Τι να πρωτοθαυμάσεις; Τον πρωτοπόρο νέο εφευρέτη –τον Προμηθέα της τεχνητής νοημοσύνης– του οποίου η αιφνίδια απόλυση ξεσηκώνει όλους τους εργαζομένους της υβριδικής εταιρείας του; Την ορμή με την οποία ο ίδιος υπερασπίζεται το εγχείρημά του, βρίσκοντας οπαδούς σε όλο τον κόσμο, που του φωνάζουν να συνεχίσει να καλπάζει προς την πρόοδο;
Ο Σαμ Αλτμαν νίκησε. Ο ιδρυτής της OpenAΙ, που πριν από ένα χρόνο χάρισε στη δικτυωμένη ανθρωπότητα το πρώτο καθημερινό εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης, έχει ήδη, στα 38 του, κερδίσει δόξα εφάμιλλη του Στιβ Τζομπς. Κυρίως, έχει πάρει πίσω τα ηνία της εταιρείας του, που πορευόταν μέχρι στιγμής ως «κένταυρος»: Μισή μη κερδοσκοπική και μισή κανονική, κερδοσκοπική επιχείρηση, η OpenAΙ προοριζόταν να έχει και συνείδηση που θα ελέγχει τον αλγόριθμο της φρενήρους ανάπτυξής της. Το μη κερδοσκοπικό μέρος θα ήλεγχε τον ρυθμό μιας μηχανής που είχε ήδη στη διάθεσή της 13 δισ. δολάρια για να δημιουργήσει όχι μόνο τα άυλα δίκτυα των νευρώνων της νέας ευφυΐας, αλλά και την υποδομή – τους πανίσχυρους υπολογιστές που θα επιτρέπουν στους νευρώνες να λειτουργούν.
Υποτίθεται ότι η αρχική αποπομπή του Αλτμαν ήταν και μια απόδειξη ότι το δικέφαλο σύστημα αυτο-ελέγχου μπορεί να λειτουργήσει. Κανείς δεν ξέρει τον πραγματικό λόγο που το διοικητικό συμβούλιο αποφάσισε αρχικώς την πολύκροτη εκπαραθύρωσή του. Οι περισσότεροι όμως υποψιάζονται ότι ο θαυματοποιός είχε παρασυρθεί από την ταχύτητα με την οποία ξεδιπλώνονταν τα θαύματά του. Η πανηγυρική αποκατάστασή του, με τη συστράτευση όλων των εργαζομένων υπέρ του, ενισχύει τη μεσσιανική αίγλη του.
Δημιουργώντας ένα εργαλείο που δεν ελέγχεις.
Το ανησυχαστικό ερώτημα όμως παραμένει: Είναι σε θέση αυτός ο χαρισματικός άνθρωπος να ελέγξει μόνος του αυτό που απελευθερώνει; Μήπως έχουν δίκιο κάποιοι πρόδρομοί του που φοβούνται ότι με την πυροδότηση της τεχνητής νοημοσύνης είναι σαν να ανακαλύπτουμε μια εξωγήινη τεχνολογία, που δεν ξέρουμε ακριβώς πώς να χρησιμοποιήσουμε;
Ισως ο πιο σημαντικός από αυτούς τους προδρόμους, ο 75χρονος Τζέφρι Χίντον, παραιτήθηκε τον περασμένο Μάιο από την Google, επικαλούμενος τους φόβους του για το πώς εξελίσσεται το εγχείρημα. Γιος εντομολόγου, ο Χίντον μίλησε πρόσφατα στον New Yorker με μια αλληγορία: «Η προνύμφη της λιβελούλας είναι το μικρό τέρας που ζει κάτω από το νερό. Και όπως στην ταινία “Αλιεν”, η λιβελούλα βγαίνει από την πλάτη του τέρατος. Η προνύμφη μπαίνει στη φάση που γίνεται σούπα και η λιβελούλα γεννιέται από τη σούπα… Καταλαβαίνετε τι θέλω να πω; Ξεκίνησε σαν κάτι και εξελίσσεται σε κάτι άλλο».
«Μυθική» δεν είναι μόνο η τεχνολογική μαγεία. Μυθικός είναι και ο αρχέγονος φόβος ότι μπορεί, κάπου στο Σαν Φρανσίσκο, ένας άνθρωπος, μόνος, να ανακατεύει μέσα σε μια φαουστική χύτρα μια κοσμογονική σούπα, χωρίς να ξέρει τη συνταγή. Χωρίς να τον κρατάει κανένας φόβος.
