Αυτό το σύνθημα ήταν κάποτε ρομαντικό, σήμερα μοιάζει αναγκαίο πιο πολύ από κάθε άλλη φορά. Διαβάζω τα μέτρα για την πάταξη της φοροδιαφυγής και πλήττω αφόρητα. Εδώ και 50 χρόνια τα ίδια και τα ίδια, για να παταχθεί ένα τέρας που ποτέ δεν πατάσσεται. Κι αυτό είναι ένα μυστήριο. Ενα σύστημα που γεννάει τη φοροδιαφυγή καλείται το ίδιο να την καταπολεμήσει, κάτι που φαίνεται παράδοξο. Κι επειδή είναι παράδοξο, είναι και αναποτελεσματικό. Αν θυμάμαι καλά, τα τεκμαρτά εισοδήματα μπήκαν στη ζωή μας από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 και ουσιαστικά ποτέ δεν έφυγαν. Το κωμικοτραγικό είναι πως συγχρόνως και η φοροδιαφυγή, που υποτίθεται θα περιόριζαν, γιγαντωνόταν – όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται οι αρμόδιοι. Διότι, ως γνωστόν, επιστημονικός τρόπος μέτρησης της φοροδιαφυγής δεν υπάρχει. Κινείται στο «περίπου». Και ό,τι κινείται στο «περίπου» το τεντώνουμε ή το μαζεύουμε κατά το δοκούν. Ουδείς βεβαίως διερωτάται για ποιο λόγο ένας επιχειρηματίας ή ένας ελεύθερος επαγγελματίας να κλέψει την εφορία. Η απάντηση είναι πως αισθάνεται ότι αδικείται με τους υπάρχοντες φορολογικούς συντελεστές. Είναι κλισέ πλέον, το «δεν θα δουλεύω εγώ για την εφορία». Κι επειδή όπως φαίνεται όσοι φοροδιαφεύγουν –πολύ ή λίγο– είναι οι περισσότεροι, η πολιτεία ίσως θα πρέπει να εξετάσει μήπως η αιτία που προβάλλουν έχει κάποια βάση.
Εδώ και 50 χρόνια τα ίδια και τα ίδια, για να παταχθεί ένα τέρας που ποτέ δεν πατάσσεται. Ενα σύστημα που γεννάει τη φοροδιαφυγή καλείται να την καταπολεμήσει.
Εδώ ακριβώς έρχεται η συντηρητική νοοτροπία των υπουργών και των λεγόμενων αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων. Αντί να κάνουν μια τομή στο φορολογικό σύστημα, μια γενναία μεταρρύθμιση, απλώς ανακυκλώνουν ξεπερασμένες συνταγές, με σημαντικό πολιτικό κόστος. Ρηξικέλευθες προτάσεις υπάρχουν, όπως η αναγνώριση όλων, μα όλων, των δαπανών διαβίωσης και η φορολογία του εναπομείναντος εισοδήματος, η καθιέρωση ενός οριζόντιου φορολογικού συντελεστή μεταξύ 12% και 15%, η φορολόγηση των μικρών επιχειρήσεων με έναν συντελεστή επί του τζίρου. Είναι αυταπόδεικτο νομίζω πως αν εκπίπτουν όλες οι δαπάνες από το φορολογητέο εισόδημα, οι πολίτες θα έχουν κίνητρο να ζητούν αποδείξεις. Απλές σκέψεις που τρομάζουν τους καρεκλοκένταυρους, οι οποίοι έχουν μάθει σε έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης. Ομως, με τέτοια συντηρητικά μυαλά μηρυκάζουμε επί μισόν αιώνα την καραμέλα της φοροδιαφυγής.
