Αρρενωπότητες

3' 53" χρόνος ανάγνωσης

Βρίζει, προσβάλλει, χειροδικεί, παράγει μίσος, αναπαράγει νοσηρά στερεότυπα. Οι αναλύσεις της συμπεριφοράς του Αχιλλέα Μπέου κάθε φορά που κάνει ή λέει κάτι εξωφρενικό, σπεύδουν να ερμηνεύσουν το χάσμα ανάμεσα στην ανάρμοστη συμπεριφορά και στο αξίωμά του, με αφέλεια: πώς γίνεται ο δήμαρχος Βόλου να επιδεικνύει τέτοιο ήθος; Τι του συνέβη και εξερράγη δημοσίως, για ακόμη μία φορά; Εν τω μεταξύ, προκύπτει πάντα μια ιστορία προς εξιστόρηση, ένα περιστατικό που, αν δεν δικαιολογεί, τουλάχιστον αιτιολογεί την εξωφρενικότητα. Ο άλλος τύπος ανάλυσης, ο πιο ιδεολογικοποιημένος, καταδικάζει, ψέγει και φιλοσοφεί αφηρημένα περί παρακμής της πολιτικής – και αυτό είναι όλο. Αυτό, όμως, που οι αναλύσεις κάθε πλευράς συνήθως παραγνωρίζουν είναι ότι ο δήμαρχος Βόλου δεν εκλέγεται κι επανεκλέγεται δήμαρχος παρά τη συμπεριφορά του, αλλά χάρη στη συμπεριφορά του. Η βίαιη μαγκιά, που σήμερα περιγράφεται διεθνώς με τον ελαφρώς γραφικό όρο «τοξική αρρενωπότητα», δεν υπήρξε στην περίπτωση του Μπέου εμπόδιο, αλλά ασανσέρ. Ο,τι κι αν πιστεύει κανείς για τον πολιτικό άνδρα, δεν μπορεί να του προσάψει ότι παραπλάνησε κάποιον αποκρύπτοντας τον αληθινό του εαυτό· η χαρακτηρολογική ουσία του δημάρχου, οσοδήποτε σκοτεινή, ήταν ανέκαθεν στο φως: οι πολίτες εκλέγουν έναν τραμπούκο επειδή τους ταιριάζει.

Αρρενωπότητες-1
Για το πολιτικό πρότυπο του μπρουτάλ άνδρα-σωτήρα ευθύνονται κυρίως όσοι το επικροτούν και το επιβραβεύουν.

Ο,τι θέλει ο πελάτης

Το πρόβλημα με τον Αχιλλέα Μπέο, λοιπόν, δεν είναι ο Αχιλλέας Μπέος. Οι τραμπουκισμοί, η αθυροστομία και η όλη παραστατική τέχνη του προσώπου είναι ατομικά γνωρίσματα, στα οποία οι ψηφοφόροι έχουν δώσει εξουσία και δημόσια περιωπή. Αν δεν ήταν ο Μπέος, στη θέση του θα μπορούσε να είναι κάποιος άλλος, εκλεγμένος κι επανεκλεγμένος με τα ίδια ή χειρότερα κριτήρια. Αντί να σχολιάζουμε επομένως έναν πολιτικό άνδρα που ασκεί με συνέπεια το μόνο είδος πολιτικής που θέλει και μπορεί, το αγοραίο, θα ήταν προτιμότερο και λιγότερο υποκριτικό να εστιάσουμε στους λαϊκούς εντολείς του: εκείνους που τον ψηφίζουν ξανά και ξανά, που γελούν με τα ομοφοβικά του ξεσπάσματα, που εντυπωσιάζονται με τα εορταστικά λαμπιόνια και αδιαφορούν για τους δρόμους που κόβονται στα δύο· εκείνους που, αντί να ντραπούν και να νιώσουν τον κίνδυνο όταν ακούνε εξυπνάδες για «φλώρους» και «λουλούδες», αισθάνονται ευγνωμοσύνη και ταύτιση. Στις δημοκρατίες, οι τερατογενέσεις δεν είναι τυχαία προϊόντα εργαστηριακών πειραμάτων· έχουν γονείς που ευθύνονται για τα τέκνα τους. Ο Μπέος ως επιχειρηματίας με ορισμένο παρελθόν είναι ένα θέμα, αλλά ο Μπέος ως πολιτικός που αντιπροσωπεύει μεγάλη μερίδα ψηφοφόρων, αξιολογείται και επιβραβεύεται από αυτούς, είναι άλλο, εντελώς διαφορετικό.

