Θέλω να ευχαριστήσω τον φίλο Πάσχο Μανδραβέλη για το άρθρο που μου αφιέρωσε στη χθεσινή του στήλη (Οι «Αγενείς ψυχές», «Κ», 29/8). Απάντηση στο δικό μου κυριακάτικο («Ο ναρκισσισμός των ευγενών ψυχών», «Κ», 27/8). Μια σύντομη περιήγηση στο Διαδίκτυο θα σας πείσει ότι οι ευχαριστίες μου είναι ειλικρινείς. Εκεί η θορυβώδης μειονότητα των δογματικών του φιλελευθερισμού για μία ακόμη φορά βρήκε την ευκαιρία να με χαρακτηρίσει «ακροδεξιό», «ρατσιστή» και δεν θυμάμαι τι άλλο. Απόδειξη ότι «οι ευγενείς ψυχές» μπορεί να μην είναι τόσο ευγενείς, είναι όμως ευαίσθητες. Iσως θα έπρεπε να προνοήσουμε να τις κατατάξουμε στις «ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες» τις οποίες δεν πρέπει να θίγουμε. Κατ’ αρχάς ο όρος «ευγενείς ψυχές» δεν είναι δικός μου. Αποδίδω στα ελληνικά τον όρο belle âme του Γάλλου κλασικού διανοητή και φιλελευθέρου Ρεϊμόντ Αρόν, ο οποίος, δυστυχώς, παραμένει άγνωστος παρ’ ημίν. Θύμα της ηγεμονίας της αριστερής διανόησης στις δεκαετίες της Μεταπολίτευσης. Τον χρησιμοποιεί για να χαρακτηρίσει όσους αρθρώνουν δημόσιο λόγο και θέλουν να βρίσκονται στην «καλή πλευρά» των γεγονότων. Λυδία λίθος της «καλής πλευράς», όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και στη σημερινή Ευρώπη, είναι το μεταναστευτικό. Οι «ευγενείς ψυχές» θεωρούν ότι ακόμη και το ναυάγιο της Πύλου ή ο θάνατος των 18 στον Εβρο θα είχαν αποφευχθεί αν η πολιτεία δεν απέτρεπε την παράνομη μετανάστευση. Εμείς οι υπόλοιποι, οι «αγενείς», αποδίδουμε τα δύο τραγικά γεγονότα στην απάνθρωπη δραστηριότητα των διακινητών τους και των εγχώριων συνεργών τους.
Ο Πάσχος Μανδραβέλης, στην απάντησή του, έθεσε ένα σοβαρό ζήτημα. Εγώ είπα ότι δεν υπάρχει ρατσισμός στην Ελλάδα, στην έκταση που θέλουν να τον παρουσιάσουν οι «ευγενείς ψυχές» για να δώσουν αξία στο έργο που προσφέρουν. Εκείνος μου απάντησε με στοιχεία που αναφέρουν ότι 85% των συμπατριωτών μας πιστεύει ότι η καταγωγή, το «αίμα», είναι σημαντική για την εθνική ταυτότητα». Αμέσως μετά αναφέρεται στον Παπαρρηγόπουλο, και τον ευχαριστώ, ο οποίος θεωρεί ότι η συνέχεια του ελληνικού έθνους είναι πολιτισμική και όχι αιματολογική. Ας ψάξει να βρει ποιοι εξόρισαν τον εθνικό μας ιστορικό από την εγκύκλιο παιδεία. Οι αριστεροί όπως και οι νεόπλουτοι του φιλελευθερισμού τον αντιμετώπισαν ως συντηρητικό. Πόσες φορές ακούσαμε το όνομά του στις γιορτές για τα 200 χρόνια; Φίλε, Πάσχο. Η δημοκρατία μας δεν κινδυνεύει ούτε από ακροδεξιούς ούτε από ρατσιστές. Το ζήτημα με τις «ευγενείς ψυχές» δεν είναι μόνον πολιτικό. Είναι κατ’ εξοχήν πνευματικό. Είναι ζήτημα ελευθερίας της σκέψης. Και κάτω απ’ αυτούς τους όρους θα άξιζε να συνεχίσουμε έναν διάλογο που νομίζω ότι ενδιαφέρει πολύ περισσότερο από το διαρκές συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και τον εξάδελφο εξ Αμερικής.
