Δεν αντέχονται πια οι ειδήσεις από τους δύο πολέμους. Στη μία πίστα, οι Ουκρανοί βρίσκονται σ’ έναν μακρύ χειμώνα μαχών. Στην άλλη πίστα, την οικεία (ο ουρανός μοιάζει), παιδιά σκοτώνονται στην Παλαιστίνη. Σφαγή. Κάθε λίγο και λιγάκι κάποιος, χωρίς κανένα λόγο, χωρίς να έχει κάνει κάτι, πεθαίνει, παραμένει όμηρος, ανατινάσσεται, υποκύπτει στα τραύματά του. Οικογένειες μ’ όσα μπόρεσαν να σηκώσουν ξεριζώνονται.
Απαίσιο θέαμα. Κι όμως. Πρέπει να συνεχίσουμε να το βλέπουμε όπως ο τύπος στο Κουρδιστό Πορτοκάλι. Πρέπει να κρατήσουμε τα μάτια μας ανοιχτά με κάθε τρόπο. Κάτι σαν καθήκον ενημέρωσης/διάλυσης του στομάχου. Είναι το μικρό φορτίο που μας αναλογεί.
Αντεξα να δω ένα βίντεο βομβαρδισμού απ’ αυτά που μεταδίδουν τα διεθνή δίκτυα στο X. Ο άνθρωπος που το ’χε τραβήξει θα ’ταν δεν θα ’ταν τριάντα. Γύρισε την κάμερα στο πρόσωπό του, μια τρομακτική μάσκα, αποσυνδεδεμένη με το περιβάλλον και το υπόλοιπο σώμα. Αναρωτήθηκε γιατί. Ενώ ακόμη ρωτούσε αν υπάρχει κάποια εξήγηση γι’ αυτόν τον σκοτωμό, η κάμερα του κινητού κατέγραφε σορούς από μπάζα και τρομαγμένους ανθρώπους που ψάχνουν δικούς τους. Τα συστατικά της ζωής τους διαλύονται. Αυτό είναι ο πόλεμος, να μην μπορείς να ξανακάνεις τίποτα από τα καθημερινά, αυτά που εκτελούσες σχεδόν μηχανικά, να κατέβεις ως το περίπτερο και να ’ναι πάντα εκεί.
Ο πόλεμος θα μας φέρει αντιμέτωπους με σκληρά συναισθήματα και προθέσεις, με ρυπαρές ιδεολογίες στην περιοχή μας. Θα πρέπει πάλι απλοί πολίτες να πάρουν θέση απέναντι στο γνωστό σκοτάδι.
Χθες υπήρχε διεθνές νεοναζιστικό κάλεσμα για περιοχή της Αττικής. Η αστυνομία επιτέλους έκανε την (όντως) δουλειά της και εντόπισε ποιος χρήζει προστασίας και ποιος απέλασης. Διαβάζοντας πως ένα γκρουπούσκουλο από Ιταλούς νεοφασίστες πιάστηκε στα σύνορα και δρομολογήθηκε διαδικασία απέλασης για λόγους ασφαλείας, ένιωσα μια βαθιά χαρά. Σπανίως η αποτελεσματικότητα είναι τόσο δίκαιη. Ομως, το συμβάν έρχεται μετά την ντροπιαστική καταδρομική επίθεση Κροατών νεοναζί, μετά τον φόνο του Φύσσα, μετά από τραυματικές αποτυχίες γενικώς.
Τα καλέσματα θα συνεχιστούν. Καλά θα ήταν η Αστυνομία να διοχετεύει όντως την ενέργειά της στην προστασία της ειρηνικής συνύπαρξης απ’ τους προφανείς, πραγματικούς εχθρούς της. Οι νεοναζί δεν αργούν να φτιάξουν έναν αχταρμά Ιστορίας, επείγουσας συνθήκης, φυλής, αίματος, συνδέσεων, συναγερμών και συνωμοσιών ώστε να δηλητηριάσουν τον Νότο –το σημείο εισόδου προσφύγων και μεταναστών– με κάποια θεωρία συνολικού μίσους, εκτοπισμών, αντικαταστάσεων, κινδύνου και υπεροχής της λευκής φυλής. Αραβες, Εβραίοι, μουσουλμάνες με τη μαντίλα και τα παιδιά τους, τα προσφυγάκια, θα βρεθούν στο στόχαστρό τους.
Καθώς πληθαίνουν το μίσος και η ένταση σε διάφορες γωνίες της Ευρώπης, θα χρειαστεί μια δημοκρατική εγρήγορση. Κάθε Εβραίος θα παρουσιάζεται σαν συνένοχος, οριακά συνεργός, της ηγεσίας της πατρίδας του. Θα ’χει απέναντι την καχυποψία ή τον ελάχιστα κρυμμένο, αιώνιο ευρωπαϊκό αντισημιτισμό. Ολοι θα διεκδικούν για τους αντιπάλους τους τον χαρακτηρισμό «ναζί» ή «τρομοκράτης», ώσπου οι λέξεις να χάσουν το νόημα τους, ν’ ανοίξει κι άλλο το πεδίο της παραπληροφόρησης. Οι ξένοι στην Ευρώπη θα μοιάζουν πιο ξένοι, ταραχοποιά στοιχεία, σύνδεσμοι που θα φέρουν κι άλλους απ’ τις πατρίδες τους, πιθανοί τρομοκράτες που στη δύσκολη στιγμή μπορείς να τους πυροβολήσεις.
Τα παιδιά της Παλαιστίνης θα συγκινούν ώσπου δεν θα συγκινούν, γιατί θα έχουμε σαφή, συμπαγή καθήκοντα απέναντί τους. Στους δρόμους μας θα περιφέρονται (περιφέρονται ήδη) εκτοπισμένοι, άνθρωποι από το Κίεβο και το Τελ Αβίβ που έφυγαν πριν κινδυνεύσει η ζωή τους. Οι ακραίες θέσεις θα δημιουργούν το πλαίσιο της συζήτησης ώστε οποιοσδήποτε κινείται εκτός αυτού του πλαισίου να φαντάζει εκτός τόπου και χρόνου, εκτός του υπέρ ή κατά, νερόβραστος και βαρετός, ανθρωπιστής που καίγεται δήθεν για τους λαούς και τους αμάχους, δειλός και λίγος, ανίκανος να δει τη μεγάλη εικόνα. Μα ο πόλεμος είναι ήδη η μεγάλη εικόνα. Μια συντριπτική, καθηλωτική μεγάλη εικόνα θανάτου.
Εχουν άραγε οι πολίτες της Ενωσης τ’ αντανακλαστικά για να προστατεύσουν τους εκτοπισμένους και τους συμπολίτες τους που ανήκουν σε ομάδες-κλασικό στόχο των οργανωμένων νεοναζί/νεοφασιστών (μουσουλμάνοι, Εβραίοι, γυναίκες με μαντίλα, Ρομά); Θα φανεί.
Μπορούμε, τουλάχιστον, αυτήν τη φορά να κοιτάξουμε προσεκτικά την επώδυνη ροή των ειδήσεων, να κρατήσουμε με το ζόρι τα μάτια μας ανοιχτά παρακολουθώντας το δράμα στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή; Μπορούμε να μην ξεχάσουμε από πού φεύγουν αυτοί που έρχονται, διέρχονται ή μετακινούνται και να ξεκινήσουμε απ’ αυτήν τη θέση τη συζήτηση για το μεταναστευτικό-προσφυγικό;