Ψήφος στο όμοιο

Οι Ελληνες ψηφοφόροι έχουν μεγάλη αδυναμία στο σόου, ειδικά σε εκείνο που αναδεικνύει το υποκείμενό του ως αντισυμβατικό (κυρίως με όρους αντίθεσης προς ένα σάπιο σύστημα που όλοι φοβούνται, αλλά κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει). Η περίπτωση του Αχιλλέα Μπέου δεν είναι ιδιαίτερα πρωτότυπη: το νταηλίκι, οι φωνές και η οξυθυμία, σε συνδυασμό με τις θεαματικές σκηνοθεσίες (ο δήμαρχος βουτάει στα νερά για να συνετίσει με σκληρή αγάπη τους απρόσεκτους πολίτες που αψηφούν την κακοκαιρία – τι ήρωας!) είναι ψηφίδες ενός πατριαρχικού προτύπου, που στο εθνικό φαντασιακό ταυτίζεται με το ιδανικό του προστάτη. Ο δήμαρχος «ξηγιέται» με ξύλο, αλλά έχει καθαρά χέρια και σταράτο λόγο· είναι λίγο άξεστος, αλλά δεν πειράζει, γιατί οι άξεστοι είναι ειλικρινείς κι έχουν τρυφερή καρδιά, ενώ οι άνθρωποι με τρόπους είναι πονηροί και επικίνδυνοι. Αγκαλιάζοντας ό,τι κραυγάζει την ακαταλληλότητά του βάσει μιας υπεραπλουστευτικά στερεοτυπικής θεώρησης των ανθρώπων, οι Ελληνες τιμωρούν ό,τι τολμάει να μην τους μοιάζει. Ενα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος προτιμάει κάτι γνώριμο και προβληματικό από κάτι λιγότερο οικείο, που ενδέχεται να υπερβαίνει τον μέσο όρο.

Οψεις πριαπισμού

Οποιος, βέβαια, εχθρεύεται το αρρενωπό πολιτικό περφόρμανς, θα πρέπει να το αναζητήσει σε ολόκληρο το φάσμα του λαϊκισμού και να το καταδικάσει σε όλες του τις εκφάνσεις. Η εμφάνιση του Στέφανου Κασσελάκη στα πολιτικά πράγματα, η διείσδυσή του στη μιντιακή σφαίρα και τα ταξίδια του ανά την Ελλάδα μπορεί να μην έχουν την καφενειακή ποιότητα και τον ιδρωμένο μπρουταλισμό των εμφανίσεων του δημάρχου Βόλου, έχουν όμως πολλά και αχρείαστα στοιχεία από το αρχέτυπο του άνδρα-σωτήρα, ο οποίος βασίζει όλη τη δημόσια ύπαρξή του ακριβώς στο ότι είναι άνδρας. Οι ντροπιαστικές γυμναστικές επιδείξεις στη σχολική μονάδα ΑμεΑ, οι πόζες με το φτυάρι μες στις λάσπες, οι –όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, στημένες και πάντως εντελώς απαράδεκτες– αγκαλιές σε πολίτες («δεν είσαι μόνη σου, δεν είσαι μόνη σου…» – ανατριχιαστικό!), αλλά και το ίδιο το εναρκτήριο μήνυμα της καμπάνιας του, πως ξέρει καλύτερα αγγλικά από τους δήθεν άριστους, προέρχονται από το οπλοστάσιο της συγκρουσιακής τζάμπα μαγκιάς. Οι κασσελακισμοί δεν μοιάζουν απειλητικοί εκ πρώτης όψεως γιατί είναι περισσότερο ναρκισσιστικοί παρά εκφοβιστικοί, όμως είναι δηλωτικοί μιας ελαττωματικής κουλτούρας που θέλει την πολιτική ισχύ να συμπίπτει με το έμφυλο κλισέ. Ο πολιτικός πριαπισμός έχει διάφορες όψεις και εντάσεις, αλλά έναν βασικό υποκινητή: εκείνον που τον βλέπει και τον καμαρώνει.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT