H ποπ μανούρα της μικροπολιτικής επικαιρότητας, την οποία ο αλγόριθμος των κοινωνικών δικτύων και οι προωθημένες καμπάνιες τείνουν να μετατρέπουν σε οιονεί πραγματικότητα, δεν αντικατοπτρίζει την αλήθεια· το ξέραμε, αλλά οι αυτοδιοικητικές εκλογές έρχονται να το επιβεβαιώσουν. Φαίνεται πως όσοι ήλπιζαν ότι οι εκλογές θα αποτελούσαν πλατφόρμα έκφρασης μαζικής λαϊκής αποδοκιμασίας για τις κυβερνητικές επιδόσεις έπεσαν έξω. Η Ν.Δ. δεν σημειώνει την αναμενόμενη πτώση, ίσα ίσα· το ΠΑΣΟΚ σηκώνει κεφάλι, αλλά δεν κεφαλαιοποιεί όσο θα μπορούσε την επικοινωνιακή – πολιτική φθορά της Ν.Δ. και τις εκλογικές απώλειες του ΣΥΡΙΖΑ· ο ΣΥΡΙΖΑ κατακρημνίζεται κι άλλο, παρά το μιντιακό μονοπώλιο που του εξασφάλισαν οι ευτράπελες παραστάσεις του Στέφανου Κασσελάκη.
Συνηθίζουμε να μιλάμε για εκδικητικούς πολίτες και τιμωρητικές ψήφους, αλλά σε αυτές τις εκλογές οι ψηφοφόροι βαρέθηκαν μέχρι και να τιμωρήσουν.
Είναι ακόμη νωρίς, αλλά κάποια συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν από τώρα: η Ν.Δ. διατηρεί το πλεονέκτημα που της εξασφαλίζει όχι η πολιτική της μαεστρία, αλλά ο ανεπαρκέστατος ανταγωνισμός. Οι ψηφοφόροι τη στηρίζουν κυρίως από φόβο για τις υπάρχουσες εναλλακτικές τους. Στην αντιπολίτευση, οι ισορροπίες αλλάζουν, με το ΠΑΣΟΚ να επιδεικνύει αρχηγικές τάσεις και τον ΣΥΡΙΖΑ να υποχωρεί καθώς η πολιτική του αξιοπιστία καταρρέει. Αποδεικνύεται ότι η προσωποπαγής ανανέωση είναι μεν απαραίτητη, αλλά δεν αποτελεί πανάκεια· η επιβίωση μιας παράταξης απαιτεί όραμα, ιδέες, ειλικρίνεια και σοβαρότητα, αρετές που οι εσωκομματικές συνωμοσίες και οι πολακισμοί δεν αναπληρώνουν. Από την άλλη, οι πολιτικές αρετές δεν αρκούν ούτε αυτές· από τον Νίκο Ανδρουλάκη λείπουν η πειθώ και το πολιτικό «σταρ κουόλιτι», το χάρισμα δηλαδή που δεν προσθέτει στην αξία, αλλά καθιστά τον φορέα της αξίας αξιοπρόσεκτο.
Η αποχή των ψηφοφόρων, πάντως, είναι πολύ κακό νέο για όλους. Από τη μία θέτει ένα θεωρητικό ζήτημα νομιμοποίησης κι αντιπροσωπευτικότητας και από την άλλη ακυρώνει το ζήτημα αυτό: όποιος κόπτεται για την αντιπροσώπευσή του στο πολιτικό σκηνικό, οφείλει να ψηφίζει – όχι να κλαψουρίζει εκ των υστέρων. Συνηθίζουμε να μιλάμε για εκδικητικούς πολίτες και τιμωρητικές ψήφους, αλλά σε αυτές τις εκλογές οι ψηφοφόροι βαρέθηκαν μέχρι και να τιμωρήσουν (το 57,76% του Αχιλλέα Μπέου λέει πολλά επ’ αυτού). Φταίει η κόπωση των απανωτών εκλογών, φταίει η αποκαρδιωτική αίσθηση που γεννούν οι ανέμπνευστες επιλογές υποψηφίων, φταίει και η ματαιότητα που προξενεί η πολιτική εμπειρία του τόπου· ένα σημαντικό ποσοστό πολιτών πιστεύει πως ό,τι κι αν ψηφίσει, το αποτέλεσμα θα παραμείνει ίδιο. Σε κάθε περίπτωση, οι νικητές πρέπει να εκτιμήσουν τη νίκη τους με μεγάλη προσοχή· απογοήτευση που δεν ξεσπά δεν είναι ανύπαρκτη απογοήτευση, αλλά απογοήτευση που δεν έχει βρει ακόμα τον τρόπο να ξεσπάσει. Καμία νίκη, όμως, δεν είναι εντελώς τυχαία· αυτό πρέπει να γίνει μάθημα στους ηττημένους.
