«Μα κι αυτός ο Ανδρουλάκης!» είπε με καημό φίλη κεντροαριστερής προέλευσης, «μόνο για τις υποκλοπές μιλάει. Δεν έχει να πει τίποτε άλλο;». Κεντρικό θέμα συζήτησης ήταν το θεσμικό μίνι πραξικόπημα που έκανε ο πρόεδρος της Βουλής, προσθέτοντας νέα μέλη στη διάσκεψη των προέδρων της Βουλής, έτσι ώστε να πετύχει την πολυπόθητη για την κυβέρνηση αλλαγή στην Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ). Οταν δεν του βγήκε το μπάζωμα με αδρανή υλικά, έκανε σκόντο στο Σύνταγμα, που προβλέπει πλειοψηφία τριών πέμπτων για τη στελέχωση των ανεξάρτητων αρχών: «Είναι 2,9 πέμπτα, να τ’ αφήσω;» ρώτησε. «Ας πάει και το παλιοσύνταγμα», απάντησε η κυβερνητική πλειοψηφία.
Τα περί «ανυπαρξίας του ΠΑΣΟΚ» υπάρχουν –έστω με άλλο όνομα– και στον δημόσιο διάλογο. Ο πρόεδρος της εταιρείας δημοσκοπήσεων MRB κ. Δημήτριος Μαύρος εξήγησε τη μικρή άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην τελευταία μέτρηση (Open, 29.9.2023) διά της «σιγής, που αποβαίνει υπέρ του».
Τα πραγματικά στοιχεία, όμως, δεν επιβεβαιώνουν ούτε τα περί «σιγής» ούτε τα περί «μονοθεματικού κόμματος». Ανατρέχοντας τον διαδικτυακό τόπο pasok.gr, βρίσκουμε μετά τις εκλογές του Ιουνίου δεκαεπτά ομιλίες του κ. Νίκου Ανδρουλάκη, πάνω από 50 συνεντεύξεις του ιδίου και στελεχών του ΠΑΣΟΚ, εκατοντάδες δηλώσεις, για όλα τα θέματα: ασφάλεια, εθνικά θέματα, θεσμοί, κλιματική αλλαγή, ακόμη και για την αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων. Υπάρχουν δεκάδες άρθρα επί παντός, αν και περιέργως απουσιάζουν σημαντικά κείμενα στελεχών που έχουν πράγματα να πουν.
Η επικοινωνία έχει γίνει πλέον συστατικό στοιχείο της πολιτικής. Δεν μπορεί όμως να την υποκαταστήσει, διότι η πραγματικότητα καραδοκεί.
Επομένως, περισσότερο δίκιο έχει η κ. Αννα Διαμαντοπούλου, η οποία χαρακτήρισε τον πολιτικό χώρο προέλευσής της «ήσυχο», αλλά πρόσθεσε: «Είναι ένας χώρος που παρουσιάζει προτάσεις, δηλαδή δουλεύει. Εγώ παρακολουθώ τα κείμενά τους, τις προτάσεις τους. Είναι ένα κόμμα που είναι εκεί, δηλαδή για κάθε θέμα που παρουσιάζεται λέει την άποψή του κ.λπ. Ομως όταν είσαι τρίτο κόμμα δεν έχει σημασία να είσαι καλός μαθητής και να γράφεις ένα καλό κείμενο. Εχει σημασία να βγεις με διαφορετική ταυτότητα. Να πεις πράγματα που θα ταράξουν τα νερά (…) να προτείνει τρία πράγματα που θα είναι συγκρουσιακά…» (ΕΡΤ – δυστυχώς, δεν έχουμε ημερομηνία διότι στο Ertflix, όπου ανεβάζουν τις εκπομπές, δεν αναγράφουν τέτοια στοιχεία!).
Το θέμα εν προκειμένω δεν είναι το ΠΑΣΟΚ –ο λαός και η ψυχή του!– αλλά το πώς διαμορφώνονται οι πολιτικές αντιλήψεις από το κράτος των (τηλεοπτικών πρωτίστως) εντυπώσεων. Αυτό εξηγεί την εσωκομματική επιτυχία του κ. Στέφανου Κασσελάκη, αλλά επίσης και το χαμηλό ποσοστό αποδοχής του από τον γενικό πληθυσμό. Η εντύπωση που δημιούργησε ο ουρανοκατέβατος υποψήφιος, ότι μπορεί να κερδίσει τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, δημιούργησε τις προσδοκίες και οι προσδοκίες έχτισαν την εκλογή του. Το γεγονός ότι σε όλες τις δημοσκοπήσεις εμφανίζει το χαμηλότερο ποσοστό αποδοχής από όλους τους νεοεκλεγέντες αρχηγούς κομμάτων, πιθανότατα οφείλεται στις στερεοτυπικές εντυπώσεις που έχει ο γενικός πληθυσμός για τους ομοφυλόφιλους.
Οι καλές εντυπώσεις, η επικοινωνία, έχουν γίνει πλέον συστατικό στοιχείο της πολιτικής. Δεν μπορούν όμως να την υποκαταστήσουν, διότι η πραγματικότητα καραδοκεί. Βεβαίως, «η σκέψη δεν “γράφει” καλά στην τηλεόραση», είχε παρατηρήσει ο μεγάλος θεωρητικός των media Νιλ Πόστμαν, με αποτέλεσμα «η κοινή γνώμη έχει συντονιστεί με την ανακολουθία και αρέσκεται στην αδιαφορία». Ο ίδιος σημειώνει ότι «στην τηλεόραση (…) οι πολιτικοί αρχηγοί δεν χρειάζεται να βασανίζονται πολύ με την παρουσίαση της πραγματικότητας, υπό την προϋπόθεση ότι οι παραστάσεις που δίνουν δημιουργούν συνεχώς την αίσθηση της αληθοφάνειας».
Αν μας θυμίζουν κάτι όλα αυτά, είναι καιρός να ανησυχήσουμε και να αρχίσουμε να διαβάζουμε αντί να βασιζόμαστε στα σόου που ονομάζονται «Δελτία Ειδήσεων».
