Είναι διάχυτη η εντύπωση πως ο ηγέτης πάει μπροστά και η βάση τον ακολουθεί. Αλλωστε αυτή είναι και η έννοια του ηγέτη. Στη ζωή τα πράγματα τις περισσότερες φορές είναι διαφορετικά. Η σχέση μεταξύ ενός ηγέτη και των φίλων του κόμματός του είναι αμφίδρομη. Αυτοί τον ακολουθούν και τον λατρεύουν, αλλά και αυτός έχει το άγχος μήπως τους απογοητεύσει. Και όσο πιο δημοφιλής είναι ένας ηγέτης τόσο πιο πολύ εξαρτημένος είναι από την αγάπη των οπαδών του. Τόσο πιο πολύ απομακρύνεται από πολιτικές οι οποίες μπορεί να είναι απαραίτητες, αλλά προκαλούν συγχρόνως και τη δυσαρέσκειά τους.
Αυτή η αμφίδρομη σχέση αλλοιώνει τον προγραμματικό λόγο των αρχηγικών κομμάτων. Το είδαμε στην πατρίδα μας πολλές φορές. Μάλιστα, αν ο ηγέτης πήγαινε μπροστά ακολουθώντας τους στόχους του χωρίς να ενδιαφέρεται αν θα κλονίσει τις σχέσεις του με τη βάση, πιθανόν να είχαμε σήμερα μια άλλη Ελλάδα. Διότι το πολιτικό κόστος είναι η άλλη όψη αυτού του νομίσματος.
Ετσι, διερωτήθηκα αν το 2015 –ίσως η κρισιμότερη χρονιά της Μεταπολίτευσης– θα μπορούσε να ήταν άλλος ο κυβερνητικός σχηματισμός που θα διοικούσε την πατρίδα μας. Αν δηλαδή αντί των Ανεξαρτήτων Ελλήνων έμπαιναν στην κυβέρνηση είτε το Ποτάμι, που είχε δείξει τάσεις συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, είτε το Κίνημα Αλλαγής. Αν θέλουμε η απάντησή μας να μην υπαγορεύεται από την ύστερη ανάγνωση των γεγονότων, θα πρέπει να μεταφερθούμε στο κλίμα εκείνων των ταραγμένων ημερών.
Αυτό που τρέμουν όλοι οι ηγέτες οι οποίοι έχουν κτίσει σχέσεις εμπιστοσύνης και λατρείας με τους οπαδούς τους είναι μήπως με κάποιες αποφάσεις τους αυτές οι σχέσεις κλονιστούν.
Θα πρέπει να συνεκτιμήσουμε κατά πόσον ένας «ούλτρα» αντιμνημονιακός Αλέξης Τσίπρας θα μπορούσε ποτέ να συνεργαστεί με κόμματα που είχε καταγγείλει ως εκπροσώπους της τρόικας. Αν το έκανε αυτό θα κατέρρεε στα μάτια των οπαδών του μια ολόκληρη στρατηγική που τον έφερε στην εξουσία. Θα διαταράσσονταν, για να μην πω ότι θα διαρρηγνύονταν, οι σχέσεις του μαζί τους, καθώς ο Αλέξης Τσίπρας τότε ήταν ένας χαρισματικός ηγέτης που κατέγραφε μόνο νίκες.
«Μα, αφού μπόρεσε και το «όχι» το μετέτρεψε σε «ναι» αγνοώντας μια πρόσφατη συντριπτική λαϊκή ετυμηγορία, δεν θα μπορούσε με τον ίδιο τρόπο να επιβάλει στους οπαδούς του και τις κυβερνητικές συνεργασίες;». Επειδή ακριβώς το «όχι» το έκανε «ναι», δεν θα μπορούσε ποτέ να συνεργαστεί, στη συνέχεια, με κόμματα που τα είχε περιλούσει με βαρύτατες εκφράσεις. Αυτό θα σήμαινε και μια δεύτερη διάψευση των προσδοκιών των φίλων του, καθώς μια τέτοια συνεργασία θα απαιτούσε πρόσθετες πολιτικές εκπτώσεις. Οι διαδοχικές ματαιώσεις οδηγούν στο σημείο από όπου δεν υπάρχει επιστροφή. Η κατάρρευση είναι ολοσχερής.
Αυτό που τρέμουν όλοι οι ηγέτες οι οποίοι έχουν κτίσει σχέσεις εμπιστοσύνης και λατρείας με τους οπαδούς τους είναι μήπως με κάποιες αποφάσεις τους αυτές οι σχέσεις κλονιστούν. Το ζήτημα πλέον δεν είναι πολιτικό, είναι πρωτίστως υπαρξιακό. Υπάρχουν μέσα από τη λατρεία των οπαδών τους.
