Δεν είναι μόνο ύλη που χτίζει γερά σκαριά. Είναι και σύμβολο, ιδέα. Κομμάτι της κοινής μας ταυτότητας. Αλυσίδα από νοήματα, αντοχή, ανταμοιβή, ευμάρεια, υπομονή, συμφιλίωση, που δένει τους ανθρώπους πάνω σε στέρεα βάση. Λάδι ελιάς. Η ακρίβεια του είναι κάτι πολύ βαρύ για να ενταχθεί μέσα στην αριθμητική των καθημερινών μικρο-αγωνιών, μέσα στα κατάστιχα των εναλλασσόμενων μικρο-βασάνων. Είναι ρήγμα στο παμπάλαιο βίωμα της διάρκειας.
Μέσα σε τενεκέδες και μπουκάλια έχει εισχωρήσει η γνωστή «μούργα»: Απληστία μεσαζόντων, πονηριά, νοθεία, αισχροκέρδεια. Oλα είναι απλά και ευεξήγητα· φταίει η ξηρασία που «έκαψε» τις ελιές στην Εσπερία, κυρίως την Ισπανία, την πρώτη ελαιοπαραγωγική χώρα (1,49 εκατ. τόνοι ετησίως). Από 2,3 εκατ. τόνους πρόπερσι η παραγωγή στην Ε.Ε. έπεσε στους 1,4 εκατ. τόνους πέρυσι. Τον ευρωπαϊκό ελαιοπαραγωγικό κατήφορο λέγεται ότι συγκράτησε η Ελλάδα, που δεν χτυπήθηκε από την ανομβρία και είχε αντίθετη πορεία. Την περίοδο 2022/23 η χώρα παρήγαγε 380.000 τόνους έναντι 225.000 το 2021-22. Καλύτερες τιμές πώλησης για τους Ελληνες παραγωγούς και μεγαλύτερα κέρδη. Το α’ εξάμηνο του 2023 οι εξαγωγές λαδιού απέφεραν 861 εκατ. ευρώ, από 355 εκατ. το 2022 και 333 εκατ. το 2021.
Γιατί ανέβηκαν οι τιμές στην Ελλάδα; Η έκρηξη στις εξαγωγές, αναφέρεται, λιγόστεψε την προσφορά στην εγχώρια αγορά και ανέβασε τις τιμές. Φέτος οι αγελάδες είναι ισχνές, άρα δεν έχει τέλος η ανηφόρα. Ακαρπία λόγω των ανοιξιάτικων βροχών. Πυρκαγιές – μόνο στη Ρόδο κάηκαν 50.000 και στον Εβρο 120.000 ελαιόδενδρα. Η σφηνωμένη γερά μέσα στο χώμα και την πέτρα ελιά, που αδιαφορούσε για τις θύελλες, που ανέπνεε αστραπές, όπως λέει ο ποιητής, και τις έκανε, μες στους πικρούς χυμούς της, ειρήνη και φως, δεν θάλλει αδιάλειπτα, τηλεθόωσα και τανύφυλλος, αγέρωχη και περήφανη, με τα στενά πυκνά της φύλλα. Ξηρασίες και θεομηνίες βρίσκονται μπροστά. Ηδη μιλούν για πιεστικές, στην καλλιέργεια, βαθιές αλλαγές. Στο μεταξύ, κλέφτες εφορμούν. Gps πάνω στα δέντρα σε σχήμα καρπού ελιάς και φύλακες στα ελαιοτριβεία δεν αποτρέπουν την παράνομη συγκομιδή και την κλοπή τόνων ελαιολάδου. Είναι και οι επιτήδειοι, που υφαίνουν απατεωνιές – π.χ. αναμειγνύουν έξτρα παρθένο με σπορέλαια. Είναι και οι κερδοσκόποι. Αυτοί όμως δεν τιθασεύονται με προηγμένες τεχνολογίες και πολυδάπανα μέτρα προστασίας. Μόνο με πολιτική βούληση ισχυρή.
