Ο φόρος, που μας συστήθηκε ως «έκτακτο ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων δομημένων επιφανειών», ήταν οξύς, αλλά όχι άδικος. Φορολογούσε, με αντικειμενικότητα και διαφάνεια, την ακίνητη περιουσία. Μεγάλο μέρος του μαύρου χρήματος της μεταπολιτευτικής ευημερίας είχε διοχετευθεί στην οικοδομή, καθώς τα ακίνητα λογίζονταν και ως μορφή στέρεης αποταμίευσης. Σε μια χρεοκοπημένη χώρα, όπου οι αξίες των ακινήτων είχαν μειωθεί πολύ λιγότερο απ’ ό,τι η αξία της εργασίας, η φορολόγηση του εμπραγμάτως αποταμιευμένου κεφαλαίου ήταν εύλογη (γεγονός που αποδεικνύεται πανηγυρικά και εκ των υστέρων, αν αναλογιστεί κανείς πόσο γρήγορα και πόσο θεαματικά επέπρωτο να ανακάμψουν οι τιμές των ακινήτων). Ηταν μια φορολογική στόχευση δίκαιη, αριστερή· και πολιτικά ολέθρια.
Ο φόρος στα ακίνητα –που ξεκίνησε ως τέλος της ΔΕΗ για να μονιμοποιηθεί ως ΕΝΦΙΑ– ήταν η θρυαλλίδα για την ανατίναξη του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος. Αν δεν είχε επιβληθεί, μπορεί ο εκλογικός σεισμός του 2012 να μην ήταν τόσο συντριπτικός. Μπορεί η εύθραυστη ισορροπία μεταξύ Ν.Δ. (18,8%), ΣΥΡΙΖΑ (16,7%) και ΠΑΣΟΚ (13,1%) να είχε διαμορφωθεί αλλιώς. Μπορεί η Ελλάδα να μην είχε χρειαστεί να περάσει μια δεκαετία στη δίνη της πολιτικής ασυναρτησίας.
Το παράδειγμα του εξέχοντος φόρου στα ακίνητα δείχνει ότι η κοινωνική αλλεργία σε ένα φορολογικό βάρος δεν έχει να κάνει ούτε με την ορθότητα ούτε με την αντικειμενικότητα του φόρου. Το πιο ενδεικτικό του λογικού ελλείμματος είναι το γεγονός ότι κατά του φόρου στην περιουσία είχε φτάσει να πρωτοστατεί μέχρι και η (αντιμνημονιακή) Αριστερά.
Η νωπή αυτή ιστορία χρησιμεύει ως παράδειγμα για την τωρινή προσπάθεια της κυβέρνησης να επιβάλει τεκμαρτό εισόδημα για τη φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών. Η στατιστική που πιστοποιεί τη φορολογική ανισότητα δεν αμφισβητείται. Μισό εκατομμύριο επαγγελματίες δηλώνουν εισόδημα κάτω από τον κατώτατο μισθό – υπάρχουν δηλαδή δικηγόροι και γιατροί που δηλώνουν λιγότερα από τις γραμματείς τους. Δεν αμφισβητείται ούτε το πολιτικό – κοινωνικό βεληνεκές του μέτρου: με όρους ποσοτικούς, η κοινωνική πλειονότητα έχει κάθε λόγο να αισθάνεται αδικημένη από τη χρονίζουσα φορολογική ασυμμετρία.
Κι όμως. Οι αριθμοί δεν μπορούν να μετρήσουν τον πολιτικό αντίκτυπο του φόρου. Η κοινωνική ομάδα που θίγεται από το μέτρο μπορεί να είναι συγκριτικά μικρή, η επιρροή της όμως στο κυβερνών κόμμα είναι δυσανάλογα μεγάλη. Το μέτρο διαρρηγνύει και τον ίδιο τον αφηγηματικό καμβά πάνω στον οποίο η μητσοτακική Ν.Δ. έχει σχεδιάσει την ιδεολογική φυσιογνωμία της – και την εκλογική της απήχηση: εμείς κόβουμε φόρους. Το είπαμε, το κάναμε. Είπαμε, ας πούμε, ότι θα απαλλάξουμε τους ελεύθερους επαγγελματίες από το κατρουγκάλειο άχθος των ασφαλιστικών εισφορών· και ήταν από τα πρώτα πράγματα που κάναμε.
Είναι πολύ αργά για να αναδιαπαιδαγωγήσει η Ν.Δ. το ακροατήριο που η ίδια διέπλασε με την επαγγελία της αέναης ελάφρυνσης. Εχει όμως κάτι περισσότερο από τρία χρόνια μπροστά της για να δείξει ότι είχε δίκιο που δεν ενέδωσε στον φόβο του πολιτικού κόστους.
Προφητεία
Αυτός που θα πανηγυρίζει στις εκλογές σαν νικητής, θα έχει πάρει λίγο πάνω από 12%.
Αριστερά-GPT
Οι προκηρύξεις των επίδοξων διασπαστών του ΣΥΡΙΖΑ μοιάζουν σαν να είναι γραμμένες από κάποια εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης. Κάποιος έχει ταΐσει το γλωσσικό μοντέλο με τα δογματικά κλισέ, κι εκείνο παραδίδει «σεντόνια» αριστερής, αυτάρεσκης πρόζας. Η αγωνία των αριστερών του ΣΥΡΙΖΑ είναι έτσι, διά της θεωρίας, να διαφοροποιηθούν από τον πολακισμό που έχει καταλάβει το κόμμα. Εκείνοι δεν είναι νταήδες της λούμπεν εχθροπάθειας που επώασε η φούσκα των κοινωνικών δικτύων. Εκείνοι έχουν ιδεολογικές ρίζες και πολιτική ιστορία. Εχουν δίκιο. Μόνο που καμία από τις συνιστώσες που συμβίωναν στον τσιπρικό ΣΥΡΙΖΑ –ούτε ο μπρουτάλ αντισυστημισμός ούτε η παραδοσιακή Αριστερά– έχουν ελπίδες εκλογικής επιτυχίας. Ο πολακισμός είναι απωθητικός και παράταιρος σε περιβάλλον δημοκρατικής –μη χρεοκοπικής– κανονικότητας. Η πούρα Αριστερά είναι απλώς παρωχημένη – πολύ μακριά από την καταγεγραμμένη πλειοψηφία σε ζητήματα όπως η εκπαίδευση, η οικονομία, το προσφυγικό. Κι αυτό θέλει να ξαναγίνει: μια καθαρή, πεφωτισμένη μειοψηφία, χειραφετημένη από εκλογικές σκοπιμότητες και δημαγωγικούς καταναγκασμούς. Μια «ασυμβίβαστη» δράκα, που θα μπορεί να ανακυκλώνει με αλγοριθμική συνέπεια τις «διαθήκες» της.
