Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν είναι χθεσινός παίκτης. Λίγες ημέρες πριν από την επίσκεψή του στην Αθήνα, τόσο ο ίδιος όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, με δηλώσεις τους, έθεσαν τα όρια και συνεπώς και τις προσδοκίες για την επικείμενη συνάντηση. Είχε προηγηθεί, πάνω στο ίδιο μοτίβο, ο αρχηγός του πολεμικού ναυτικού, Ερτσουμέντ Τατλίογλου. Μήπως θέλουν να τορπιλίσουν το καλό κλίμα που υπάρχει εδώ και εννιά μήνες στις ελληνοτουρκικές σχέσεις; Ή μήπως οι δηλώσεις, ιδίως του Τούρκου προέδρου περί «χαμένων πατρίδων», απλώς εντάσσονται στο γνωστό ιστορικό αφήγημα της Τουρκίας και τίποτα παραπάνω;
Δεν νομίζω ότι μέσα σε αυτήν τη διεθνή συγκυρία ο Ερντογάν επιζητεί να ανοίξει μέτωπο με την Ελλάδα. Απρόβλεπτος μπορεί να είναι, η σκέψη του όμως παραμένει ορθολογική. Μπορεί να διακατέχεται από το σύνδρομο του μεγαλείου, να νομίζει ότι συνομιλεί με την Ιστορία, όμως αντιλαμβάνεται ότι στην παρούσα φάση είναι πιο χρήσιμο να συνομιλεί με τον Ελληνα πρωθυπουργό. Αντιλαμβάνεται ότι με τόσα μέτωπα ανοικτά ένα θα πρέπει να το θέσει σε αδράνεια. Τα μέτωπα η Τουρκία τα αφήνει ανοικτά, μέχρις ότου βρει την ιστορική ευκαιρία να τα κλείσει με τους δικούς της όρους. Οι ελίτ αυτής της χώρας έχουν μάθει να σχεδιάζουν και να περιμένουν. Να περιμένουν πολύ.
Ο Ερντογάν είναι ένας ηγέτης που δεν ακολουθεί την πεπατημένη. Τον θυμόμαστε όταν το 2017, μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο, κούνησε το δάχτυλο στον εμβρόντητο Πρόεδρο της Δημοκρατίας και μόλις προχθές όταν προσέβαλε τον Γερμανό καγκελάριο μέσα στην καγκελαρία.
Κι εμείς τι κάνουμε; Μήπως δίνουμε, με αυτή την επίσκεψη, πιστοποιητικό καλής διαγωγής στον Τούρκο πρόεδρο; Πρώτα πρώτα, οφείλουμε να μην έχουμε αυταπάτες. Το ήρεμο κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις έχει ημερομηνία λήξεως. Γιατί; Διότι αυτό δείχνει η πορεία αυτών των σχέσεων. Συνεπώς, όσο περισσότερο διαρκεί αυτό το καλό κλίμα, τόσο καλύτερα για την πατρίδα μας και για την περιοχή. Απλά πράγματα, χαμηλά ο πήχυς, μικρές οι προσδοκίες από αυτή τη συνάντηση. Φαίνεται ότι η καθοριστική ημερομηνία είναι οι αμερικανικές εκλογές. Ο Τ. Ερντογάν μπορεί να κάνει υπομονή μέχρι τότε. Αν εκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ –κάτι ιδιαίτερα πιθανό– τότε θα θελήσει να διεκδικήσει τη θέση του στο νέο διεθνές πολιτικό τοπίο που θα διαμορφωθεί αν οι ΗΠΑ αποσυρθούν από τη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Οι δυο τους είχαν στο παρελθόν ένα πολύ καλό επίπεδο προσωπικών σχέσεων.
Στις συζητήσεις κορυφής, είθισται να χαράσσονται γενικές κατευθυντήριες γραμμές και να επιβεβαιώνεται η βούληση των δύο μερών για βελτίωση των σχέσεων τους. Ο Τ. Ερντογάν, όμως, είναι ένας ηγέτης που δεν ακολουθεί την πεπατημένη. Τον θυμόμαστε όταν το 2017, μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο, κούνησε το δάχτυλό του στον εμβρόντητο Πρόεδρο της Δημοκρατίας και μόλις προχθές, όταν προσέβαλε τον Γερμανό καγκελάριο μέσα στην καγκελαρία. Ολες του οι κινήσεις είναι καλά υπολογισμένες –ασχέτως αν τελικά αποδίδουν– και εξυπηρετούν τους σχεδιασμούς του για την τρέχουσα συγκυρία. Προς το παρόν, η προσοχή του βρίσκεται στραμμένη στη Μ. Ανατολή, χωρίς όμως να ξεχνάει και το Αιγαίο.
