Eτυχε μέσα σε λίγες ώρες να συναντήσω τέσσερις ανθρώπους, εντελώς διαφορετικούς μεταξύ τους, που δεν θα ψήφιζαν στις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Ο πρώτος μού έφτιαξε καφέ take away σε μια πολύβουη γειτονιά στα δυτικά προάστια. Πιάνει δουλειά στις 06.00, πληρώνεται με τον βασικό μισθό συν κάτι παραπάνω, είναι γύρω στα 35, έχει δύο παιδιά, θεωρεί προνόμιο ότι «ξεμπερδεύει» στις 14.00, γιατί έχει όλη την ημέρα μπροστά του για διάφορα «τρεξίματα», αφού δουλεύει και η σύζυγός του και δεν έχουν βοήθεια από παππούδες – γιαγιάδες, κοιμάται στις 23.00 «ο κόσμος να χαλάει». Διακοπές έκανε στο χωριό, «εννοείται», μετακινείται με το λεωφορείο, γιατί «το σαραβαλάκι κοστίζει», που και που αγοράζει λαχεία γιατί «ποτέ δεν ξέρεις». Δεν είναι οργισμένος με την ακρίβεια ούτε με την κίνηση στους δρόμους: «Πάλι καλά να λέμε που έχουμε δουλειά». Αλλά «η Κυριακή είναι ιερή» και «δεν τη χαλάει με τίποτα», «σιγά μην πάω να ψηφίσω», «μήπως θα αλλάξει κάτι;», «τα παιδάκια μας να ‘ναι γερά και όλα θα γίνουν».
Τέσσερις άνθρωποι, εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους, που δεν θα ψήφιζαν στις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Η επόμενη θα μπορούσε να είναι μάνα του και τη συνάντησα στο νοσοκομείο – περιμέναμε μαζί, για ώρες, τον ίδιο γιατρό. Προηγούμουν και της είπα κάποια στιγμή ότι δεν βιάζομαι καθόλου και μπορεί να πάρει τη σειρά μου, κάνοντας παράλληλα ένα σχόλιο αγανάκτησης για την ατελείωτη αναμονή. «Τι να κάνει κι αυτός;» μου απάντησε αναφερόμενη στον γιατρό και εννοούσε ότι «πνίγεται», «παλεύει», «από αυτόν περιμένουν τόσοι», «να ‘ναι καλά». Δεν ήταν θυμωμένη ούτε απογοητευμένη. Το θεωρούσε απολύτως αναμενόμενο όλο αυτό. Τόσα χρόνια μπαινοβγαίνει στα νοσοκομεία και ξέρει. Ούτε που της είχε περάσει από το μυαλό να ψηφίσει την Κυριακή. Κουβεντιάζοντας κατάλαβα ότι δεν είχε ιδέα για τις υποψηφιότητες στον δήμο της. Στις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές είχε ψηφίσει γιατί κατέβαινε δημοτικός σύμβουλος ένας γείτονάς της στην ίδια πολυκατοικία και ντρεπόταν να μην τον ψηφίσει.
Ο τρίτος ήταν ο γιατρός, καθηγητής στο πανεπιστήμιο και περιζήτητος. Θα έλειπε το Σαββατοκύριακο στο εξωτερικό για ένα συνέδριο και φυσικά δεν υπήρχε καμία περίπτωση να επιστρέψει βιαστικά για να μπορέσει να ψηφίσει. Ισα ίσα που ήθελε να κάνει βόλτα στη Μαδρίτη την Κυριακή μετά το μεσημέρι που θα είχε τελειώσει με τις υποχρεώσεις του. «Θα ψηφίσει για μένα η Γωγώ», είπε χαριτολογώντας απευθυνόμενος στη νοσοκόμα, η οποία όμως έκανε μια γκριμάτσα δηλωτική άρνησης.
Ποιος ξέρει για ποιο λόγο δεν θα πήγαινε στην κάλπη. Μάλλον τα ίδια: έλλειψη ελπίδας για μια ουσιαστική πρόοδο, συμφιλίωση με τη δύσκολη πραγματικότητα, προσαρμογή στην παρακμή, φόβος ότι η αλλαγή μπορεί να είναι για κακό. Ολα αυτά μαζί ή ένα από αυτά – δεν έχει και μεγάλη σημασία.
