Η πρώτη ώσμωση πέτυχε. Η τωρινή όμως καραμανλοποίηση του Τσίπρα δεν ήρθε σαν προϊόν προμελέτης. Οι σύντροφοί του αντιμετωπίζουν τον πρώην πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ όπως κάποτε οι νεοδημοκράτες τον δικό τους πρώην. Από τους πικραμένους, η σιωπή του ερμηνεύεται σαν συνωμοτική στρατηγική. Και από τους φίλους του στο κόμμα, όμως, εξυφαίνεται μια δίδυμη θεωρία συνωμοσίας: ότι ο Τσίπρας έπεσε θύμα εσωτερικής υπονόμευσης. Δηλαδή αν δεν τον είχαν υπονομεύσει θα είχε νικήσει; Είναι τόσο πανούργοι οι υπονομευτές που του έκοψαν τις 23 μονάδες που χρειαζόταν για να επικρατήσει; Ή μήπως χρειαζόταν η μεσολάβηση αλλότριων δυνάμεων για να εκμαιεύσουν την παραίτηση του Τσίπρα έπειτα από τέτοια συντριβή;
Εξίσου προβληματική είναι και η θεωρία ότι ο πρώην πρωθυπουργός κίνησε τα νήματα από τον ίσκιο της σιωπής του για να επιβάλει ως διάδοχό του ένα τέκνο της τύχης. Για να πιστέψει κανείς ένα τέτοιο σενάριο πρέπει να θεωρήσει τον Τσίπρα ικανό να κινητοποιήσει κρυφίως 75.000 –αποκαρδιωμένους από την ήττα στις βουλευτικές εκλογές– πιστούς του υπέρ ενός αγνώστου. Αν στον ΣΥΡΙΖΑ είχαν αναπτυχθεί τόσο ισχυροί μηχανισμοί, με τόσο βαθιά ερείσματα στην κοινωνία, δεν θα το είχαμε καταλάβει νωρίτερα; Δεν θα τους είχε χρησιμοποιήσει ο ίδιος προκειμένου να μη δει το κόμμα του να λιώνει σαν παγωτό στον ήλιο;
Εντάξει, ο Τσίπρας μπορεί να μην ενορχήστρωσε την ξεκούδουνη διαδοχή του· δεν έκανε όμως και τίποτε για να εμποδίσει την παράδοση του κόμματός του στην ποπ ελαφρότητα των μεσημεριανάδικων. Αν το είχε κάνει, αυτοί που τώρα τον κατηγορούν ότι δεν παρενέβη θα είχαν σπεύσει να καταγγείλουν τυχόν προεκλογικό νεύμα του σαν αθέμιτη, πατερναλιστική παρέμβαση. Θα έλεγαν ότι ο Τσίπρας πάει να επιβάλει στο κόμμα την εκλεκτή του.
Ολες αυτές οι φανταστικές δολοπλοκίες είναι αναγκαίες επειδή το προφανές είναι εντέλει πιο πολύπλοκο και πιο δύσπεπτο. Είναι πιο εύκολο να πιστέψεις ότι πίσω από αυτή τη φιγούρα που κάνει μονόζυγο στην πόρτα των ανάπηρων μαθητών κρύβονται σκοτεινοί σπόνσορες· παρά να αποδεχθείς ότι αρκεί πλέον η κάμερα ενός κινητού για να πυροδοτήσει πολιτικά γεγονότα (και παραπολιτικά παρατράγουδα). Είναι πιο βολικό να ακολουθήσεις το παλιό μονοπάτι της καχυποψίας ότι κάποιοι τον έχουν φυτέψει· παρά να δεις ότι έχει φυτρώσει και να εξηγήσεις το έδαφος στο οποίο φύτρωσε.
Οταν πιστεύεις στη δημοκρατία, είναι πιο εύκολο να θεωρήσεις τον σοφό λαό εξαπατημένο και θύμα δόλιας επιβολής· παρά να διακρίνεις τις πολλές και αντιφατικές επιρροές στις οποίες βρίσκεται διαρκώς εκτεθειμένος.
Το αριστερό κλισέ λέει ότι τα πραξικοπήματα πια δεν χρειάζονται ερπύστριες. Πλέον, τα «πραξικοπήματα» δεν χρειάζεται καν να είναι πραξικοπήματα. Για ένα βίαιο πάγωμα όλων των πολιτικών δομών δεν χρειάζεται ούτε καν η άυλη βία της προπαγανδιστικής καθοδήγησης. Αρκεί το φευγαλέο θάμβος. Το στιγμιαίο engagement. Αρκεί να βρεθεί κάτι που θα κάνει πολλούς αντίχειρες να σταματήσουν για λίγο πάνω στο γυαλί της οθόνης από ηδονοβλεπτική περιέργεια.
Χομπς ή Μενιδιάτης;
«Εντυπωσιακά άτυχος ο Βόλος», λέει ο υπουργός. Εντυπωσιακή η εγκατάλειψη της πολιτικής προστασίας στον Μιχάλη Μενιδιάτη: «Γιατί να χτίσω μέγαρα με 20 πατώματα;/ Ενας σεισμός και χάνεσαι και τρώει η μούρη χώματα».
Υπολείμματα
Πώς γνωρίζουν media και κόμματα τι απόφαση «επρόκειτο» να λάβει μια Ανεξάρτητη Αρχή; Κάνουν οι Αρχές διαρροές; Ή μήπως, όταν επιχειρείται ο επηρεασμός των Αρχών με αθέμιτα μέσα, νομιμοποιούνται και οι ίδιες να αμύνονται με αθέμιτους τακτικισμούς; Θα έπρεπε ίσως να αρχίζουμε ανάποδα. Το βάρος πέφτει στην απόπειρα τανύσματος της Αρχής από μια προκρούστεια πλειοψηφία της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής. Πέφτει δηλαδή στην αναμενόμενη προσπάθεια της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας να παχτώσει τις Αρχές με έμπιστά της στελέχη. Η προσπάθεια ήταν αναμενόμενη, γιατί η χρήση της κάλπης ως κολυμβήθρας για την εκκαθάριση θεσμικών ανορθογραφιών είχε προεξοφληθεί, σχεδόν ρητά. Οι θεσμικές αμαρτίες όμως είναι σαν τα τοξικά απόβλητα. Μπορεί να τις θάψεις. Αλλά, όσο βαθιά κι αν τις θάψεις, δεν μπορείς να είσαι βέβαιος ότι δεν θα μολύνεις το χώμα που πατάς. Το σκάνδαλο μπορεί να μη σκανδαλίζει πια – αν υποθέσουμε ότι είχε ποτέ σκανδαλιστική ισχύ. Ομως, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχει αφήσει το τοξικό του υπόλειμμα στις σχέσεις εκείνων που το κατάπιαν. Και που τώρα το εκδηλώνουν ως εσωτερικό έλλειμμα εμπιστοσύνης.
