ΗΘεσσαλία επλήγη από θεομηνία και το 1994 και το 2020. Μεταξύ των δύο τραγικών συμβάντων μεσολάβησαν 26 χρόνια. Μεταξύ όμως του 2020 και της προχθεσινής καταστροφής μόλις τρία χρόνια. Τι σημαίνει αυτό; Πως η εμφάνιση ακραίων φαινομένων θα γίνεται πιο συχνή και μάλιστα μεγαλύτερης έντασης; Ή μήπως έτυχε; Και το κράτος, οι κυβερνήσεις, πώς θα πρέπει να προγραμματίζουν τα προληπτικά μέτρα; Διότι εντελώς άλλες είναι οι προδιαγραφές των έργων και των σχετικών πρωτοκόλλων, αν επικρατήσει η εκτίμηση πως τα ακραία φαινόμενα θα εμφανίζονται, λόγω της κλιματικής αλλαγής, πολύ πιο συχνά. Αν οι κατασκευές γίνουν για να αντέχουν στις ύψιστες κλίμακες έντασης, τότε θα πρέπει να ξαναδούμε όλη τη δομή των προϋπολογισμών.
Σε αυτή την περίπτωση ο ανασχεδιασμός, όχι μόνον της εθνικής οικονομίας αλλά και ολόκληρης της λειτουργίας της κοινωνίας θα πρέπει να είναι ριζικός. Από τις μετακινήσεις ολόκληρων χωριών μέχρι και τη διδασκαλία της πολιτικής προστασίας στα σχολεία. Από τη δημιουργία μόνιμων δομών φιλοξενίας πληγέντων που θα παρέχουν πλήρη περίθαλψη, μέχρι τη δημιουργία τοπικών μητρώων εθελοντών. Κι αυτά δεν αρκούν. Θα πρέπει ανά τακτά χρονικά διαστήματα να γίνονται ασκήσεις για να διαπιστωθεί η ετοιμότητα όλου του μηχανισμού.
Δηλαδή σε πολλές περιοχές θα αλλάξει η καθημερινότητα των πολιτών. Και όλα αυτά δεν είναι υπερβολές που γράφονται υπό το κράτος της καταστροφής. Απορρέουν από την εκτίμηση ή τη διαπίστωση πως τα ακραία φαινόμενα δεν θα είναι πλέον έκτακτα φαινόμενα. Θα μας επισκέπτονται τακτικότερα. Απλώς η επιστήμη έχει προχωρήσει και προειδοποιεί εγκαίρως.
Ο ανασχεδιασμός, όχι μόνον της εθνικής οικονομίας αλλά και ολόκληρης της λειτουργίας της κοινωνίας, θα πρέπει να είναι ριζικός.
Αλλά για να εκμεταλλευθούμε αυτό το γεγονός θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και εκπαιδευμένοι. Και για να μην είμαστε αιθεροβάμονες, όλα αυτά δεν θα γίνουν για να αποφευχθούν οι καταστροφές, αλλά για να περιοριστούν. Είδαμε τι συνέβη στη Γερμανία πριν από δύο χρόνια. Ενα κράτος οργανωμένο και προγραμματισμένο, με πειθαρχημένους πολίτες, έζησε δραματικές στιγμές, με 196 νεκρούς.
Ομως, όλα αυτά και πολλά άλλα που θα πρέπει να γίνουν, κοστίζουν. Και κοστίζουν πολύ. Είμαστε διατεθειμένοι να υποστούμε αυτές τις δαπάνες; Διότι ένα μέρος τους θα καλυφθεί από τη φορολογία. Αυτό είναι το ένα σκέλος.
Το άλλο σκέλος είναι η λογοδοσία και η διαφάνεια. Δαπανήθηκαν τόσα χρήματα σε αυτά τα έργα, σε εκείνες τις περιοχές και η συντήρησή τους –διότι υπάρχει και το κόστος συντήρησης–ανέρχεται σε ετήσια βάση σε αυτό το ποσό. Αυτές είναι αποφάσεις πολιτικές. Οι κυβερνήσεις αποφασίζουν τι προέχει. Αυτές κάνουν τις επιλογές τους και οι πολίτες τις κρίνουν. Το μεγάλο πρόβλημα για τους εκάστοτε κυβερνώντες είναι πως η καταστροφή είναι τοπική, ενώ η φορολογία καθολική. Αλλά λόγω της κλιματικής αλλαγής και της συνακόλουθης συχνότητας παρόμοιων ακραίων φαινομένων, δεν υπάρχουν εναλλακτικές. Προσαρμοζόμαστε σε όλα τα επίπεδα στη νέα κατάσταση.
