Το 2008 ο Κρις Αντερσον, αρχισυντάκτης τότε του περιοδικού Wired, έγραφε ότι τόσο στις θετικές όσο και στις ανθρωπιστικές επιστήμες, έχουμε φτάσει σε ένα σημείο στο οποίο οι θεωρίες είναι άχρηστες, ακόμη κι όταν αποδεικνύονται εξαιρετικά χρήσιμες στην πρόβλεψη της πορείας των πραγμάτων.
Ο Αντερσον έγραφε ότι ζούμε στην πιο «καταμετρημένη εποχή» της ανθρωπότητας, σε μια εποχή καθορισμένη από το cloud computing και τα petabyte – όπου μία μονάδα data αντιστοιχεί σε 799 εκατομμύρια αντίτυπα του χιλίων σελίδων «Μόμπι Ντικ», όπως γράφει η συγγραφέας Μέγκαν Ογκιλβι στο βιβλίο της «God Human Αnimal Μachine» (εκδ. Anchor Books – δεν κυκλοφορεί στα ελληνικά).
Η πληροφορία που παράγεται είναι τόσο θηριώδους κλίμακας, που είναι αδύνατον να τη συμπεριλάβει στην ολότητά της ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Μονάχα το 2001 η ποσότητα πληροφορίας που παράχθηκε ήταν η διπλάσια από όλες τις πληροφορίες που έχουν παραχθεί σε ολόκληρη την ανθρώπινη Ιστορία. Αυτός ο διπλασιασμός συνεχίζεται έκτοτε κάθε χρόνο.
Κατά την Ογκιλβι, εταιρείες όπως η Google έχουν ανακαλύψει πως όταν έχεις data σε τέτοια κλίμακα δεν χρειάζεσαι πλέον καμία θεωρία. Μπορείς απλώς να μετατρέπεις τους αριθμούς σε αλγορίθμους και να τους αφήνεις αυτούς να κάνουν προβλέψεις.
Είναι αυτό που ζούμε όλα αυτά τα τελευταία χρόνια: την αγωνία της κατανόησης της πληροφορίας, την αγωνία ότι κάτι χάνουμε, ότι μένουμε απ’ έξω, ότι μένουμε πίσω. Το βασανιστικό FOMO (Fear Of Missing Out) σχετίζεται μ’ αυτόν τον βομβαρδισμό, τον οποίο, για να μπορέσoυμε να τον αντέξουμε, πρέπει, διανοητικά μιλώντας, να τρέχουμε ασταμάτητα.
Για να γίνεται αυτό, όμως, πρέπει να αφήνουμε συνέχεια πράγματα πίσω μας. Πράγματα που ανακαλύπτουμε, που μας συγκινούν, πράγματα που μας γεμίζουν. Χωρίς ακριβώς να το καταλαβαίνουμε τα ξεχνάμε για να μπορέσουμε να πάμε αμέσως στο επόμενο και μετά ξανά στο επόμενο κ.ο.κ.
Πλέον μιλάμε για έναν φρενήρη ψηφιακό καταναλωτισμό, όπου τίποτα δεν χωνεύεται και τα πάντα προσπερνιούνται αβασάνιστα – από ένα έγκλημα έως ένα έργο τέχνης.
Ας μην απελπιζόμαστε. Ολους αυτούς τους αιώνες που πέρασαν ο άνθρωπος πάντοτε έβρισκε, έστω και ύστερα από καταστροφικές παρενθέσεις και πισωγυρίσματα, μια ισορροπία. Αυτή τη στιγμή μοιάζει να ζούμε σ’ αυτόν τον παρενθετικό κόσμο, που δεν μας επιτρέπει να πάρουμε ανάσα και να αφουγκραστούμε τον βαθύτερο εαυτό μας. Εξ ου και η διάχυτη μανία για συγκρούσεις, ρήξεις.
Ωραίοι οι αλγόριθμοι, αλλά δεν ντύνουν με νόημα τον ανθρώπινο βίο. Και χωρίς νόημα, ο άνθρωπος παραπαίει.
