Μεγάλη η σοφία των ψηφοφόρων να αφήσουν εκτός Βουλής το κόμμα ΜέΡΑ25. Αν μη τι άλλο επέτρεψαν στον κ. Γιάνη Βαρουφάκη να γράψει ένα ενδιαφέρον βιβλίο. Ο τίτλος του στα αγγλικά είναι «Technofeudalism: What Killed Capitalism» (εκδ. Penguin) και στα ελληνικά (θα κυκλοφορήσει τον Ιανουάριο) μπορεί να αποδοθεί «Τεχνοφεουδαρχία που σκότωσε τον καπιταλισμό».
Στον πρόλογο του βιβλίου γράφει πως «ο καπιταλισμός είναι νεκρός, υπό την έννοια ότι η δυναμική του δεν ορίζει πλέον τις οικονομίες μας. Εχει αντικατασταθεί από κάτι θεμελιακώς διαφορετικό το οποίο αποκαλώ τεχνοφεουδαρχία. (…) Αυτό που σκότωσε τον καπιταλισμό είναι το κεφάλαιο. Οχι το κεφάλαιο που ξέρουμε από την αυγή της βιομηχανικής επανάστασης, αλλά μια νέα μορφή κεφαλαίου, μια μετάλλαξη που έχει εμφανιστεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες, τόσο πιο ισχυρό από τις προηγούμενες μορφές του που σαν ανόητος και ενθουσιώδης ιός σκότωσε τον ξενιστή του. (…) Αποκαλώ αυτήν τη μετάλλαξη cloud capital – κεφάλαιο του υπολογιστικού σύννεφου ή “συννεφικό κεφάλαιο”. (…) Το κέρδος και οι αγορές έχουν εξοριστεί από το επίκεντρο του κοινωνικοοικονομικού συστήματος, οδηγήθηκαν στο περιθώριο και αντικαταστάθηκαν. Οι αγορές, το μέσο του καπιταλισμού, έχουν αντικατασταθεί από ψηφιακές πλατφόρμες ανταλλαγής, που μοιάζουν αλλά δεν είναι αγορές και μπορούν να κατανοηθούν καλύτερα ως (φεουδαρχικά) τιμάρια. Το κέρδος, η κινητήριος δύναμη του καπιταλισμού, έχει αντικατασταθεί από τον φεουδαλικό προκάτοχό του, το ενοίκιο. Συγκεκριμένα είναι μια μορφή ενοικίου που πληρώνεται για να έχουμε πρόσβαση σε αυτές τις πλατφόρμες και γενικώς στο υπολογιστικό σύννεφο. Αποτέλεσμα όλων αυτών, την αληθινή εξουσία δεν έχουν όσοι κατέχουν το παραδοσιακό κεφάλαιο (…) έχουν γίνει υποτακτικοί σε σχέση με τη νέα τάξη των φεουδαρχών, τους ιδιοκτήτες του “συννεφικού κεφαλαίου”».
Είναι ενδιαφέρουσες αυτές οι σκέψεις και εντάσσονται στη μεγάλη παγκόσμια συζήτηση για τη μεταμόρφωση του καπιταλισμού από την τεχνολογία. Πιο ενδιαφέρουσα ήταν η συνέντευξή του χθες στην ΕΡΑ1, όταν ακούσαμε τον κ. Βαρουφάκη να λέει «αν η υπόθεσή μου είναι σωστή…», «αν δεν κάνω λάθος σε αυτά που ισχυρίζομαι…» κ.λπ. («Καθαροί λογαριασμοί», 24.11.2023). Μετριοφροσύνη δηλαδή που δεν μας έχει συνηθίσει…
Επομένως οι εκλογές του 2023 έκαναν ένα διπλό καλό. Απάλλαξαν τον κ. Βαρουφάκη από τις υποχρεώσεις του βουλευτή για να μπορεί να γράφει ενδιαφέροντα βιβλία και εμάς από την ανάμνηση του πολιτικού Βαρουφάκη, εκείνου που κόντεψε να στείλει τη χώρα στα βράχια.
Ας συνεχίσουμε έτσι…
