράση που ακούς σε ένα δημόσιο νοσοκομείο είναι «ελευθερώστε τον διάδρομο να περάσουν οι ασθενείς». Οι διάδρομοι είναι αδιάβατοι από τους συνοδούς – βοηθούς των ασθενών.
Ταΐζουν, αλλάζουν, βάζουν θερμόμετρα, τσεκάρουν τους ορούς, ανεβοκατεβάζουν χαρτιά και δείγματα στα εργαστήρια, τσακώνονται αν χρειάζεται ή ακόμη κι αν δεν χρειάζεται. Κανονικό μη αμειβόμενο βοηθητικό προσωπικό 24/7.
Οπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία, ο αριθμός των ηλικιωμένων (ή και όχι) μόνων ανθρώπων θα αυξάνεται διαρκώς, καθώς κάνουμε λιγότερα παιδιά και ο μέσος όρος ζωής αυξάνεται. Η φροντίδα των ανθρώπων που είναι άρρωστοι και ανήμποροι είναι υποχρέωση του δημοσίου συστήματος υγείας – ή θα έπρεπε να είναι.
