Η πρώτη, αντανακλαστική αντίδραση κατά την ανάγνωση του μακροσκελούς άρθρου του Γιώργου Σταθάκη, με το οποίο ο πρώην υπουργός αποχαιρετάει τον ΣΥΡΙΖΑ «που δεν υπάρχει πια», είναι τεχνική και υφολογική· δεν αφορά την ουσία του κειμένου, αλλά οδηγεί σε αυτήν: ο συνδυασμός μιας ποικιλίας ορθογραφικών, γραμματικών και τυπογραφικών λαθών με το πνεύμα του αλάνθαστου αριστερού κριτή των πάντων είναι ομολογουμένως αστείος· θυμίζει τη στομφώδη τσαπατσουλιά που ο ΣΥΡΙΖΑ μετήλθε για να κυβερνήσει μια χώρα σε κρίση, όντας παράλληλα απολύτως πεπεισμένος για την τεχνοκρατική επάρκεια και την ηθική του ανωτερότητα. Η κειμενική προχειρότητα εξηγεί κομμάτια τής, κατά τ’ άλλα ενδιαφέρουσας, κριτικής Σταθάκη στο κόμμα του. Για όλα φταίνε οι άλλοι –όσοι γύρισαν την πλάτη στις αριστερές ιδέες, όσοι έβγαιναν στα κανάλια, όσοι γλυκάθηκαν από τους ψηφοφόρους του Κέντρου–, αλλά δεν φταίνε ποτέ οι ορθόδοξες αριστερές συνιστώσες! Τα κενά στη γραφή αντιπροσωπεύουν τα κενά στην κρίση· ο Γιώργος Σταθάκης διέκρινε και κατέγραψε τον τρόπο που ο ΣΥΡΙΖΑ παραδόθηκε στις παρακμιακές δυνάμεις εντός του, αλλά παρέλειψε να βρει τα σφάλματα όσων τώρα αποχωρούν από αυτόν, θιγ–μένοι από το κατάντημά του.
Ευαλωτότητες
Καλά τα λέει σε γενικές γραμμές ο πρώην υπουργός. Η δηλητηριώδης, μονοθεματική αντιπολίτευση, η εμμονή με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο μανιώδης λαϊκισμός, το αφειδώλευτο άνοιγμα στις μάζες χωρίς ιδεολογικά ή άλλα κριτήρια, η προώθηση αναξιόπιστων προσώπων και η έλλειψη συνοχής ήταν καθοριστικής σημασίας για την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ. Η άχαρη πασοκοποίηση του κόμματος και η στοχοποίηση όσων διατύπωναν επιφυλάξεις απέναντι στα μεγαλεπήβολα σχέδια διεύρυνσης οδήγησαν πράγματι στην απώλεια της ταυτότητάς του ΣΥΡΙΖΑ και σε ένα είδος αυτογελοιοποίησης, που τον κατέστησε ευάλωτο. Ο Κασσελάκης ήταν η επιβεβαίωση της «ευαλωτότητας»: ένας ρεπουμπλικανός ήρθε από το πουθενά και κατέλαβε την παράταξη, ως αριστερότερος των αριστερών. Μόνο σε αυτά, όμως, οφείλεται η παρακμή του ΣΥΡΙΖΑ; Τι έκαναν οι αγνοί ιδεολόγοι της Αριστεράς για να διαφυλάξουν την αξιοπιστία του κόμματός τους όταν ο τέως πρόεδρος έταζε κατάργηση των μνημονίων, όταν εξέθετε τη χώρα διεθνώς, όταν η ρητορική «ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν» και το άκυρο δημοψήφισμα δίχαζαν τον λαό; Τι έκαναν όταν τελικά το αριστερό μνημόνιο υπεγράφη σαν να μη συμβαίνει τίποτα; Ολα αυτά συνέβησαν πολύ πριν από την αλλαγή των συσχετισμών στο κόμμα και συνέβαλαν στη μελλοντική του καταρράκωση πολύ περισσότερο απ’ ό,τι ο νέος πρόεδρος, που το βρήκε σε κατάσταση ανάγκης. Εχει, δε, τη σημασία του το γεγονός ότι στο εκτενέστατο άρθρο του Γιώργου Σταθάκη, ο πολιτικός γάμος ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν καταλαμβάνει παρά τρεις μόνον αράδες – δεν επλήγη τότε το κύρος της Αριστεράς; Δεν συνετέλεσαν οι σύντροφοι, αποδεχόμενοι ασμένως τον Πάνο Καμμένο και την κουστωδία του, στη διάρρηξη της σχέσης του κόμματος με τις αρχές του και τους αριστερούς εκλογείς του;
Ιδέες και ιδεασμοί
Το «ταξίδι του ΣΥΡΙΖΑ», ωστόσο, δεν «έκλεισε» μόνο εξαιτίας προσώπων και συμπεριφορών. Ενα τέτοιο ηθικολογικό συμπέρασμα είναι υπερβολικά ελαστικό. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι ιδέες. Δικαίως θίγονται ο Γιώργος Σταθάκης και οι σύντροφοί του από τον παραγκωνισμό της αριστερής τάσης εντός του κόμματος, αλλά μήπως θα έπρεπε να προβληματιστούν και σε ό,τι αφορά το επίκαιρο ή μη των πολιτικών τους απόψεων; Οι ψηφοφόροι πάντως τιμώρησαν και αυτές. Η Ιστορία έδειξε ότι οι εναλλακτικοί δρόμοι, η φορολογική ασφυξία και η οικονομική και πολιτική εσωστρέφεια οδηγούν σε γκρεμούς, όχι σε παραδείσους. Το ότι η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ από το 2019 μαστίζεται από έλλειμμα απτών πολιτικών θέσεων οφείλεται στο ότι οι πολιτικές του θέσεις ήταν από πριν ανεδαφικές. Ο αναστοχασμός άργησε αρκετά και, ακόμη και τώρα, γίνεται ανειλικρινώς. Οι παραπομπές μελών στην Επιτροπή Δεοντολογίας του κόμματος είναι ενδεικτικές: όσοι προεδρικοί κι αν κληθούν να λογοδοτήσουν στα όργανα για την «απειθαρχία» τους, λίγο πριν οι έποικοι κυριαρχήσουν πλήρως, τα λάθη που δεν διορθώθηκαν εγκαίρως δεν πρόκειται να αποσβεστούν.
