Το 2013, ο καθηγητής Στιούαρτ Ράσελ, ειδικός σε ζητήματα τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), σε ομιλία στο Λονδίνο παρουσίασε τα πέντε μεγαλύτερα γεγονότα που αν συμβούν θα αλλάξουν την ανθρωπότητα.
Το πρώτο ήταν ότι όλοι θα πεθάνουμε έπειτα από πτώση αστεροειδούς ή εξαιτίας της κλιματικής καταστροφής. Το δεύτερο είναι η κατάκτηση της αθανασίας χάρη στη νέα ιατρική. Το τρίτο είναι τα διαστρικά ταξίδια. Το τέταρτο, η επίσκεψη ανώτερου εξωγήινου πολιτισμού και, τέλος, το πέμπτο, η κατάκτηση της τεχνητής νοημοσύνης.
Οπως γράφει στο βιβλίο του «Συμβατή με τον άνθρωπο;» (εκδ. Τραυλός), το επικρατέστερο να συμβεί είναι η τεχνητή νοημοσύνη, κάτι ανάλογο σε σημασία με την άφιξη εξωγήινων – αλλά πολύ πιο πιθανό να συμβεί σε αντίθεση με το τελευταίο.
Ο Ράσελ παρατηρεί ότι, αν ερχόταν στη Γη ένα μήνυμα από εξωγήινους, θα προκαλείτο πανδαιμόνιο. Ενα άλλο μήνυμα έχει ήδη φτάσει – από την ΑΙ! Και όμως, ο άνθρωπος το υποδέχθηκε μάλλον αδιάφορα (έως τώρα…).
Η ΑΙ ήταν ήδη εδώ, πολύ πριν από το ChatGPT. Το έλεγαν οι ειδικοί: οι αλγόριθμοι είναι μία μορφή τεχνητής νοημοσύνης. Δεν τους ακούσαμε μάλλον διότι αυτό που είχαμε στο μυαλό μας ήταν κάτι ανάμεσα σε Hal 9000 του Κιούμπρικ και τον Ρούντγκερ Χάουερ του «Μπλέιντ Ράνερ».
Και όμως, ο αλγόριθμος είναι σχεδιασμένος έτσι ώστε να μεγιστοποιεί την πιθανότητα ένας χρήστης του Διαδικτύου να κάνει κλικ σε κάποιο προϊόν που του παρουσιάζεται στην οθόνη.
Αυτό πάντως είναι το λιγότερο, λέει ο Ράσελ: το κυριότερο είναι ότι ο αλγόριθμος μεταβάλλει τις προτιμήσεις του χρήστη έτσι ώστε ο τελευταίος να γίνεται όλο και πιο προβλέψιμος. Ενας πιο προβλέψιμος χρήστης σημαίνει περισσότερα κέρδη, είτε οικονομικά είτε σε επίπεδο επιρροής (followers, influencers κτλ.).
Εδώ, το καλύτερο target group είναι οι άνθρωποι με ακραίες πολιτικές ιδέες. Γιατί; Είναι πολύ προβλέψιμοι! Υπό αυτήν την έννοια, ο αλγόριθμος, μολονότι δεν είναι η τεχνητή νοημοσύνη της επιστημονικής φαντασίας, μαθαίνει πώς να τροποποιεί τη συνθήκη του περιβάλλοντός του. Και αυτό δεν είναι λίγο.
Το βλέπουμε σήμερα: τα παραδοσιακά μέσα επικοινωνίας (τηλεόραση, εφημερίδες) έχουν μετατοπιστεί δραστικά ως προς τι προκρίνουν ως δημοσιογραφικό θέμα. Πλέον, είδηση λογίζεται αυτό που προάγουν (με πολύ θόρυβο) τα social media. Αυτά, με τη σειρά τους, διαμορφώνονται με βάση τι «υπαγορεύει» ο αλγόριθμος. Και αυτό πια θεωρείται «κανονικό» ή, έστω, αναγκαίο κακό.
Η ΑΙ έχει ακόμα πάρα πολύ δρόμο. Ο Ράσελ γράφει ότι η επιτυχία της επίτευξης της λεγόμενης «μοναδικότητας» (τεχνητή νοημοσύνη με συνείδηση) πιθανώς να είναι «και το τελευταίο γεγονός στην ανθρώπινη ιστορία»…
